Writing Wednesday #10: De ideale schrijfomstandigheden

Schrijven hoeft niet iets te zijn dat enorm moeilijk is: ook als je het nooit eerder hebt gedaan, kun je het leren en er een talent voor ontwikkelen. Maar de grootste fout die beginnende schrijvers maken, is dat ze er te luchtig over denken – want lieve mensen, het is allesbehalve makkelijk. Ik ben rond mijn achtste begonnen met schrijven en nu pas heb ik het gevoel dat ik er goed in begin te worden. Het is enorm hard werken, jezelf ontwikkelen en soms een hels proces van vallen, opstaan en weer doorgaan.  Ik ben deze rubriek begonnen omdat ik hoop dat jullie er misschien wat aan hebben, maar aan alle tips die ik tot dusver heb gegeven, heb je in wezen niet zoveel als dat schrijfproces, dat schrijfritueel, niet deugt. Oftewel: we gaan het vandaag hebben over de ideale schrijfomstandigheden.

Je hebt misschien wel eens gehoord van schrijvers die er kenmerkende ritueeltjes op nahouden. Roald Dahl schreef in zijn knusse schuurtje, met een speciale stoel voor de zere plekken op zijn rug en achterwerk, een deken over zijn benen en een blad op schoot om op te werken. J.K. Rowling schreef grote delen van de Potterboeken in hotelletjes en cafeetjes, Ernest Hemingway schreef zijn boeken staand aan zijn typemachine – om vervolgens de rest van de dag dronken te zijn – Victor Hugo was naakt (!!) terwijl hij Les Misérables en De klokkenluider van de Notre Dame schreef en Agatha Christie kauwde op stukjes appel terwijl ze liggend in bad haar beroemde moordcomplotten uitdacht. De mogelijkheden zijn dus eindeloos, maar er is één ding heel belangrijk: een schrijver die wacht op de perfecte schrijfomstandigheden zal sterven zonder een letter op papier te hebben gezet (niet mijn woorden hoor, haha). Het is dus vergelijkbaar met één van mijn favoriete quotes: don’t wait for the prfect moment, but take the moment and make it perfect. Ga op zoek naar jouw perfecte omstandigheden, want je zult merken dat die je productiviteit behoorlijk kunnen vergoten.

• Tijd: Op welk moment van de dag heb je de meeste tijd om te schrijven? Ik ben zelf vooral een avondmens, simpelweg omdat ik, naarmate de dag vordert, meer energie krijg. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat je liever ’s ochtends, ’s middags of juist midden in de nacht schrijft. In mijn ervaring schrijf je het lekkerste als er zo min mogelijk andere dingen zijn die je moet of zou moeten doen: (huis)werk, klusjes, familie, noem het maar op. Een moment waarop je geen andere verantwoordelijkheden hebt, is het meest productief. Experimenteer ook met hoe lang je schrijft: sommige mensen houden heel strak vast aan drie uur per dag, ik persoonlijk schrijf meestal tot ik een belangrijk punt heb bereikt zodat ik weet waar ik de volgende keer verder moet. Stoppen als je geen inspiratie meer hebt werkt namelijk averechts: dan zul je minder snel zin krijgen om verder te gaan.
• Plaats: Sommige mensen kunnen absoluut niet thuis schrijven. Ik schrijf juist alleen maar thuis, maar dat komt doordat ik aan huis gebonden ben. Buitenshuis zijn echter ook veel leuke schrijfplekjes: zoek bijvoorbeeld een leuk cafeetje op, ga ’s zomers op een fijn bankje in het park zitten, verover je favoriete stoel in de bibliotheek, maak van je schuur of serre of zolder of elke willekeurige plaats die niet vaak gebruikt wordt een schrijfatelier, ga ergens naartoe waar je niemand zult tegenkomen of ga voor mijn part op straat zitten voor een boekwinkel. Of in bed, in bad – lijkt mij persoonlijk zó onhandig, maar goed haha – op het dak, op de tafel, in een yogahouding, staand, liggend, kruipend, op servetjes, op een vintage typemachine, op je hand, maakt mij allemaal niet uit. Als je er maar inspiratie van krijgt!
• Gezelschap: Schrijf je het liefste als je alleen bent of juist met anderen om je heen? Ik hou er zelf heel erg van om alleen in mijn kamer te schrijven, omdat ik dan de meeste rust heb – maar wel het liefste met mijn kat naast me op het bureau, die af en toe geïnteresseerd mijn typende vingers volgt of een kopje geeft wanneer ik het even niet meer weet. Huisdieren werken volgens veel onderzoeken productieverhogend, maar dat ligt er natuurlijk wel aan hoe actief ze zijn. Een hond die voortdurend wil spelen of nog uitgelaten moet worden is niet zo’n slim plan.

• Muziek: Een deuntje bij het schrijven kan heel goed werken. Ik doe het zelf niet zo vaak omdat de meeste muziek me erg afleidt – dan ga ik me op de tekst concentreren en proberen mee te zingen in plaats van me op mijn verhaal te richten – maar sommige muziek, voor mij ook vaak de liedjes van Taylor Swift of Birdy, kunnen juist inspiratie geven.
• Eten en drinken: Schrijven met iets lekkers erbij kán heerlijk zijn. Ik hou er zelf van om in ieder geval thee of kippenbouillon te drinken tijdens het schrijven, waarom weet ik niet – gewoon lekker. Iets te eten vind ik ook wel eens fijn, in de zomer bijvoorbeeld een bakje yoghurt met aardbeien of zo nu en dan een croissant. Is maar net waar je van houdt, een kwestie van smaak.
• Multitasking: Dit kan heel gevaarlijk zijn, dus let op. Voor sommige mensen werkt het goed om tijdens het schrijven ook nog met andere dingen bezig te zijn – bij mij leidt het er meestal toe dat ik uiteindelijk meer met andere dingen bezig ben dan met schrijven. Soms is het wel fijn om tussendoor even de zinnen te verzetten en natuurlijk moet je af en toe iets opzoeken.  Het kan zorgen voor meer inspiratie, maar het kan ook de productiviteit juist verlagen.

Hier is nog een heel leuk filmpje van Ransom Riggs en Tahereh Mafi, onder andere over hoe je een boek schrijft, haha.