Titanic: The Artefact Exhibition

Vanaf het moment dat ik dit tegenkwam op de Instagram-pagina van één van mijn favoriete auteurs (Tatiana de Rosnay, van o.a. Haar naam was Sarah) wist ik dat ik erheen wilde. De film is, nou ja, heel voorspelbaar: een favoriet van me en het waargebeurde verhaal van de echte ramp fascineert me. Toen bekend werd dat de expositie ook naar Amsterdam zou komen, kon ik dan ook niet wachten om een datum te prikken – en die datum was gisteren. Samen met Laura en Jouke (mijn zus en zwager) deden we een dagje A’dam, met dit als eerste halte. Ik had van tevoren sowieso al hoge verwachtingen, maar die zijn compleet overtroffen want het was ontzettend bijzonder!

NOOT: de foto’s in deze post zijn van internet gehaald, omdat foto’s maken in de expositie verboden was, huil huil.

Voor degenen die niet zo bekend zijn met de geschiedenis van de verschrikkelijke ramp: de RMS Titanic van de White Star Line Company, ook wel het schip der dromen, was een vaartuig waarvan werd gezegd dat het onzinkbaar zou zijn, en het was gigantisch groot (en vreselijk luxueus). De derde klas betaalde voor een hut omgerekend 793 dollar, 1200 dollar voor de tweede klasse en 2795 dollar voor de eerste klasse. De duurste hut aan boord van het schip kostte omgerekend meer dan 83.000 dollar. Het schip was voor de helft volgeboekt: 1300 passagiers en 900 bemanningsleden, wat het totaal bracht op 2208 aanwezigen tijdens de reis. Het schip vertrok op 10 april uit de haven van Southampton en moest vijf dagen later aankomen in New York, maar dat is nooit gebeurd. In de nacht van 14 op 15 april 1912 kwam het onzinkbare schip der dromen in aanraking met een grote ijsberg en zonk, als gevolg daarvan. Slechts 704 mensen overleefden de ramp: 1523 mensen kwamen om – het grootste gedeelte niet eens door verdrinkingsdood, maar door onderkoeling als gevolg van het verschrikkelijk koude water. Aan boord waren ook een aantal beroemde mensen, zoals feministe Margaret (Molly) Brown, modeontwerpster Lucy Duff-Gordon en Isidor en Ida Straus, erfgenamen van het warenhuis Macy’s. De eerste twee overleefden het overigens, maar het echtpaar Straus offerde zich op voor anderen en overleed.

De Titanic Artefact Exhibition is in het leven geroepen toen vorig jaar, in 2012, de ramp honderd jaar oud was. De expositie bestaat uit reconstructies van vertrekken en hallen, maar voornamelijk uit objecten die op de boot aanwezig waren geweest en die het hebben overleefd. Ook portretten en levensverhalen van passagiers spelen een grote rol. Het eerste gedeelte van de expo vertelt het verhaal van de Titanic in de glorieperiode: het ontwerpen en bouwen en de dagen dat de reis goed verliep, de levensstijl en de passagiers. De tweede helft gaat, zoals te verwachten, over de ramp zelf: hoe het schip zonk.

Het eerste gedeelte van de expo is het leukste, zoals wel te verwachten valt: ik viel namelijk de eerste keer dat ik de film keek al compleet in katzwijm bij de luxe van de gangen en hutten. De bovenstaande foto laat zien dat de makers van de film enorm goed hebben gekeken naar echt beeldmateriaal van het schip, want het lijkt er precies op. Ontzettend gaaf om door zo’n gang te lopen en je voor te stellen dat hier echt dames en heren (het is uiteraard een gang van de eerste klasse) van stand hebben gewandeld. Ze hebben de Titanic echt tot leven gewekt, en het gevoel dat je echt aan boord bent is heel sterk aanwezig.

Een reconstructie van een deel van de eetzaal voor de eerste klas: aan boord waren een heleboel restaurants aanwezig, voor alle drie de klassen. Er hingen voorbeeldmenu’s om te bekijken, en dat is ook weer zo leuk om te zien: de derde klas moest het doen met heel gewone dingen als groentesoep en scheepsbeschuit, de tweede klas kreeg wel lekkerdere dingen zoals kip en biefstuk en de derde klas kreeg oesters en kaviaar. Ook heel bijzonder om de voorwerpen te zien die het hebben overleefd: potten en pannen, stukken raamkozijn, serviesstukken… hele koffers met kleren en toiletspullen ook, die nog redelijk goed bewaard zijn gebleven. Schatten aan geschiedenis!

Een hut van de eerste klas: dit was nog vrij eenvoudig (kan overigens ook van de tweede klas zijn, ik weet niet meer precies wat het bordje zei). Wel ontzettend mooi, de audiogids zei ook dat de hutten van de eerste klas vergelijkbaar waren met kamers of appartementen in de beste hotels, precies wat men gewend was dus. Let ook even op de leuke details in de reconstructie, zoals de handschoenen die op het bed liggen ♥ Overigens hadden die rijken in de eerste klas het echt enorm goed voor elkaar, ze hadden alles: een bibliotheek met open haard, een leeszaal, fitnessruimte, zwembad en squashclub. Oh ja, en zo ongeveer elke avond diners en bals, toegang tot een Turks badhuis en een rooksalon. En dat alles voor een reis van vijf dagen die niet eens vijf dagen zou duren.

Een hut van de derde klas, dit stelde dus vrij weinig voor maar nog genoeg om comfortabel te blijven. Vier stapelbedden (ik vind het beddengoed verrassend chic) en een koffertafel met spiegel. Hier konden dus vier mensen slapen, zeg maar even één gezin. Ook interessant: in dit gedeelte van het schip zat je heel dicht bij de machines en de motors, dus die kon je enorm goed horen – en dat hoorde je in de expo ook echt, heel apart!

Oké, nu speel ik vals. Dit zat dus niet in onze expositie, maar wel in de buitenlandse versie en dat vind ik heel gemeen. Want, ik bedoel, kijk nou toch. De trap. DE TRAP. Weten jullie wel? De grote trap waar Jack en Rose elkaar ontmoeten voor het diner, de trap die overstroomd raakt wanneer het schip begint te zinken en de trap waar Jack en Rose met elkaar herenigd worden op het einde. Die trap. In onze expo hing alleen een hele grote foto ervan en nou ja, dat vind ik gemeen. Dus toch even een foto ervan.

In het tweede gedeelte van de tentoonstelling ging het, zoals ik al zei, vooral over de ramp en hoe deze heeft kunnen gebeuren. Erg aangrijpend, vooral omdat er overal op de muren citaten stonden van passagiers, in hun laatste momenten dus. Er stond een replica van zo’n ”waterdichte” deur die het schip onzinkbaar had moeten maken en een gigantische ijsberg die ook echt ijskoud was en langzaam maar zeker werd je er zo doorheen geleid dat het leek alsof je de ramp zelf meemaakte. Ik werd er best een beetje naar van, want ja, er zijn gewoon onwijs veel mensen omgekomen en dat had nooit mogen gebeuren, gewoon verschrikkelijk.

 Aan het begin van de expositie kregen we allemaal een Boarding Pass, oftewel een ticket voor de reis. Daarop stonden de persoonsgegevens van een passagier die echt aan boord is geweest en de ramp wel of niet heeft overleefd. Op de foto hierboven zie je de muur met alle namen van alle passagiers van de Titanic, geordend op klasse (eerste, tweede, derde en bemanning). Bovenaan staan de overlevenden en onderaan de omgekomenen: op deze muur kon je dan de naam terugzoeken van de passagier op je pas, om er zo achter te komen of hij of zij er al dan niet levend uit was gekomen. Heel intrigerend, dit maakte het heel erg echt – vooral als je ziet hoe relatief weinig mensen uit de eerste klasse zijn omgekomen in vergelijking met de andere groepen. Op mijn pas stond de naam van een echtpaar uit de derde klas, meneer en mevrouw Lobb – dus ik had eigenlijk meteen al door dat het niet goed zou zijn, en ze hebben het inderdaad niet overleefd. Dat gaat je echt niet in de koude kleren zitten.

Al met al een heel bijzonder uitje, ontzettend intrigerend en het blijft je zeker bij. De expo is er nog ten minste tot 11 mei, dus mocht je de gelegenheid hebben om te gaan, dan zou ik dat zeker doen!