Wat positieve psychologie met happymaking te maken heeft

Afgelopen periode volgde ik mijn laatste keuzevak. Na vakken over sprookjes, de overeenkomsten en verschillen tussen de Bijbel en de Koran, vertegenwoordiging van het WO II-verzet in film en literatuur, filosofie en natuurlijk spoken word was ik op zoek naar een tof laatste vak waar ik echt nog een beetje plezier en verrijking uit zou kunnen halen, en ik stuitte op Positieve Psychologie. Een vak dat op de sociale opleidingen gedoceerd wordt, vanuit het oogpunt dat het een erg mooie invalshoek is voor het helpen van cliënten die aan zichzelf en hun leven willen werken. Wat mij aansprak? Het feit dat deze tak van de psychologische wetenschap veel te maken heeft met geluk en persoonlijke groei, en dat zijn bij uitstek twee stokpaardjes van mij. En ik vond het een waanzinnig interessant vak waar ik me helemaal bij thuis voel, voornamelijk omdat het zo veel te maken heeft met happymaking.

From fixing what’s wrong…

Positieve psychologie is een behoorlijk baanbrekende en vernieuwende tak van de psychologie die nog helemaal niet zo lang bestaat en uit Amerika komt. Het is het tegenovergestelde van de algemene psychologie, en dat komt doordat het niet gaat over al het negatieve in ons brein en onze psyche, maar om het positieve. Algemene psychologie – bij gebrek aan een betere term – gaat namelijk vooral over geestelijke gezondheidsproblemen, diagnoses en geneesmiddelen. En dat is natuurlijk heel goed, want zoals Martin Seligman – de grondlegger van de positieve psychologie – ook aangeeft: dankzij de algemene psychologie weten we tegenwoordig veel meer over allerlei mental health issues en hoe we die kunnen behandelen. De algemene psychologie is gunstig voor de geestelijke gezondheidszorg, en dat is belangrijk. Maar… over het algemeen ligt de nadruk enorm op fixing what’s wrong, op problemen opsporen en oplossen met behandelingen en medicijnen. En dat kan beter, veel beter.

… to building what’s strong

Tuurlijk, het is belangrijk om problemen op te lossen en mensen te helpen om zich beter te voelen. Maar is het niet minstens zo belangrijk om te kijken naar wat er allemaal wél goed gaat? Naar hoe sterk mensen al wél zijn? Voorkomen is beter dan genezen, toch? Dus waarom zouden we eigenlijk niet wat meer de focus leggen op de sterke punten van mensen, op de sterke basis die ervoor zorgt dat zij stevig in hun schoenen staan, tegenslagen het hoofd kunnen bieden en misschien wel problemen als depressie en (sociale) angststoornissen kunnen voorkomen?  Positieve psychologie gaat over het vormen van die sterke basis waarmee mensen een heel eind kunnen komen. Positieve psychologie gaat over mensen helpen te zorgen dat het goed met hen gaat en blijft gaan.

Focus op geluk

Klinkt best zweverig, hè? Maar dat is het juist helemaal niet! Het is een tak van de wetenschap waar mensen in kunnen afstuderen, waar onderzoek naar gedaan wordt en waarover tal van artikelen en boeken geschreven zijn. Het is gebaseerd op sociale experimenten en ook op psychologische principes, en als je erover nadenkt, is het allemaal ontzettend logisch. Het is erop gericht dat mensen tot bloei moeten kunnen komen, zichzelf moeten kunnen ontplooien en ontwikkelen, dat ze aan hun geluk kunnen werken. De positieve psychologie bepleit dat geluk veel belangrijker is dan we misschien denken: gelukkige mensen zijn gezonder, productiever, socialer en doen het veel beter in de maatschappij en in de wereld. Maar dan gaat het wel om écht geluk: geen materialisme, maar geluk dat uit jezelf komt. Zie daar het eerste verband tussen positieve psychologie en happymaking.

Kwaliteit van leven

Positieve psychologie gaat in de kern over twee dingen: kwaliteit van leven en positiviteit. Kwaliteit van leven heeft met heel veel dingen te maken, maar vooral met – jawel, daar komt-ie – de beste versie van jezelf zijn en het leven creëren dat je graag wilt hebben. Dat doe je door bijvoorbeeld je talenten en sterke punten te ontwikkelen en te gebruiken, door de dingen te doen die jij leuk vindt en waar jij voldoening uit haalt (flow) en een beroep uit te oefenen dat betekenis heeft, waarbij je het gevoel hebt dat je iets belangrijks doet, iets wat jou en anderen helpt bij die ontwikkeling en ontplooiing, maar ook door jezelf ruimte te geven om te groeien, nieuwe dingen te leren en uit te proberen en aan doelen te werken. Op die manier streef je ernaar om gelukkig te zijn met jezelf en je leven, en dat is ontzettend waardevol.

Positiviteit

Het tweede principe, positiviteit, zie je terug in de vorm van een positieve blik, een positieve manier van leven. Niet voor niets is het zo dat in de positieve psychologie veel aandacht is voor positieve interventies: dit zijn eigenlijk gelukoefeningen die ervoor zorgen dat jij meer zicht krijgt op de redenen die je hebt om gelukkig te zijn en dat je je daar bewust van bent en blijft. Deze oefeningen richten zich voor een groot deel op dankbaarheid, maar ook op het bouwen van veerkracht: je vermogen om weer op te krabbelen na een tegenslag of hindernis en het positieve in te zien van het negatieve. Zo werk je ook weer aan je sterke basis en verweef je positiviteit in je dagelijkse mindset, maar wat je vooral doet, is werken aan je lange-termijngeluk en de lange-termijnstabiliteit van je manier van denken.

Jij moet het doen

Geluk is iets waar je zelf voor moet zorgen, en daar helpt de positieve psychologie je graag mee. Het is eigenlijk niets meer of minder dan de wetenschap achter happymaking, de wetenschap die bestudeert hoe mensen het beste aan zichzelf, hun geluk en hun leven kunnen werken zodat ze zo veel mogelijk geluk kunnen ervaren. Wat geluk precies is, verschilt natuurlijk per persoon, maar in de positieve psychologie wordt ervan uitgegaan dat het tot stand komt als je aan je eigen ontplooiing en ontwikkeling werkt en als je actief bezig bent met het leven creëren  dat je wilt. Happymaking betekent niets meer of minder dan jezelf gelukkig maken, en positieve psychologie bestudeert wat het dan is waardoor we gelukkig worden en hóe we onszelf dan gelukkig kunnen maken en wat het betekent voor die sterke basis als we gelukkig zijn en ons goed voelen. Mooie filosofie, nietwaar?

Meer geluk

En nog even in gewone taal: positieve psychologie en jezelf gelukkig maken gaan dus hand in hand. Als je dankbaarheidslijstjes maakt, reflecteert op wat je allemaal bereikt hebt, lichtpuntjes verzamelt, redenen opschrijft om trots op jezelf te zijn, een studie doet die je tof vindt, een businessplan maakt voor de onderneming die je altijd al hebt willen starten, geniet van je werk, een blog schrijft waar je oprecht blij mee bent of je positieve mantra’s oefent, ben je bezig met jezelf gelukkig maken en handel je op basis van principes uit de positieve psychologie. Zo simpel is het. En dat maakt het ook zo mooi, want de wereld kan wel wat meer geluk gebruiken.

Meer lezen

Iris van Ik ben Iris niet heeft ook een studierichting positieve psychologie gedaan en er het één en ander over geschreven op haar blog. Meer weten over positieve emoties en interventies, flow, betekenis, veerkracht en andere principes? Check dan de blog van het Positive Psychology Program!  En, leuk om te weten: veel theorieën over geluk en jezelf gelukkig maken zijn in meer of mindere mate gebaseerd op  de positieve psychologie: niet verwonderlijk bij een wetenschap die geluk bestudeert, maar toch leuk om aan te treffen.

Ken jij de positieve psychologie al?