Vivian 
In de vorige Writing Wednesday hadden we het al over die heerlijke flow: zo’n schrijfsessie waarin het volledig voor de wind gaat, je bulkt van de inspiratie en ook in staat bent die op papier te krijgen. Maar zonder het één kan het ander niet bestaan, dus moeten we ook aandacht besteden aan de kwade tegenhanger van die fijne flow: de block. De writer’s block. Twee woorden waaraan iedere schrijver (in spe) een bloedhekel heeft, maar waar ze helaas ook niet omheen kunnen. Maar niet getreurd: er zijn manieren om een blokkade te voorkomen én om die te verhelpen als je er toch in zit. Lees gauw verder!
Wat is een writer’s block nou precies? Heel eenvoudig gezegd: een schrijfblokkade. Dat kan verschillende kanten op: het is mogelijk dat je wel inspiratie hebt, maar het je gewoon niet lukt om die uit te werken; het kan ook zijn dat het je totaal ontbreekt aan welke vorm van inspiratie dan ook, terwijl je juist heel graag wilt schrijven. Het is moeilijk te zeggen hoe zo’n blokkade wordt veroorzaakt, want dat kan een heleboel redenen hebben: je vindt het schrijven niet leuk (genoeg), je hoofd staat er niet naar, iets in het onderwerp staat je tegen, je legt de lat voor jezelf te hoog… allerlei mogelijkheden. Maar allemaal leiden ze ertoe dat het schrijven gewoon niet wil lukken, vergelijkbaar met een leesdip. Hoe je het ook wendt of keert, het lukt niet. En dat is heel vervelend, zeker als schrijven echt je dagindeling vormt en je er heel veel waarde aan hecht: je personages praten niet meer tegen je, het verhaal lijkt niet meer op jouw leven en het wil gewoon niet meer.
Eén en al ellende dus, maar het is niet ongeneeslijk. Aangezien voorkomen in de eerste plaats beter is dan genezen, eerst een aantal tips om een blokkade op afstand te houden.
Hoe voorkóm je een writer’s block?
♥ Anticipeer je op problemen. Die zullen er geheid zijn. Zeker als schrijven een hobby is, zoals voor de meeste mensen, zul je niet al je tijd eraan kunnen besteden en als je niet zo professioneel bent, zul je snel in valkuilen kukelen. Helemaal niet erg, want daar leren we alleen maar van; maar je moet voorkomen dat zo’n valkuil een blokkade veroorzaakt. Wees dus realistisch en bereid je voor op moeilijkheden in het schrijfproces. Voorzie je een drukke periode, bijvoorbeeld door examens, maak dan een eenvoudige planning waarin je per dag of per week – afhankelijk van hoe je in je tijd zit – een (half)uurtje inplant om te schrijven. Zeker als schrijven je ontspanning biedt, is dat heel fijn. Als je nog vrij amateuristisch bent wat het schrijven betreft, moet je vooral niet bang zijn voor moeilijkheden of inspiratietekorten, dat hoort er allemaal bij. Angst veroorzaakt ook blokkades. Kom je in zo’n valkuil terecht waarover ik het had, schroom dan niet om hulp te zoeken: op internet kun je alleen al talloze tips vinden voor wanneer je vastloopt.
♥ Dwing jezelf niet om te gaan schrijven. Serieus, dwingen is vragen om een blokkade. Soms kan het nuttig zijn, zeker, maar dat is eigenlijk alleen als er veel afleiding om je heen is. Forceer het schrijven niet als je weet dat het eigenlijk niet gaat of als je er domweg geen zin in hebt, want tja… dat is gewoon de wet van aantrekkingskracht. Ga je schrijven terwijl je geest nee zegt, dan komt er niets uit je vingers. Forceer het dus niet, tenzij je een goede reden hebt.
♥ Schrijf op je eigen manier. Hou niet vast aan schrijfregels, geboden of verboden of wat dan ook. Schrijf op de manier die voor jou goed voelt, die jij fijn vindt. Heb je er eigenlijk behoefte aan om je verhaal te gaan redigeren voordat je de draad oppakt, luister dan niet naar mensen die zeggen dat je nooit moet redigeren tijdens het schrijven. Regels zijn er om aan je laars gelapt te worden.
Hoe verhelp je een writer’s block?
♥ Ook hier geldt weer: dwing jezelf niet. Het zal het alleen maar erger maken: lukt het niet, dan lukt het niet. Schrijf pas weer als je hoofd er echt naar staat.
♥ Probeer de oorzaak te achterhalen en wees daarbij zo eerlijk mogelijk tegen jezelf. Het is bijvoorbeeld helemaal geen schande als je het schrijven stiekem niet leuk meer vindt; het is een hobby, geen levensbelangrijke delicate bezigheid. Of komt het door een deadline die maar in je nek blijft hijgen? Ga eens bij jezelf te rade waardoor het nou eigenlijk echt komt dat het schrijven niet lukt.
♥ Grijp terug op automatisch schrijven. Toegegeven: ik doe dit zelf nooit, maar het schijnt wel goed te werken. Automatisch schrijven houdt in dat je met een stopwatch (zeggen mensen dat nog? haha!) naast je één of twee minuten alles opschrijft wat er in je opkomt. Daarbij moet je dus vooral niet nadenken over wat je aan het doen bent, maar gewoon iedere gedachte die in je hoofd opduikt, neerpennen. Is niet zo gemakkelijk, maar het helpt om je hoofd leeg te maken en het kan ook inspiratie geven.
♥ Maak lekker veel aantekeningen. Heb je wel ideeën, maar lukt het niet om ze uit te werken? Probeer ze dan op een andere manier te ”ontleden.” Maak woordspinnen, ga mindmappen, collages maken, wat dan ook: werk eens in klad in plaats van in het net.
♥ Schrijf eens iets anders. Ben je continu bezig geweest met die roman en loop je nu he-le-maal vast? Bij mij helpt het dan altijd om eens iets totaal anders te gaan schrijven, bijvoorbeeld een kort verhaal of een serie blogs. Zo maak je je hoofd leeg en raak je de druk kwijt van dat verhaal: afstand creëren is ook belangrijk.
♥ Ga iets anders doen. In plaats van urenlang aan je bureau te zitten met je handen in je haar en je Backspace-toets kapot te rammen, kun je ook iets anders gaan ondernemen. Ga bijvoorbeeld eens lekker met de hond rennen of in je eentje een boswandeling maken, kijk een film, lees een boek, ga naar een museum of doe juist helemaal niets. Als het je hoofd maar leegmaakt en je dat gevoel van die verplichting om te schrijven kwijtraakt.
Ook interessant: andere Writing Wednesdays
Ik heb eigenlijk vrijwel nooit echt last van een writer’s block, meer dat ik gewoon niet altijd zin/tijd heb om te schrijven. En het wil wel eens voorkomen dat ik de juiste formulering van één zin of alinea even niet weet, maar die markeer ik dan en ik ga gewoon vrolijk verder 🙂 Maar ooit zal vast eens een eerste échte keer komen…