Vivian Een tijdje geleden besloot ik eens kritisch te kijken naar het YA-aanbod en de rol die liefde daarin speelt. Ik vroeg me af: zijn er nou eigenlijk ook Young Adults zónder liefde? Boeken waarin romantiek bijna niet tot helemaal niet aan de orde is en het verhaal om andersoortige conflicten draait? Jazeker, ontdekte ik: die boeken zijn er. Heel belangrijk natuurlijk, want in het leven draait het ook niet allemaal alleen maar om liefde. Maar… er zijn nog genoeg YA-boeken – overwegend meer, zelfs – waarin liefde wél een hoofdrol is toebedeeld. En ik vind het tijd dat we ook dáár eens een kritische blik op werpen: al die liefdesperikelen in YA-boeken die eigenlijk lang niet altijd zo positief zijn.
Een goed liefdesverhaal
Oké, dat wil ik even uit de weg geruimd hebben: ik ben absoluut niet anti-liefdesverhalen in Young Adults. Ik ben een raszuivere romantica en ik vind het heerlijk om weg te zwijmelen bij een mooi liefdesverhaal, om ook een beetje verliefd te worden op het mannelijk literair schoon en te genieten van het schattigheidsgehalte van de relatie. Maar… dan moet het wel een góed liefdesverhaal zijn. Een liefdesverhaal dat niet alle andere verhaalfacetten overschaduwt, een liefdesverhaal dat niet oneindig over de top en onrealistisch is, want dat is vaak het probleem bij liefde in YA: het slaat lang niet altijd ergens op. En aangezien ik zelf wat ouder word en meer oog begin te krijgen voor volwassen liefdesrelaties, ga ik me er tóch wat vaker aan ergeren en inzien dat veel liefdesverhalen in YA soms best cringeworthy zijn.
Ships en love triangles
Laten we het bijvoorbeeld eens hebben over die ships. Eigenlijk heb ik daar geen kwaad woord over te zeggen, want ik vind het alleen maar leuk om te hopen dat een bepaald koppel bij elkaar zal komen en ships maken het dan alleen maar leuker. Love triangles daarentegen… daar heb ik een haat/liefdeverhouding mee. Ik vind ze niet per se héél erg, zeker als het een beetje goed is opgezet zodat de uiteindelijke keuze onvoorspelbaar is en de band met beide gegadigden mooi wordt uitgediept. Maar het is wel… afgezaagd. Ik bedoel, twee meiden die om een jongen vechten of twee jongens die om een meisje vechten? Beste YA-auteurs, laat het meisje eens wat vaker voor zichzelf kiezen in plaats van eigenlijk gewoon van twee walletjes te eten. Of laat het meisje eens een totaal ander iemand kiezen, want yo, misschien moeten ze gewoon eens wat minder hun best doen?
Oooohhh, die eerste liefde
Goed, begrijp me niet verkeerd, ik weet dat Young Adults gaan over eerste keren en ontdekkingen en de eerste stapjes in het volwassen leven. En ik weet dat de eerste liefde daar óók bij hoort. Maar potverdorie jongens, wat zijn die eerste liefdes in YA-boeken vaak overtrokken en uitgemolken gebruikt. Er zijn maar zó weinig YA-boeken waarin de hoofdpersoon al eerdere relaties heeft gehad en waarin de eerste kus en de eerste keer niet vreemd meer zijn. Als je ziet dat veel YA-personages rond de 16/17 zijn en veel tieners rond die leeftijd soms al wel meerdere relaties hebben gehad, vind ik dat gewoon niet realistisch. Want néé, beste YA-auteurs, het houdt géén steek als je eerste vriendje hopeloos perfect en voor de rest van je leven de ware is, want wat wéét je nou helemaal over liefde als je zestien – of voor mijn part zeventien – bent?
Instalove? Insta-kots-alert
En néé, beste YA-auteurs, instalove is níet iets wat in het leven van alledag gebeurt. Tuurlijk, je kunt iemand aantrekkelijk vinden. Maar hoi ik ken je net maar jij bent mijn grote liefde is níet zoals het gaat. En yo, beste YA-auteurs, er is nog meer in het leven dan alleen maar die verliefdheid. Het zou personages een heel stuk sterker maken als ze, je weet wel, ook nog met vriendschap en hun eigen identiteit en familie en de toekomst en zo moesten dealen en niet alleen met ‘’houdt hij wel van me/houdt hij niet van me.’’ En néé, beste vrienden zijn niet altijd voorbestemd om verliefd te worden. Ik wil weten waaróm ze elkaar zo leuk vinden en met welke struggles ze geconfronteerd worden, ik wil niet alleen maar weten waarom zijn ogen zo mooi zijn. Dat weet ik wel na drie keer.
Volwassen relaties
Wat ik héél graag wil lezen als het om liefde in YA gaat, is personages die een echt volwassen relatie aangaan. Die geen groentjes meer zijn als het om eerste keren gaat en al langer een relatie hebben: ik raak altijd een stukje geïnteresseerder als ik erachter kom dat de hoofdpersoon een longtime-boyfriend heeft, omdat die relatie dus al wat meer lading heeft en je in het boek hoogstwaarschijnlijk kunt meegenieten van hoe dat zich ontwikkelt. Dat vond ik bijvoorbeeld heel mooi bij The Hate U Give van Angie Thomas en Het Programma van Suzanne Young: geen eerste liefde, maar juist een sterke liefde die toch in zwaar weer terecht komt en daardoor des te boeiender is.
Tough love
Het leuke – of nou ja, mooie – daaraan is dat op die manier ook tough love aan bod komt: liefde die extra moeilijk is door alles wat het leven je laat verduren of een liefde waarin je obstakels moet overwinnen om samen verder te kunnen gaan. Dat soort liefdesverhalen vind ik erg mooi en realistisch, omdat het laat zien dat liefde dus écht niet altijd alles overwint, beste YA-auteurs. Ik vind het mooi om te zien hoe twee mensen er voor elkaar zijn, maar het heeft iets nog mooiers als je er getuige van bent dat het soms gewoon niet zo mag zijn of niet vanzelfsprekend is. Denk maar aan Voor jou van Jojo Moyes, Zolang je bij me blijft van Jessica Winter, Waar het licht is van Jennifer Niven en Een weeffout in onze sterren van John Green. Geliefden hoeven echt niet altijd elkaar en hun droomplaatje te krijgen!
Let’s talk SEX!
Ja, en dan hebben we natuurlijk nog het stukje seksualiteit. Marcia schreef daar onlangs een heel tof stuk over en ik vind dat ze helemaal gelijk heeft. Seks speelt lang niet altijd een rol in YA-liefdesverhalen, maar áls het een rol speelt, dan gaat het vaak over de eerste keer. Terwijl het juist heel verfrissend is als er wordt geschreven over personages die al meer ervaring hebben of misschien meer kanten van seksualiteit hebben verkend, zoals in Verleiding van Erin Watt en De Selectie-serie van Kiera Cass het geval is. En zoals Marcia zegt: ook de minder romantische kant van seks, zoals voorbehoedsmiddelen en het aangeven van je grenzen, zou zoveel vaker belicht mogen worden. Want, beste YA-auteurs, het is juist jullie taak om het ‘’oooohhh, oeps, SEKS!’’-taboe te doorbreken en dat hoeft helemaal niet zo’n ding te zijn.
Realistisch
Maar goed. Eigenlijk heb ik helemaal niet zoveel wensen als het om liefde in YA-verhalen gaat. Wat ik vooral belangrijk vind, is dat het een réalistische relatie betreft. Hartstikke schattig dat ze elkaar door dik en dun steunen, maar zo wérkt het vaak gewoon niet. Geweldig romantisch dat ze als een blok voor elkaar vallen, maar wáár is de emotionele binding die toch echt óók moet ontstaan? Ik wil lezen over hoe lastig het kan zijn om dat spel van afstoten en aantrekken te spelen, ik wil lezen over hoe het is om een relatie te hebben terwijl je met jezelf in de knoop zit, ik wil lezen over hoe fijn het kan zijn om gewoon lekker single te zijn. Ik wil lezen over hoe elke relatie anders is en hoe sommige relaties gewoon niet werken. Ik wil lezen over dat het hard werken is om een relatie te onderhouden.
Realiteit
Ik wil geen moderne sprookjes, ik wil de romantiek van de realiteit. En de realiteit is dat wij mensen echt niet in een zwakke lappenpop veranderen als we verliefd worden. De realiteit is dat we onszelf echt niet meteen aan iemands voeten willen werpen zodra we in zijn ogen hebben gekeken. Dat is gewoon beledigend. Liefde is geweldig en leuk, maar het is niet het enige belangrijke in het leven. Dus beste YA-auteurs, laat eens zien hoe liefde eruitziet onder invloed van al die andere dingen in het leven. En in hemelsnaam, schrijf eens wat vaker over singles. En over verliefdheid vanuit het perspectief van jóngens. En dan geen instalove, maar verliefdheid met een randje. Ja? Oké. Jullie hebben weer wat te doen.
Wat vind jij belangrijk bij YA-liefdesverhalen?
