Vivian Stel je voor: je hebt zelf een boek geschreven. Het is een verhaal dat heel dicht bij je staat, waar je je hart en ziel in hebt gestopt en waar je oprecht trots op bent. Een verhaal dat je de wereld in wilt brengen, omdat je graag wilt dat mensen het lezen, omdat je hoopt dat het ze misschien zal helpen of inspireren. Vol goede moed en optimisme benader je wat uitgevers. Maar je krijgt afwijzingen. Véél afwijzingen. Misschien zit er een uitgever tussen die het wel aandurft, maar alleen als je flink wat dingen verandert. En dat voelt niet goed. Dat wil je niet. Je wilt dat jouw verhaal tot zijn recht kan komen. Je wilt een uitgever die gelooft in jouw verhaal zoals jij dat doet. Maar als die er niet is… wat doe je dan? Geef je het dan op? Of zoek je een andere manier?
Afwijzingen
Over de hele wereld zijn er talloze mensen die schrijven. Die verhalen willen vertellen, personages hebben geschapen en die met het publiek willen delen. Die hopen te inspireren, te helpen met hun verhaal. Die een gave hebben voor storytelling… maar ondanks hun inzet en talent toch niet bij een uitgever binnen weten te komen. J.K. Rowling moest een stuk of 17 afwijzingen van zich af laten glijden voor iemand eindelijk de deuren van Zweinstein open wilde gooien voor de hele wereld. Haar is het gelukt. Maar er zijn ook heel veel auteurs die het niet lukt, ook niet na 17 afwijzingen. Auteurs die niet passen bij de opvattingen van uitgevers over wat een goed boek of een goede schrijfstijl is. Auteurs die niet in ‘’het fonds’’ passen. Auteurs die gewoon geen uitgever kunnen vinden waar zij en hun werk volledig tot hun recht kunnen komen.
Eigen beheer
Deze auteurs hebben een keuze: ze kunnen het opgeven, hun manuscript ergens wegstoppen en iets nieuws proberen of helemaal stoppen met schrijven. Of ze kunnen besluiten om er eigenhandig voor te zorgen dat hun werk de wereld in komt. Dan biedt selfpublishing uitkomst: zelf zorgen dat jouw werk de lezers bereikt zoals jij dat graag wilt, op basis van jouw keuzes en niet die van een uitgever. Misschien gewoon omdat jij heilig gelooft in jouw verhaal zoals het is, of misschien omdat er geen ‘’markt’’ is voor wat je schrijft en je die dus zelf zult moeten maken. Er zijn tal van redenen mogelijk om ervoor te kiezen een indie author te worden: een zelfstandige auteur.
Het indie-genre
Naast eigen beheer kun je ook kiezen voor een kleine uitgeverij: daar zijn er ook in Nederland steeds meer van. Denk aan Storm Publishers, een uitgever die zich vooral richt op Nederlandstalig schrijftalent. Of Dutch Venture Publishing: uitgever Jen Minkman geeft onder andere werk uit van auteurs dat al eens in eigen beheer is gepubliceerd en zet zichzelf daarmee op een unieke positie. Het is dan nog steeds een kwalitatieve uitgeverij, alleen met meer aandacht voor de kracht van het verhaal en de wensen van de auteur. Er wordt minder waarde gehecht aan de mainstream-markt. En dat zorgt er nog meer dan selfpublishing voor dat de stap van ‘’een boek schrijven’’ naar ‘’schrijver zijn’’ minder groot is en dat ook de auteurs die een wat alternatiever verhaal vertellen, een eerlijke kans krijgen.
Bijzondere verhalen
Dat is iets wat ik mij onlangs ook weer realiseerde: het paranormal romance-genre bijvoorbeeld is echt iets van de indie-stroming. Verhalen over wicca of de indianencultuur kom je niet zo snel tegen bij een grote uitgeverij. De verhalen zijn een beetje alternatief, getuigen van een grote fantasie en bijzondere ideeën over nieuwe genres en technieken die nog niet zo populair of bekend zijn. Het indie-genre brengt ook juist deze bijzondere verhalen naar de lezers toe. En juist doordat ze een beetje anders zijn dan wat je bij de grotere uitgevers leest, hebben ze iets authentieks en speciaals als je ze leest. Iets geraffineerds en oprechts. Het zijn boeken die je echt zouden kunnen bijblijven omdat ze net dat ene sprankeltje hebben.
Vooroordelen
Ik denk dat veel mensen vaak vooroordelen hebben over indie-auteurs en kleine uitgeverijen. En dat snap ik wel: ik heb zelf ook een tijdje gedacht dat als een boek écht goed is, het ook wel bij een grote uitgeverij binnen moet kunnen komen. Maar ik heb inmiddels zelf een verhaal geschreven waarmee ik te zijner tijd naar een uitgeverij wil gaan, ook een verhaal dat heel dicht bij mij staat en waar ik heel oprecht in geloof. En ik dacht: stel nou dat het mij ook overkomt, dat geen enkele uitgever het wil omdat het for whatever reason niet goed genoeg is? Zou ik er dan niet ook naar neigen om het in eigen beheer of bij een indie-uitgeverij te publiceren?
Openstellen
En nu ik boeken als Tweedehands Vleugels en Schaduw van de Tijd heb gelezen en aankondigingen zie van titels van indie-auteurs, begin ik ervan overtuigd te raken dat er tal van mooie verhalen zijn die we zouden missen zonder het bestaan van eigen beheer en kleine uitgevers. We moeten ons er gewoon een beetje voor willen openstellen. Want juist het indie-genre zorgt ervoor dat het niet meer per se onmogelijk is om schrijver te worden als je dat graag wilt. En trouwens… let’s face it. Wat maakt het uit wat voor weg een boek heeft afgelegd? Als je uiteindelijk maar kunt genieten van een mooi verhaal, toch?
Lees jij wel eens boeken van indie-auteurs of -uitgevers?
Ik heb een tijd self-published een kans willen geven, en ben daarin zo ontzettend vaak teleurgesteld dat ik eigenlijk niet meer durf. Helaas schijnt er tegenover elke negatieve ervaring tien positieve ervaringen te moeten staan voor je beeld veranderd, en bij mij zijn de verhoudingen nu nog andersom.
En ja, ook drie van de beste boeken die ik ooit heb gelezen zijn self-published, maar daar staan dus zeker dertig ‘meh, ik snap dat ze het niet wilden uitgeven, wat een bagger’-boeken tegenover. Ik hoop dat mijn beeld nog een keer gaat veranderen. Ik durf het nu in ieder geval weer zo af en toe te proberen, maar voor mij is dat helaas al heel wat.
Oh dat is wel heel jammer inderdaad, maar dat is inderdaad ook het nadeel ervan… je hebt geen ”bewijs” dat het echt een goed boek is.