Werkethos | Wat betekenen vrije dagen voor jou?

Ik vind vrije dagen heerlijk. Ik kijk er tijdens een drukke week naar uit, ik geniet er ten volle van en ze zijn voor mij absoluut heilig: een vrije dag opgeven doe ik niet zomaar en vaak weet ik ook al precies hoe ik zo’n dag ga invullen. Of je nou een fulltime kantoorbaan hebt, als freelancer vanuit huis werkt of je werk vooral je studie is: vrije dagen zijn nodig. Broodnodig zelfs, want je moet tijd nemen om op te laden, je te bezinnen en het werk even los te laten – zeker als je, zoals ik, kampt met een chronische ziekte die ervoor zorgt dat hard werken een wissel trekt op je lijf. Maar er zijn tal van manieren om zo’n vrije dag in te kleden en überhaupt te definiëren, en ik denk dat de manier waarop je dat doet veel te maken heeft met je werk- of arbeidsethos.

Werkethos? Wátte?

Met werkethos – vaker bekend als arbeidsethos – bedoel ik simpelweg het geheel van ideeën en opvattingen over de manier waarop je je werk doet. Ben je iemand die het werk mee naar huis neemt? Wat versta je onder hard werken? Wat kan wel en niet in de samenwerking met je collega’s? Hoe moet je je kleden op je werk? In hoeverre is het oké om deadlines te missen en fouten te maken? Maar ook… wanneer is de werkdag voor jou klaar, hoe balanceer je werk en privé en wie ben je buiten je werk om?

Je bent niet je baan!

Vooral dat laatste vind ik onwijs belangrijk, want je bent hoe dan ook niet je baan en er is nog meer in het leven dan alleen je werk. Dat probeer ik altijd vooral te beseffen op een vrije dag, want juist die dagen zijn ervoor om ook toe te komen aan de andere dingen die je graag doet en de andere stukjes van wie jij bent.

Wanneer doe jij je werk goed?

Maar werkethos betekent ook dit: weten wat ervoor nodig is zodat jij je werk goed kunt doen. Weten wat het voor jou betekent om goed voor jezelf te zorgen zodat je privé én op het werk naar behoren functioneert. En ik denk dat dat de reden is dat het zo belangrijk is om na te denken over vrije dagen.

Passieprojecten

Het punt is namelijk dat veel mensen naast hun werk nog tal van andere projecten en hobby’s hebben waar ze zich graag op toeleggen. Ik heb het dan niet zozeer over hobby’s als lezen en films en series kijken en spelletjes spelen, maar echt over passieprojecten. Misschien onderhoud je wel een blog (check) of schrijf je een roman (check) of sport je veel, of schilder of teken je, of schrijf je freelance blogs (check) of poëzie (check) of maak je foto’s of ontwerp je websites of maak je muziek: de mogelijkheden zijn eindeloos. Maar het zijn allemaal passieprojecten die jou voor een groot deel maken tot wie je bent en die je nodig hebt om te beseffen dat er nog meer in je leven is dan alleen werk. En ik weet niet hoe het met anderen zit, maar ik vind het heerlijk om met die passieprojecten bezig te zijn en maak daar heel graag tijd voor.

Stiekeme werkdagen

Maar de laatste tijd heb ik iets ontdekt: mijn vrije dagen, dus de dagen waarop ik niet werk, staan vaak in het teken van bloggen of schrijven. Maar al te vaak heb ik in mijn hoofd dat ik drie à vier blogartikelen wil schrijven en de bijbehorende foto’s wil maken, of dat ik een paar leuke stappen verder wil komen met mijn romanopzet. En daar ga ik dan heel enthousiast mee aan de slag op zo’n vrije dag, want dat is hartstikke leuk om te doen en geeft ook echt voldoening. Maar als puntje bij paaltje komt, blijkt dat zo’n vrije dag eigenlijk net zoveel energie kost als een werkdag en dus geen echte vrije dag meer is. Say what?

Vrij van werk

Steeds vaker begin ik zo’n vrije dag – hier gedefinieerd als een dag waarop ik niet hoef te werken en die dus echt vrij is van werk en werkzaken  – met een uurtje een spelletje spelen… gevolgd door een uurtje YouTuben… gevolgd door een beetje doelloos door social media scrollen… gevolgd door meer spelletjes. Gevolgd door een lekker lange avond op bed. En eigenlijk is dat heel fijn, maar tegelijkertijd verwijt ik mezelf dan dat ik niet heb geblogd of geschreven zoals ik wilde. Stom, toch? Juist op een vrije dag hoor je jezelf niets te verwijten. Juist op een vrije dag hoort alles te mogen en niets te moeten.

Twee soorten vrije dagen

En daardoor besefte ik: voor mij zijn er in feite twee soorten vrije dagen. De vrije dag waarop je viert dat je niet hoeft te werken en de vrijheid hebt om andere dingen te doen… en de rustdag. Die tweede soort is een stuk minder productief, maar wel heel hard nodig én heel lekker. Op zo’n dag is het helemaal en volledig oké om alleen maar te lezen of alleen maar te Netflixen. Op zo’n dag is het prima om je te vermaken met filmpjes van James Corden en High School Musical en op zo’n dag is het absoluut niet erg om tien levels of meer erdoorheen te jagen van dat nieuwe gave timemanagementspel. Op zo’n dag is tijd die je verspilde aan leuke dingen geen verspilde tijd.

Combineren

Maar weet je wat het allerfijnste is? Als het me lukt om een vrije dag te combineren met een rustdag. Dat doe ik tegenwoordig steeds vaker, door gewoon compleet relaxed een vrije dag door te brengen met doen waar ik zin in heb – en als dat betekent dat ik zin heb om een paar blogs te schrijven, zonder gedoe met foto’s zoeken of inplannen, gewoon alleen schrijven, is dat prima. Daarom heb ik ook besloten mijn blogplanning even los te laten en die vrije dagen die ik met mijn kwakkelende lijf zo hard nodig heb, ten volle te benutten. Want ja, vrije dagen waarop je erop uit kunt of de hele dag kunt hobbyen zijn heerlijk. Maar de echte relaxdagen, de écht compleet vrije dagen, heb je soms veel harder nodig.

De deur uit met dat werk

En tja, wat voor mij geldt is voor een ander natuurlijk totaal anders. Maar dat is werkethos: nadenken over wat voor jou werkt als het om werk gaat, en ook als het juist even níet om werk gaat. Want heb je een vrije dag nodig waarop je eindelijk kunt doen waar je op werkdagen nooit tijd of puf voor hebt… of heb je een vrije dag nodig waarop je gewoon even níets hoeft en weer nieuwe energie kunt verzamelen die je kunt gebruiken voor al die dingen – werk incluis – die je graag doet? Of misschien een beetje van beide? Geloof me: als je eenmaal kunt aanvoelen wat je van een vrije dag nodig hebt en dat kunt naleven, worden je werkdagen ook een stuk fijner. Want al vind je je passieprojecten nog zo awesome, soms is het net werk. En soms moet dat werk, ál het werk, echt even de deur en je hoofd uit.

Wat betekenen vrije dagen voor jou?