Poëziepraat | Bundels van stadsdichter Derek Otte

Afgelopen najaar heb ik op school (ik volg de lerarenopleiding Nederlands) het keuzevak Spoken Word gevolgd, waarbij we acht weken lang teksten schreven op basis van verschillende stijlen en technieken en die aan elkaar voordroegen. Nu heb ik altijd al van schrijven gehouden, maar door dit vak heb ik een heel nieuwe manier ontdekt om dat te doen: ik schrijf nog steeds deze woordkunstteksten, maar ook gedichten, en daardoor heb ik ook veel meer oog gekregen voor het lezen van poëzie. In mijn kast prijkt inmiddels een aardige stapel dichtbundels waar ik onwijs benieuwd naar ben, en twee daarvan zijn van de hand van Rotterdams stadsdichter Derek Otte, die ook het Spoken Word-vak doceerde. Tijd om mijn fascinatie voor gedichten op deze twee bundels los te laten!

Stadsdichter

Derek Otte is taalliefhebber en Rotterdammer in hart en nieren: zijn stem heeft hij al aan diverse Rotterdamse locaties uitgeleend en zijn woorden sieren het stadsbeeld. Daarnaast geeft hij lessen en workshops spoken word, is hij oprichter van het woordkunstpodium Paginagroots (waar ik zelf al een keer heb mogen optreden) en draagt hij nog steeds regelmatig voor tijdens grote en kleine bijzondere gelegenheden. De woorden die hij kiest passen bij het scherpe, eerlijke en vrije gedachtegoed van Rotterdam en zijn joviale en vriendelijke karakter maakt hem tot een onwijs leuke persoonlijkheid, die op precies de juiste manier precies de juiste stem weet te geven aan thema’s en mensen.

Regelgeving

Ottes debuut Regelgeving verscheen in 2015 bij de kleine uitgeverij Rorschach, werd geprezen door roemruchte heren als auteur Adriaan van Dis en artiest Typhoon – en bevat 130 bladzijden aan korte gedichten, langere teksten en onafhankelijke oneliners. Het is een boekje dat je met een glimlach op je gezicht in een paar vrije uurtjes kunt lezen en dat varieert van aandoenlijk tot grappig tot bijzonder treffend. Aandoenlijk, want de tekstjes over liefde en het onhandige leed daarvan zijn schattig en lief, maar ook lekker scherp. Grappig, want juist dat scherpe gemixt met het aandoenlijke zorgt voor humoristische constructies: Otte weet precies hoe hij een leuke clou in een gedicht moet verstoppen die ervoor zorgt dat het van grappig naar aandoenlijk naar treffend gaat – of in een willekeurige andere richting. Aandoenlijk, omdat het liefdevolle en pure van de teksten niet te ontkennen valt, en omdat grappig soms met droevig samenkomt.

Houtsnijdend

Regelgeving zit echter ook vol met ronduit briljante, toffe en vooral heel bijzondere oneliners of korte gedichten die simpelweg heel erg treffend zijn. Dat treffende komt voort uit het feit dat Otte precies genoeg kritiek weet te leveren op onze levensstijl en maatschappij om je te doen knikken van ja, zonder dat het belerend wordt. Treffend, omdat hij kleine inzichten en wijsheden vertaalt naar wat je levenslessen zou kunnen noemen. Hij weet zijn gedachten op een uiterst toegankelijke, inspirerende en houtsnijdende manier in woorden te vatten, en het resultaat is iets waar je onmiddellijk je hart aan verpandt en waar je een postertje van wilt laten maken om op je kamer neer te zetten, zodat je jezelf er steeds weer aan kunt herinneren.

Favorieten

Om te illustreren wat ik zo mooi vind aan deze bundel, hier een paar favoriete favorieten!

Oefenen baart zorgen,
doorzetten baart kunst.

Angsten zijn om overboord te gooien,
zorgen om te laten varen, alleen op dromen kun je drijven.

ik zou meer dan eeuwig
willen kijken naar jouw lach
dus ik hou van jou voor altijd
voor altijd en een dag

Ik wil niet opscheppen hoor,
Behalve als ik zelf gekookt heb.

Ik vind je mooier zonder filter maar dat is hoe ik er insta.

wat erg zeg
echt heel erg
denk ik vaak
bij het journaal
het ergste is
na heel vaak ‘erg’
wordt ’t vanzelf
wel erg normaal

TOFLOF

TOFLOF verscheen afgelopen november (2017) in een luxe vormgeving, vol met rake tekeningen van Rotterdam en Ottes plaats in de stad. Het werd gepresenteerd op cruiseschip SS Rotterdam, een event vol spoken word-optredens en mooie momenten met mooie mensen: ingetogen, bedachtzaam en ook lekker een beetje gek. Woorden die ook perfect passen bij de inhoud van deze tweede bundel, die een stuk volwassener en diepgaander is dan Regelgeving. TOFLOF biedt daarom ook wat meer uitdaging voor de gevorderde poëzielezer: Ottes gedichten neigen in dit boek meer naar een stream of consciousness en, toegegeven: daardoor zijn ze soms wat lastiger te volgen en is het meer ‘’over nadenken’’-poëzie dan ‘’lezen en indrinken’’-poëzie zoals in zijn eerste boek. De gedichten en teksten vormen soms een puzzel, getuigen van diepe gedachtegangen en eisen tijd op, tijd die nodig is om ze te laten beklijven.

Gut-wrenching

De treffende, humoristische en aandoenlijke snaren weet Otte echter ook nu weer te raken, en hij vult het aan met gedichten die veel stof tot nadenken geven of die je recht in je hart voelt omdat het zó waar of zó gut-wrenching is. Waar Regelgeving je een kijkje geeft in de zachte, bedachtzame kant van deze dichter, duikt TOFLOF de diepte in met meer scherpe randen, meer existentialisme en meer licht op de duistere kanten van de gedachten van een dichter over zichzelf, het leven en de wereld. Dat maakt TOFLOF tot een erg bijzonder boek dat misschien iets minder toegankelijk is, maar waarin de afwisseling van humor en aandoenlijkheid met het accent op diepgang en treffende gevoeligheid maar al te goed werkt.

Favorieten

Meer teksten en dus meer favorieten om uit te kiezen!

Wat je over mij gehoord hebt, is de waarheid, maar een deel ontbrak.
Dat stukje zegt iets over mij maar meer nog over wie je sprak.

Later als ik groot ben werd vroeger toen ik klein was en nu weet ik het niet meer.

Je privileges niet zien is een algemene bijwerking van die privileges.

zeg me dat ze spelen nu
onbezorgd en blij
zeg me dat de kinderen
vrolijk zijn en vrij
dat de wolken zijn verdwenen
dat ze daar rennen door het gras
dat ze boven zijn vergeten
dat het beneden oorlog was

zo lang er vlaggen wapperen
zo lang stropdassen regeren
zo lang uniformen doden
zo lang honger doet creperen
zo lang mensen opgesloten
zo lang prikkeldraad en muren
zo lang geld en macht bepalen
zo lang zal het duren

hechten krijg je
littekens van

Conclusie

De twee Otte-bundels samen vormen een perfecte combinatie van aandoenlijk inspirerende poëzie en diepere gedachtegangen die je eigen ideeën en inzichten maar al te zeer inspireren. Beide boeken zorgen voor een bijzondere leeservaring en ik kan niet wachten op wat komen gaat!