Vals – Mel Wallis de Vries

Alles is wit. Lichtgevend wit. Ik knipper een paar keer met mijn ogen. Het wit blijft. Wat is er gebeurd? Ben ik dood? Ik weet het niet. Maar ik ben niet bang. Het wit is zo mooi. Ik kan het zelfs voelen. Het is zacht als donsveertjes. Achter me is nog meer wit. Maar het ziet er anders uit. Doffer. Met grijze barstjes. Het lijkt of er daar iets op me wacht. Iets wat ik eerst moet loslaten. Beelden flitsen door mijn gedachten. Een auto. Lachende meisjes. Een ruzie. Een donkere gang. De loop van een geweer. Ik kan het niet plaatsen. Het is alsof ik naar een film staar waar ik halverwege in ben gevallen.

Eerste indruk

Ik beken: ik had nog nooit eerder een boek van Mel Wallis de Vries gelezen. Haar naam ken ik natuurlijk wel, en die plaatste ik een beetje in hetzelfde rijtje als Helen Vreeswijk: een schrijfster van jeugdboeken over behoorlijk heftige thema’s. Zoals mijn docente jeugdliteratuur eens zei toen ik opmerkte dat Vreeswijks boeken behoorlijke worstcasescenario’s aansnijden: ‘Nee, het is nog veel erger dan het ergst mogelijke.’ Afijn, ik dacht dus dat de boeken van Mel Wallis de Vries net zo zouden zijn en eerlijk gezegd ben ik niet zo’n fan van dat soort boeken. Maar toen Vals één van de gratis boeken van het Elly’s Choice-aanbod van mei bleek te zijn, was ik toch wel nieuwsgierig. Wat ik verwachtte? Een thriller annex horrorverhaal over uit de hand gelopen vriendinnenrivaliteit. Niet heel bijzonder.

Waar het over gaat

De vriendinnen Abby, Feline, Pippa en Kim gaan in de kerstvakantie een weekje naar het boshuisje van Abby’s familie in de Ardennen. Maar gezellig is anders: Kim stoort zich ontzettend aan de kleffe vriendschap tussen de dominante Pippa en Abby – die voorheen Kims beste vriendin was, maar nu steeds minder van haar lijkt te willen weten. Het is stervenskoud en het ene na het andere meningsverschil doet zich voor. Terwijl Abby haar vriend mist en Feline bijna de hele tijd ziek dan wel depressief is, begint duidelijk te worden dat er iets niet helemaal pluis is. En dan verdwijnt Kim. En niet veel later Feline.

Wat ik ervan vond

Eerlijk gezegd zijn mijn verwachtingen rondom dit boek redelijk uitgekomen. Het wordt al snel duidelijk dat dit boek – en naar ik vermoed ook de andere boeken van deze auteur – geen literair hoogstandje is en dat ook niet wil zijn. Het laat zich misschien vergelijken met boeken van Carry Slee, die ook goed weet hoe ze moet schrijven over heftige onderwerpen, maar haar werk is waardevoller voor de leeservaring en de literaire ontwikkeling van lezers dan dit boek.

Het sfeertje dat rondom Vals hangt, is simpelweg dat van een lekker leesboek. Een boek dat je even tussendoor op een regenachtige avond leest. De schrijfstijl is vlot en toegankelijk, de personages zijn herkenbare typetjes en de plot is spannend genoeg om te willen weten hoe het verder gaat: je hoeft er niet bij na te denken en er niets van te leren, het is gewoon een boek om mee onder een dekentje te kruipen en waarmee je even ergens anders kunt zijn. Een lekker leesboek dus. De reden dat het ook echt niet meer dan dat is, is dat het gewoon te oppervlakkig is. De personages zijn, zoals ik al zei, typetjes: het grijze muisje, de dominante bitch, het meelopertje en het doorsnee meisje dat overal een beetje tussen hangt. Weliswaar zullen lezers van het vrouwelijk geslacht tussen de vijftien en de achttien jaar zich waarschijnlijk goed in hen kunnen herkennen – en dat is natuurlijk prima – maar erg complex zitten ze niet in elkaar. Tel daarbij op dat de gebeurtenissen allemaal vrij voorspelbaar zijn en dat het einde eigenlijk compleet uit de lucht komt vallen (en niet op een manier die thrillers sterk maakt en waardoor je jezelf wilt slaan omdat je het niet hebt gezien) en het is allemaal niet veel soeps.

Toch betekent dat niet dat Vals helemaal geen kwaliteiten heeft. Zoals gezegd: het leest vlot, de schrijfstijl is eenvoudig en doorsnee waardoor het beoogde lezerspubliek er prima mee uit de voeten kan. Ondanks de voorspelbaarheid zit er spanning in het verhaal: het is knap hoe de schrijfster je gedurende de plot op een bepaald spoor zet – het lijkt er namelijk al snel op dat Pippa de dader is – en dat spoor tot het moment van ontknoping blijft volhouden. Bovendien is de sfeer toch wel erg vermakelijk: het is een kruising tussen The Shining en Cabin in the Woods: het typische horrorverhaal dus. Daarnaast blijft het verhaal interessant door de wisselende perspectieven en heeft het wel wat om aan het einde te zien hoe de vriendengroep beschadigd en veranderd is. En dat komt niet door wat er in dat huisje in de Ardennen is gebeurd, maar door wat de meiden zelf hebben gedaan. Dat is het enige beetje diepgang in het boek: daardoor krijgt het de sociale context als thema en wordt het erg interessant om te bedenken wie de hoofdpersonen zijn binnen hun vriendengroep. Althans, voor iemand die zich daar graag in verdiept is dat zeker interessant, voor een lezer in dezelfde leeftijd als de hoofdpersonen zal het misschien weinig waarde hebben.

Conclusie

Vals is vooral een lekker leesboek: het is spannend en leest lekker weg. Als je verlangt naar een boek dat even wat simpeler is en dat je kunt lezen met je verstand op nul, dan is deze uitermate geschikt. Wil je graag wat meer diepgang, dan moet je goed zoeken – maar het is er wel.

Titel: Vals
Auteur: Mel Wallis de Vries
Uitgeverij: De Fontein
Aantal bladzijden: 271
Verschenen: januari 2014
Genre: young adult thriller