The Hunger Games: films vs. boeken

Afgelopen weekend ging ik eindelijk naar de bioscoop om de nieuwste en tevens de laatste Hunger Games-film te bekijken. Ik had er eerlijk gezegd geen hele hoge verwachtingen van omdat ik het boek niet super vond en mezelf voorbereidde op een hoop actie na de enorme psychologische diepgang in Mockingjay Part 1, en eigenlijk was Mockingjay Part 2 precies wat ik ervan had verwacht, afgezien van de laatste 20 à 30 minuten, die ik enorm sterk vond. Ik wil graag eens kijken naar de filmfranchise als geheel en hoe goed ze er nou eigenlijk in zijn gelaagd om de boeken te verfilmen! Let op: spoilers aanwezig!

De reeks als geheel: spanning en sensatie

Ik geloof dat ik de boeken pas ben gaan lezen toen er al sprake was van de verfilming van het eerste deel – dat gebeurt mij redelijk vaak bij YA-hypes, zo was het namelijk ook bij Twilight en Divergent – dus het is redelijk gelijk op gegaan wat lezen en kijken betreft. Ik weet niet meer precies wat ik ervan vond toen ik de boeken voor de eerste keer las, maar in ieder geval vond ik ze enorm spannend én was ik gefascineerd door hoe de wereld werd neergezet. Het tweede boek is eigenlijk steeds mijn favoriet geweest omdat je daarin juist meer te weten komt over die wereld, en met Spotgaai had ik eigenlijk helemaal niets omdat het bijna alleen maar om de actie in het Capitool draait, terwijl veel mensen dit juist het beste boek vinden. Hoe dan ook vind ik het verhaal ontzettend goed en die mening is alleen maar versterkt sinds ik de film ken. Het is een verhaal dat ook op onze hedendaagse maatschappij van toepassing is, over hoop en waardigheid en eigen keuzes en voor jezelf opkomen. Het is ontzettend bijzonder om te zien hoe dat zich ontwikkelt.

Wat mij vooral opvalt bij de films, en dat is absoluut iets waarvan ik vind dat het verhaal er sterker door wordt, is het feit dat het perspectief verbreed is. In plaats van alles vanuit Katniss’ visie te beleven, zoals in de boeken, krijg je ook veel te zien van de wereld van het Capitool: shots waarin president Snow de hoofdrol speelt, shots van de Spelmakers, shots van de rebellie, shots van district 13, shots van het leven in de districten en het Capitool… alles wordt tot leven gewekt en enerzijds heb je een echte tv-ervaring zoals bij een hedendaagse realityshow, anderzijds word je met de neus op de feiten gedrukt over de behoorlijk foute levensstijl van deze mensen. Dat vind ik echt heel mooi gedaan: het overtuigt veel meer.

The Hunger Games

Afgezien van wat uiterlijke misstappen – Katniss en Gale zijn bijvoorbeeld een beetje te goedgebouwd voor de armelui uit district 12 – en wat details zijn er eigenlijk geen grote veranderingen in deze eerste film, wat natuurlijk een goede zaak is. De dingen die wél zijn veranderd, vermoedelijk om kosten te besparen op het gebied van figuranten en effecten, zijn subtiel maar soms toch best belangrijk. De oorsprong van de spotgaaienspeld is bijvoorbeeld anders: in het boek krijgt Katniss deze speld van Madge, de dochter van de burgemeester, en later weet je dat dat eigenlijk al het begin van de sluimerende rebellie was. De zijdelingse verhaallijn die laat zien wat er in het Capitool gebeurt draait grotendeels om de Hoofdspelmaker Seneca, die nooit een rol heeft gespeeld in de boeken en waardoor je een mooi beeld krijgt van hoe het eraan toe gaat.

In de film vindt Katniss het dingetje op de zwarte markt, waarmee toch een stukje van het verhaal verloren gaat. Katniss’ voorbereidingsteam zie je ook veel minder in deze film en een andere grote verandering is het verhaal van de Avoxen, de mensen wiens tong werd uitgesneden. In het boek ontmoet Katniss zo’n meisje, maar in de film gebeurt dit helemaal niet terwijl het toch best belangrijk is. Tijdens de Spelen zijn er wat dingen die in de film anders lopen dan in het boek, maar dat zijn details die te verwaarlozen zijn. Wel is het zo dat er in het boek meer twijfel bestaat over de romance tussen Katniss en Peeta, terwijl er in de film veel sneller wordt gehint dat ze echt verliefd op elkaar zijn. De ruzie die de twee hierover hebben in het boek op weg naar huis vindt niet plaats in de film.

Catching Fire

De ontluikende rebellie staat zijdelings centraal in deze tweede film, met erg krachtige scènes waarin bijvoorbeeld de kleindochter van president Snow de hoofdrol speelt. Een toch wel behoorlijk belangrijke verandering heeft te maken met Plutarch Heavensbee die tijdens het feest ter ere van Katniss en Peeta met haar danst en haar zijn horloge laat zien met de beeltenis van de spotgaai erop, als hint over de arena tijdens de Kwartskwelling. Dit gebeurt niet in de film en dat is jammer, omdat het ook weer een hint is naar die rebellie. Een andere belangrijke verandering is Katniss’’ontmoeting met Bonnie en Twill, inwoners van district 8 die zijn gevlucht door de opstanden en die, zoals we later ontdekten, naar district 13 vluchtten. Ook weer zo’n gemiste kans voor een diepere laag wat betreft de revolutie. Tijdens de nasleep van de Zegetoer lezen we in het boek ook over Katniss’ trouwjurk en het gedoe rondom haar ‘’talent’’ van mode ontwerpen: dit zit niet in de film, evenals de trainingssessies voor de Kwelling. Ook de Hongerspelen van Haymitch worden niet getoond, iets waar veel fans – inclusief ik zelf – toch wel erg naar uitkeken.

Tijdens de Spelen hoort Katniss natuurlijk zwanger te zijn, maar er worden helemaal geen opmerkingen over gemaakt zoals in het boek wel een aantal keer gebeurt. Daarnaast zijn er weer wat kleine details veranderd, bijvoorbeeld in de volgorde van doden, en op het einde wordt het heel vaag gehouden wat er met Enobaria is gebeurd, de enige andere overgebleven winnaar van de Hongerspelen: ik kwam er zelf pas tijdens Part 2 weer achter dat zij er ook nog was!

Mockingjay Part 1 & 2

Terwijl Katniss in district 13 zit – dat wel wat minder streng wordt geportretteerd dan in het boek – zien we veel scènes vanuit de privévertrekken van president Snow, bijvoorbeeld met zijn secretaresse die we nog niet eerder hebben gezien (ook niet in de boeken). In district 13 is een grote verandering dat Katniss’ voorbereidingsteam, waarvan de leden in de boeken sowieso veel belangrijker waren, niet wordt ontvoerd en naar 13 wordt gebracht om te worden gemarteld. In plaats daarvan speelt Effie een belangrijke rol in de film, wat natuurlijk prima is (we houden van Effie!) maar het martelen geeft juist een mooi kijkje in hoe president Coin écht is. Katniss’ depressie wordt in de film veel minder uitgediept dan in het boek en de reddingsoperatie voor Peeta wordt in de film getoond, wat in het boek niet het geval was. Tijdens het nummer The Hanging Tree worden bovendien scènes van de rebellie getoond, wat erg mooi is.

In Part 2 zijn er eigenlijk niet heel veel verschillen tussen film en boek. Wel is het zo dat de volgorde waarin de slachtoffers vallen een beetje anders is en dat Peeta veel meer zijn best doet om te herstellen, terwijl hij in het boek flink wat vijandiger was en vooral ook bleef.

Conclusie

Zijn de films beter dan de boeken? Nee, dat niet: ik vind dat de films de boeken erg mooi aanvullen vanwege de bijzonder mooi uitgewerkte wereld van het Capitool en de districten die zo belangrijk is in de films. Daardoor krijg je echt een scherp beeld en is de heftigheid nog overtuigender. Het is jammer dat de wortels van de revolutie en van de wreedheid van het Capitool niet helemaal worden uitgewerkt, maar verder zijn de films erg goed. De acteurs leveren topprestaties, de special effects zijn spannend en meeslepend en nou ja, het zijn gewoon goede films én goede boeken. Mijn persoonlijke favoriet is Catching Fire omdat de duistere glamour van het Capitool daarin mooi wordt uitgediept, maar ik vind Mockingjay Part 1 ook absoluut geweldig vanwege de meer psychologische diepgang in zowel het Capitool als district 13. Hoe dan ook zijn het films die ik wil blijven kijken, en daar gaat het uiteindelijk om.

Wat vind jij van de films en boeken in de Hunger Games-reeks?