Tijdens de brainstorm op uitgeverij Moon werd er op een gegeven moment gesproken over waarom er zo weinig van oorsprong Nederlandstalige Young Adults zijn: dat zette mij toen flink aan het denken, want waarom is dat eigenlijk zo? We hebben auteurs als Helen Vreeswijk, Mirjam Mous, Esther Walraven, Buddy Tegenbosch en Jen Minkman, maar er zijn meer jongeren die deze namen niet kennen dan wel: hun boeken zijn lang niet zo populair als het werk van Gayle Forman, Jennifer Niven, John Green en Jenny Han. Waar ligt dat aan en wat moeten we eraan doen? Moeten we er überhaupt wel iets aan doen?

Doodbloedend succes

Het is meestal een vast riedeltje: boeken als Daan & Nadia (Esther Walraven) en Het boek van Tess (Miriam Bruijstens) zijn succesvol als ze worden uitgegeven, maar slechts bij een selecte groep lezers: landelijk bekend worden ze niet, niet zoals de grote Amerikaanse titels. Na een tijdje bloedt het dood, heeft niemand het meer over de boeken en worden ze minder gelezen. Heb je het dan over zo’n auteur, dan kennen de meeste mensen die niet. Met uitzondering misschien van namen als Helen Vreeswijk en Mel Wallis de Vries, maar die hebben zichzelf ook heel specifiek op de kaart gezet met de YA-thrillers. Maar waar komt het dan door dat er maar zó weinig Nederlandse Young Adult-auteurs zijn en dat die boeken bijna nooit bestsellers worden, laat staan blijven?

Ze lopen achter de feiten aan

De voornaamste reden is er helaas eentje waar we niet echt omheen kunnen: we zijn maar een klein kikkerlandje en het is moeilijk voor schrijvers om nog met originele ideeën te komen, want vanuit Amerika is er al zo ongelooflijk veel gedaan en daar worden maandelijks zoveel nieuwe boeken uitgebracht dat het voor ‘’onze’’ auteurs onmogelijk wordt om niet achter de feiten aan te lopen. Juist vernieuwing is onwijs belangrijk voor uitgevers en lezers, maar het kan bijna niet anders of een Nederlandse auteur wordt al snel ‘’de nieuwe John Green’’ of ‘’de nieuwe Rainbow Rowell’’ genoemd en dat kan prima werken, maar lezers hebben daar ook vaak helemaal geen zin in. Bovendien schept het verwachtingen die niet altijd waargemaakt kunnen worden: kijk maar naar Daan & Nadia, die een mix werd genoemd tussen Een weeffout in onze sterren en Eleanor & Park, terwijl dat echt niet per se terecht was. Ditzelfde gebeurt met andere relatief kleine landen als Frankrijk, Duitsland en Italië: correct me if I’m wrong, maar daar komt weinig YA vandaan.

Er is geen hype voor

Nog zo’n nadeel van het gigantische aanbod aan Engelstalige en vertaalde Young Adults: daar is gewoon veel en veel meer aandacht voor. Zeker als boeken al een hype waren in Amerika, dan heeft iedereen het erover als ze hier vertaald worden en gaat alle aandacht daarnaar uit. Bedenk zelf maar: als het nieuwe boek van Sara Zonneveldt en de vertaling van de nieuwe Rainbow Rowell tegelijkertijd uitkomen, welk boek wil je dan het liefste lezen? Welke koop je als eerste? Tja. Natuurlijk heeft het ook met smaak te maken en het kan best zijn dat je benieuwder bent naar een Nederlands boek, maar de grote Amerikaanse namen winnen het meestal toch van de kleine Nederlandse auteurs.

Nederlandse YA

Uitgevers willen het risico niet nemen

Ook uitgever houden zich bezig met al het bovenstaande: is het nieuw en fris genoeg, past het genoeg bij de huidige doelgroep, kunnen we er een hype van maken? Vaak willen ze gewoon het risico niet nemen en gaan ze liever voor een boek van een Amerikaanse auteur die al goed verkoopt met eerdere titels dan voor een debutant die misschien enorm gaat floppen. Of ze investeren gewoon niet genoeg in het maken van reclame, terwijl dat juist voor Young Adults belangrijk is: gebruik van Facebook, Instagram, YouTube, Goodreads en Twitter is inmiddels cruciaal. Als dat niet gedaan wordt… dan werkt het vaak gewoon niet.

De focus klopt niet

Hiermee bedoel ik het volgende. Als ik Nederlandstalige Young Adults lees, heb ik vaak het idee dat het geen echte Young Adults zijn, maar eerder jeugdboeken ‘’vermomd’’ als YA. Waarom dat zo is weet ik niet, maar ik weet wel dat er in Nederland veel aandacht is voor jeugdliteratuur en kinderboeken, want we vinden het belangrijk dat kinderen lezen leuk vinden. Maar tegelijkertijd levert dat een probleem op, want kinderen worden wel gestimuleerd om te lezen, maar bij pubers op de middelbare school blijft dit flink achter. Daar wordt veel te veel aandacht besteed aan de leeslijst en rust er een soort taboe op YA omdat veel docenten schijnen te denken dat alle Young Adults zoals Twilight en De Hongerspelen zijn. Terwijl juist dáár de kans ligt: als er vanaf de brugklas nadrukkelijk wordt gezegd dat YA lezen mag, en als dan vooral de Nederlandse YA wordt aangeprezen, krijgt het veel meer aandacht. Dan durven auteurs misschien ook wat meer ‘’risico’’ te nemen met het schrijven voor een wat oudere doelgroep in plaats van dat ze op safe spelen met een boek dat vooral goed te lezen is voor jongere jongeren. En belangrijker nog: dan wordt het taboe op lezen dat bij jongeren heerst, misschien ook een halt toegeroepen en ook dat zou heel erg belangrijk zijn.

Wat denk jij: waarom is er zo weinig Nederlandstalige YA?

You may also like...

24 Comments

  1. Dit is ook iets wat je terugziet in Nederlandse Fantasy. Er komt wel meer, één schrijver betalen blijkt vaak goedkoper dan de rechten van een Engelstalig boek én de vertaler. (Ik ga er hier even vanuit dat alle verdere kosten van een boek gelijk blijven.)

    Ik denk dat je een punt hebt door te zeggen dat NL uitgevers het risico van een nieuwe auteur niet aandurven en dat ze misschien niet tegen de hype van een Engels boek op kunnen.
    Maar ik denk ook dat er nog iets speelt en dat is de grote van het taalgebied. Er zijn vors meer Engelssprekende mensen op de wereld dan Nederlandssprekenden. Hierdoor is het aantal boeken wat in het Nederlands wordt geschreven ook veel minder.

    Hoe dan ook vind ik dat er meer (goede) Nederlandse Young Adult en Fantasy uit zou moeten komen. Laat ik als schrijver maar zeggen: Ik doe mijn best. ;D

    1. Het taalgebied speelt ook een rol inderdaad, goed argument!

  2. Dit is ook iets wat je terugziet in Nederlandse Fantasy. Er komt wel meer, één schrijver betalen blijkt vaak goedkoper dan de rechten van een Engelstalig boek én de vertaler. (Ik ga er hier even vanuit dat alle verdere kosten van een boek gelijk blijven.)

    Ik denk dat je een punt hebt door te zeggen dat NL uitgevers het risico van een nieuwe auteur niet aandurven en dat ze misschien niet tegen de hype van een Engels boek op kunnen.
    Maar ik denk ook dat er nog iets speelt en dat is de grote van het taalgebied. Er zijn vors meer Engelssprekende mensen op de wereld dan Nederlandssprekenden. Hierdoor is het aantal boeken wat in het Nederlands wordt geschreven ook veel minder.

    Hoe dan ook vind ik dat er meer (goede) Nederlandse Young Adult en Fantasy uit zou moeten komen. Laat ik als schrijver maar zeggen: Ik doe mijn best. ;D

    1. Het taalgebied speelt ook een rol inderdaad, goed argument!

  3. Ik kan me wel vinden in deze blog en ook in de reactie van Likaiar. Ik denk inderdaad dat het heel moeilijk is te moeten opboxen tegen de grote namen uit Amerika. Zeker boeken die later ook zijn verfilmd en dan opnieuw aandacht krijgen met een cover van de film. Ik lees pas sinds kort ya en wist in het begin ook niet zo goed hoe ik het moest plaatsen.. Onder de thrillers, of jeugd of noem maar op. Inmiddels kan ik me steeds beter vinden in de wereld van ya en probeer geregeld ook een ya van eigen bodem te lezen, recenseren op mijn blog en vervolgens te verspreiden via sociaal media om de bekendheid te vergroten.

    1. Het is ook vaak lastig inderdaad, dat bepalen of een boek nou wel of niet onder YA valt: vaak is het meer een leeftijdsaanduiding dan echt een genre.

  4. Ik kan me wel vinden in deze blog en ook in de reactie van Likaiar. Ik denk inderdaad dat het heel moeilijk is te moeten opboxen tegen de grote namen uit Amerika. Zeker boeken die later ook zijn verfilmd en dan opnieuw aandacht krijgen met een cover van de film. Ik lees pas sinds kort ya en wist in het begin ook niet zo goed hoe ik het moest plaatsen.. Onder de thrillers, of jeugd of noem maar op. Inmiddels kan ik me steeds beter vinden in de wereld van ya en probeer geregeld ook een ya van eigen bodem te lezen, recenseren op mijn blog en vervolgens te verspreiden via sociaal media om de bekendheid te vergroten.

    1. Het is ook vaak lastig inderdaad, dat bepalen of een boek nou wel of niet onder YA valt: vaak is het meer een leeftijdsaanduiding dan echt een genre.

  5. Mij maakt het eerlijk gezegd heel weinig uit of het boek door een Nederlander is geschreven of niet. Het gaat om het verhaal. Maar ik snap wel dat als je als Nederlander graag een boek wil laten uitgeven, dat het dan onwijs moeilijk is. Maar voor mij als lezer geef ik er dus eigenlijk niet zo veel om 🙂

    1. Kan ik me ook wel voorstellen hoor! Maar ik vind het dan juist wel weer leuk als het van eigen bodem is 🙂

  6. Mij maakt het eerlijk gezegd heel weinig uit of het boek door een Nederlander is geschreven of niet. Het gaat om het verhaal. Maar ik snap wel dat als je als Nederlander graag een boek wil laten uitgeven, dat het dan onwijs moeilijk is. Maar voor mij als lezer geef ik er dus eigenlijk niet zo veel om 🙂

    1. Kan ik me ook wel voorstellen hoor! Maar ik vind het dan juist wel weer leuk als het van eigen bodem is 🙂

  7. Grappig! Ik ben bezig met een reeks, waarin juist Nederlandse/Belgische schrijvers meer aandacht krijgen, omdat die toch wel vaak ondergesneeuwd worden helaas!
    Het hele YA/NA verschilt sowieso in Nederland met bijvoorbeeld Amerika, maar ik denk ook dat dat een cultuur iets is. 🙂

    1. Het heeft ook met cultuur te maken inderdaad! Elk land heeft natuurlijk een eigen stukje literatuur en opvattingen die daar bij horen.

  8. Grappig! Ik ben bezig met een reeks, waarin juist Nederlandse/Belgische schrijvers meer aandacht krijgen, omdat die toch wel vaak ondergesneeuwd worden helaas!
    Het hele YA/NA verschilt sowieso in Nederland met bijvoorbeeld Amerika, maar ik denk ook dat dat een cultuur iets is. 🙂

    1. Het heeft ook met cultuur te maken inderdaad! Elk land heeft natuurlijk een eigen stukje literatuur en opvattingen die daar bij horen.

  9. Echt een heel interessant artikel om te lezen. Ik ben het persoonlijk heel erg eens met het laatste punt. Op één of andere manier is een Nederlands YA boek altijd zo anders dan een vertaald YA boek.

    1. Ja precies, dat valt mij dus elke keer weer op! Veel kinderlijker…

  10. Echt een heel interessant artikel om te lezen. Ik ben het persoonlijk heel erg eens met het laatste punt. Op één of andere manier is een Nederlands YA boek altijd zo anders dan een vertaald YA boek.

    1. Ja precies, dat valt mij dus elke keer weer op! Veel kinderlijker…

  11. Wat een interessant artikel! Ik probeer zelf tegenwoordig meer boeken van Nederlandse en Vlaamse auteurs te lezen, maar het YA aanbod spreekt mij persoonlijk niet zo aan. Deze boeken voelen inderdaad vaak als jeugdboeken aan. Daarom kies ik bij boeken van eigen bodem toch liever voor het volwassenen aanbod.

  12. Wat een interessant artikel! Ik probeer zelf tegenwoordig meer boeken van Nederlandse en Vlaamse auteurs te lezen, maar het YA aanbod spreekt mij persoonlijk niet zo aan. Deze boeken voelen inderdaad vaak als jeugdboeken aan. Daarom kies ik bij boeken van eigen bodem toch liever voor het volwassenen aanbod.

  13. Petra van Engelenburcht

    Hoi, zeer interessant dit artikel. Zonder mij op de borst te kloppen, durf ik te beweren een young adult te hebben geschreven.
    Het heet Tristan. Het verhaal gaat een jongen die gedwongen wordt uit de kast te komen en in zijn klas en omgeving alle betreffende problemen tegen komt van een onervaren jonge homo.
    Mag ik vragen, jullie hebben er ervaring mee, wie zou enkele hoofdstukken of het gehele verhaal zou willen lezen?
    U bent welkom via pb.
    Petra van Engelenburcht@Gmail.com

  14. Petra van Engelenburcht

    Hoi, zeer interessant dit artikel. Zonder mij op de borst te kloppen, durf ik te beweren een young adult te hebben geschreven.
    Het heet Tristan. Het verhaal gaat een jongen die gedwongen wordt uit de kast te komen en in zijn klas en omgeving alle betreffende problemen tegen komt van een onervaren jonge homo.
    Mag ik vragen, jullie hebben er ervaring mee, wie zou enkele hoofdstukken of het gehele verhaal zou willen lezen?
    U bent welkom via pb.
    Petra van Engelenburcht@Gmail.com

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

CommentLuv badge

[instagram-feed]