Writing Wednesday #2: De historische roman

Hoi menschen! Het is hier weer eventjes stil geweest: ik ben begonnen met mijn tweede collegeblok na de eerste tentamens (nog in afwachting van één cijfer, voor de rest alles gehaald!) en dat is weer behoorlijk intens, dus de tijd en energie ontbraken voor het schrijven van nieuwe pagina’s in mijn woordenboek. Maar nu ben ik er weer, en het is woensdag… weten jullie wat dat betekent? Een nieuwe Writing Wednesday, na de aftrap van vorige week. Ik kreeg er veel leuke reacties op, dus hoog tijd voor een nieuw stukje, deze keer over mijn favoriete genre om te schrijven (en ook om te lezen, maar dat terzijde): de historische roman!

Ik heb geschiedenis niet altijd leuk gevonden. Als kind boeide het me niet zoveel: ik vond het niet saai, maar gaf er gewoon te weinig om om er echt iets van te vinden. Pas op de middelbare school, toen ik het schoolvak geschiedenis kreeg, ontdekte ik hoe interessant het kan zijn. Mijn voorkeur ging dan uit naar de middeleeuwen: om de één of andere reden moest ik niets hebben van de Grieken en de Romeinen of de Vikingen of de Egyptenaren: als ik zeg dat ik van geschiedenis houd, bedoel ik eigenlijk pas de geschiedenis vanaf ongeveer 1500, eigenlijk meer de renaissance. Ik heb in de jaren dat ik schrijf veel verschillende genres geprobeerd: het begon met korte verhalen geïnspireerd op tv-series en boeken, daarna ging ik naar de fantasieverhalen en het teen chicklit-achtige. Ik denk dat ik f vijftien was toen ik het idee kreeg om eens een historisch verhaal te proberen: aanvankelijk gewoon zomaar, om te kijken of ik het wat vond. Ondertussen groeide mijn liefde voor geschiedenis gestaag…

Het verhaal, dat tot op heden niet af is, speelde zich af in de renaissance, in een fictief land – ik wist toen nog niet zo goed wat nou de beste manier was om historisch onderzoek te doen, dus zelf een land verzinnen vond ik makkelijk, haha – rond een kroonprins die van het lieve leven genoot, maar wiens familie er intussen wel op aandrong dat hij een echtgenote zou zoeken, want zonder vrouw zou hij geen koning kunnen worden. Ik had een heel scala aan personages en het idee was losjes gebaseerd op een verbaal dat ik toentertijd schreef met een aantal mensen op een forum – uiteindelijk bleef er van het oorspronkelijke concept weinig over en veranderde ik alles, haha. Waar het in ieder geval in het verhaal om ging, was dat die prins een echtgenote moest gaan kiezen uit een groep heel verschillende dames. Ik heb er een tijdje vol enthousiasme aan gewerkt en vond het echt ontzettend leuk, maar op de een of andere manier is het een beetje in de vergetelheid geraakt. Het staat nu ergens op mijn laptop en ik ben er destijds mee gestopt omdat ik een aantal dingen wilde veranderen, maar niet meer goed wist in welke richting ik wilde – dus dacht ik: ”Ik kijk er later nog wel eens naar.”

Dat heb ik niet meer gedaan en dat vind ik eerlijk gezegd wel best: het loopt niet weg en inmiddels werk ik aan een verhaal dat me meer plezier brengt met het schrijven dan elk ander schrijfproject ooit heeft gedaan: het is ook een historische roman die zich afspeelt in het Engeland van de zestiende eeuw, aan het hof van de Tudors. Het gaat over drie generaties hofdames van Tudor-koninginnen, van Catherine van Aragon tot en met Elizabeth I. Het is mijn meest favoriete stuk geschiedenis en om daarover te schrijven is gewoon… nou ja, het is ontzettend fijn en superleuk, het is jammer dat ik er nu maar weinig tijd voor heb, haha.

Het historische genre is iets wat je als schrijver alleen zal bevallen als je passie voor schrijven hand in hand gaat met een passie voor geschiedenis. Je kunt geen historische roman schrijven als je niet ontzettend geïnteresseerd, zo niet gefascineerd bent in of door het tijdperk, de cultuur, de soort mensen van die tijd. En het is ook allesbehalve makkelijk, je hebt er een hoop geduld voor nodig. En je moet niet bang zijn om research te doen, want dat heb je nodig – als je tenminste wil dat je roman geloofwaardig is, dat de feiten kloppen.Het is mijn favoriete genre omdat ik – wat jullie inmiddels wel weten – dol ben op geschiedenis en dit mijn manier is om die tot leven te wekken, om de dingen te beleven die me zo fascineren, de mensen te ontmoeten die ik zo graag had willen kennen. Om mijn eigen leven te verplaatsen in een andere tijd. Ik ben er inmiddels aan gewend om op zo’n manier te schrijven dat het echt bij het genre past, maar dat is echt niet makkelijk. Je moet er voor de volle honderd procent voor gaan en je er ook echt in verdiepen.

Een aantal tips die voor mij heel nuttig zijn:

♥ Zorg dat je weet hoe je onderzoek moet doen. Dat houdt niet alleen in dat je slim kunt Googelen, maar ook (en eigenlijk vooral) dat je goede, betrouwbare bronnen hebt. Lees bijvoorbeeld historische romans van schrijvers die weten waarover ze het hebben, bekijk documentaires, films of tv-series en ga op zoek naar websites van historici die zich specialiseren in jouw tijdvak. Ik heb bijvoorbeeld de website The Anne Boleyn Files ontdekt, met ontzettend veel artikelen over de Tudors van iemand die er echt verstand van heeft. Als je boeken, films of tv-series gebruikt ter inspiratie of als naslagwerk, dan geeft het niet als die een beetje geromantiseerd zijn: het gaat erom dat je een indruk kunt krijgen van hoe het in elkaar zat, die tijd.

♥ Onderzoek doen houdt niet alleen in dat je zorgt dat je feiten en data kloppen, maar ook dat wat je schrijft in de historische context past. Denk daarbij aan namen van personages: iemand uit de veertiende eeuw heet geen Kiki, ook niet als bijnaam. Op internet kun je heel veel lijsten vinden van namen die populair waren in een bepaald tijdvak, zorg dat je daar in ieder geval een impressie van hebt. Check ook de namen van belangrijke mensen in die tijd, want daar werden kinderen vaak naar vernoemd (hoeveel Annes, Catherines en Janes er wel niet waren in het Tudor-tijdperk…). Speelt je verhaal zich af in een bepaald milieu, kijk dan naar de namen van paleizen, kastelen, belangrijke gebouwen voor de titels van residenties.

♥ Niet makkelijk: onthoud dat je personages in een andere tijd leven. Mensen die vijfhonderd jaar geleden leefden, dachten en gedroegen zich heel anders dan mensen van nu. Een zestienjarige uit 1560 kon haar ouders echt niet ongestraft een grote mond geven, terwijl dat nu veel ”normaler” is. Een koning uit de twaalfde eeuw kon het geen bal schelen of het volk wel genoeg te eten had, tenzij hij opvallend sympathiek was, terwijl een koning van nu over het algemeen het beste met het volk voor heeft. Natuurlijk kunnen er uitzonderingen zijn, maar het is belangrijk dat je weet hebt van de cultuur van die tijd, zodat je je goed kunt inleven in je personages. Ook daarom is het heel handig en interessant om historische romans en artikelen te lezen, omdat er nog maar zo weinig info is over de karakters van mensen van vroeger, maar fictie en artikelen geven meestal wel hints.

♥ Wees voorzichtig met tijdreizen. Het is heel verleidelijk om dat in je roman te laten terugkomen – geloof me, ik heb er eindeloos over zitten dubben – maar het geeft het verhaal een bepaald imago waar het maar heel moeilijk van afkomt. Een verhaal waarin tijdreizen de hoofdrol speelt, wordt meestal bestempeld als fantasy en niet als historische roman, al probeer je het nog zo subtiel en volwassen te doen. Er is natuurlijk niets mis mee, maar denk goed na over de manier waarop je het in je verhaal wilt verwerken en gebruik bij voorkeur geen clichématige tijdmachines of talismannen, maar zorg voor een vorm van diepgang in die vervagende grens tussen heden, verleden en toekomst.

♥ Last but not least: bepaal wat je doel is met je historische verhaal. Vergelijk bijvoorbeeld de romans van Philippa Gregory met die van Hilary Mantel: daar zit een groot verschil in. Gregory schrijft vooral romantische verhalen die niet altijd kloppen, puur ter ontspanning; Mantel schrijft juist op een veel zakelijkere manier, ze wil de lezers iets leren en zorgen dat de geschiedenis niet verloren gaat. Als je vooral schrijft om uiting te geven aan je eigen passie voor geschiedenis, zoals ik doe, dan is het niet zo erg als je veel romantiseert en niet alle feiten kloppen. Wil je een stukje geschiedenis echt onder de aandacht brengen en laten zien dat je veel weet van je onderwerp, dan moet je ook een andere schrijfstijl hanteren en dan is het omwille van je geloofwaardigheid belangrijk dat alles klopt. Het is dus handig om van tevoren in ieder geval voor jezelf duidelijk te stellen wat je met je verhaal wilt (geldt overigens voor ieder genre).

Ook interessant: andere Writing Wednesdays

• Writing Wednesday #1: Ik ♥ schrijven