Poëziepraat | Onbreekbaar – Hans Hagen

Hans Hagen is een bekende naam in de wereld van de Nederlandse kinderliteratuur. Hij heeft diverse jeugdboeken en dichtbundels op zijn naam staan, en de afgelopen weken promootte uitgeverij Querido volop zijn nieuwste bundel, die ‘’de perfecte kennismaking met poëzie voor YA-lezers’’ zou moeten zijn. Ik heb nog nooit iets van Hagen gelezen, maar de bijzondere illustratie op de voorflap en de promotietekst trok mijn aandacht. Er is maar weinig Young Adult-poëzie te vinden, als je de YA-boeken in vrije versvorm niet meetelt, en dat komt doordat de meeste poëzie niet echt aan een leeftijdsgroep gekoppeld kan worden: het is maar net wat je graag leest en waar je naar op zoek bent. Ik was benieuwd wat de YA-draai aan deze gedichten zou inhouden, en dus vroeg ik een recensie-exemplaar aan.  

Onbreekbaar is een erg dun boekje dat bestaat uit 53 bladzijden en – zoals op de achterflap vermeld staat – 31 gedichten, 2512 woorden en 18 illustraties bevat. Die illustraties zijn van de hand van Deborah van der Schaaf, bekend als illustratrice van de Hoe Overleef Ik…-serie van Francine Oomen en van Flow Magazine. Haar illustraties, abstract maar realistisch, voegen een mooie dimensie toe aan de gedichten van Hagen, die dealen met thema’s als seksualiteit, het web van onze gedachten, het verlangen om erbij te horen en de hiërarchie van onze omgeving.

Ik heb de bundel eind januari uitgelezen en ik moet eerlijk zeggen dat ik nog steeds niet goed weet wat ik er nou precies van vind. Het is heel erg anders dan de poëzie die ik tot nu toe heb gelezen, en het is zeker mooi, maar toch is er iets wat me niet helemaal wist te overtuigen. Misschien heeft het te maken met het feit dat de gedichten aan de ene kant heel eigentijds voelen, tijdloos zelfs, maar aan de andere kant kreeg ik ook het gevoel dat Hagen eigenlijk schrijft over de jongeren van zijn eigen generatie. Af en toe voelde het een beetje als jarenzeventigpoëzie, niet helemaal behapbaar voor de millenial die ik zelf ben en voor wie het boek toch geschreven lijkt te zijn.

Ondanks het feit dat ik niet helemaal een ‘’klik’’ of een hechting voelde met de gedichten, ben ik er wel door geraakt. Hagen schildert met simpel taalgebruik en schept een sfeer die zeker realistisch is als het gat om de rollercoaster van emoties en gedachten waar je als puber in terecht komt. Hij hanteert een grote variatie aan thema’s en de gedachtegangen die hij verkiest te beschrijven houden een mooi midden tussen een abstracte stream of consciousness en een bijzonder, metaforisch perspectief. Helaas is het soms lastig te volgen wat Hagen nu precies wil zeggen en krijg je weinig handvatten om zijn woorden te interpreteren, en daardoor blijft het vrij afstandelijk.

Maar, niet getreurd: Onbreekbaar bevat een mooi aantal pareltjes van gedichten die laten zien hoe wij eigenlijk allemaal, maar vooral jongeren, kwetsbaar zijn in onze wensen en verlangens, hoe fragiel onze overpeinzingen zijn en hoe breekbaar we zijn in onze onbreekbaarheid – en hoe onbreekbaar, juist in onze onbreekbaarheid. Of het nu over rouw gaat, over liefde, het schoolleven of de verwarring waar we allemaal mee te maken krijgen als we jong zijn, Hagen weet het op een troostrijke, bijzondere en oprecht poëtische manier in woorden te vatten. En de beste manier om dat duidelijk te maken, is door een paar van mijn favorieten uit de bundel met jullie te delen.

vang me
het is niet nodig om in paniek te raken
als ik in een ravijn val
of van een brug
omdat er geen verrassing meer wacht
en de dood me zeker vangt
klemvast
ik hoef niets te kiezen
er is geen weg terug
ik mag genieten van de snelheid
en de herinnering aan het bos
waar ik vroeger zorgeloos speelde
tot ik land 

als ik een boek bij me heb
kan ik wat bladeren
tijdens de val
en dan snap ik dat ik lees
om mezelf en de wereld
te ontvluchten en te vinden
en dat ik op woorden kan leunen
als een meeuw op de wind 

kruidje
ze zeggen dat zelfs planten
lief kunnen hebben
het kruidje-roer-mij-niet bijvoorbeeld
de blaadjes vouwen zich samen
als je ze aanraakt
kruidje doet alsof hij dood is
tot je opnieuw aait
en weer
dan houdt hij zijn blaadjes wijd open
geen angst of pijn
niet meer 

inhalen
morgen haal ik hem in
morgen sterft hij voor de vierde keer
ben ik dan groter
word ik ouder
wordt mijn grote broer mijn kleine
mijn ogen vind ik in de spiegel
waar zijn de zijne 

herfst
is het blaadje
dat het langst blijft hangen
nieuwsgierig
naar wat er komen gaat
of durft het niet te vallen
bang
dat het iets achterlaat

Conclusie

Onbreekbaar is een bundel die wellicht niet bij alle poëzieliefhebbers in de smaak zal vallen: de ton is soms wat afstandelijk, de gedichten voelen voor een groot deel ouderwets en onbereikbaar en ik miste zelf een echte klik. Maar er zitten mooie exemplaren tussen die een gevoelige snaar raken als het gaat om menselijke kwetsbaarheid en de kracht die we daar niettemin uit kunnen putten. Een verzameling gedichten die je wellicht beter op waarde kunt schatten naarmate je er langer over nadenkt.

Onbreekbaar | Hans Hagen | Querido | 53 bladzijden | januari 2018 | poëzie | geïllustreerd | paperback | Bol.com | Goodreads | Auteurssite | 9789045121314 | 3 sterren | recensie-exemplaar |