Over het laten liggen van recensie-exemplaren

Acht. Dat is het aantal recensie-exemplaren dat momenteel, op het moment van schrijven (21 februari) op mijn TBR-lijst prijkt. Recensie-exemplaren van boeken die afgelopen najaar zijn verschenen, maar sommige ook afgelopen zomer… de stapel is de laatste weken wel aardig uitgedund, omdat ik deze boeken actief aan het lezen ben, maar alsnog is het natuurlijk best veel. Misschien niet veel als je het vergelijkt met de hoeveelheid recensie-exemplaren die echt grote boekbloggers binnen krijgen, maar voor mij is het in ieder geval best veel. Hartstikke tof natuurlijk, want als je zoveel recensieboeken mag ontvangen, is dat toch wel een teken dat je iets goed doet als blogger. Maar er gebeurt toch ergens iets wat een beetje curieus is. Die acht recensie-exemplaren op mijn TBR-lijst, boeken die al maanden geleden zijn verschenen… die liggen al best een tijdje te liggen. Ik laat recensie-exemplaren vaak liggen. Waarom eigenlijk? En is het erg?

Verplichting

Terwijl ik dit schrijf, bespeur ik toch een beetje een soort schaamte bij mezelf. Schaamte om toe te geven dat ik nog recensieboeken van vorig boekenseizoen heb liggen, schaamte om toe te geven dat ik die boeken misschien niet zo snel lees als eigenlijk zou moeten. Schaamte omdat ik op deze manier niet voldoe aan de ongeschreven, stilzwijgende verplichting die ik misschien wel heb tegenover uitgevers. Zij sturen me een boek toe, ben ik dan niet verplicht het binnen afzienbare tijd te lezen en te recenseren? Zij stellen hun vertrouwen in mij als beoordelaar en ook een beetje als promotor, is het dan niet mijn verplichting om hen die beoordeling en promotie te bieden binnen een tijdframe van relevantie? Is het niet eigenlijk een soort taboe om recensie-exemplaren te laten liggen terwijl de uitgevers wachten op je recensie?

Relativeren

Al die vragen kan ik van een heel realistisch antwoord voorzien. Het is een glashard feit dat uitgevers maar zelden een deadline geven voor het plaatsen van de recensie, behalve natuurlijk als het om een blogtour of echt vroege, speciale preview gaat. Er is geen tijdsdruk in het spel, want uitgevers zijn ook leesliefhebbers en weten net zo goed als wij dat lezen met een deadline niet zo heel erg fijn is. Het is ook een glashard feit dat het boek de betaling vormt voor de recensie en dat er dus geen geld mee gemoeid is: tenzij je echt heel groot bent – en zelfs dan eigenlijk niet – is boekbloggen geen werk. Natuurlijk, jouw recensie levert de uitgeverij meer promotie op. En ja, natuurlijk moet je de recensie-exemplaren wel lezen. Maar… eigenlijk is dat de enige voorwaarde. Lezen. En verder? Verder heb je alle vrijheid die je je maar wensen kunt.

In de aandacht blijven

Nog geen enkele keer in mijn hele boekenblogcarrière heb ik meegemaakt dat een uitgeverij me een deadline gaf óf me mailde met de vraag war een recensie bleef, en als ik nu een recensie online heb staan en de link naar de uitgever mail, krijg ik gewoon nog een bedankje terug én soms wordt de recensie ook nog gedeeld op hun sociale media. Ook al is het boek al een aantal maanden oud en de buzz min of meer verdwenen. Ik vraag me überhaupt wel eens af of uitgevers bijhouden naar wie ze allemaal een recensie-exemplaar sturen en of ze daar daadwerkelijk een recensie van terugzien – al zal dat ongetwijfeld ook per uitgever verschillen. Maar hé: ik kan me best voorstellen dat ze ook gewoon nog blij zijn met een latere recensie: juist dat kan er immers voor zorgen dat een boek in de aandacht blijft of extra aandacht krijgt.

Blij met de aandacht

Daarnaast denk ik dat uitgevers het ook gewoon erg belangrijk en fijn vinden om buzz te genereren voor een boek: ze weten hoe belangrijk bloggers tegenwoordig zijn en dat wij misschien ook wel een beetje het lezerspubliek vertegenwoordigen, ze weten dat ze ons bloggers blij maken met recensieboeken en dat wij op onze beurt graag meehelpen om hun boeken de aandacht te geven die ze verdienen. Misschien is het ook wel een blijk van vertrouwen: als ze ons een recensie-exemplaar toezeggen en toesturen, betekent dat dat ze erop vertrouwen en ons misschien wel goed genoeg kennen om te weten dat er een toffe recensie uit zal komen, ongeacht hoe lang we daar over doen. Uitgevers zijn blij met alle aandacht die een boek krijgt, in welke vorm dan ook en wanneer dan ook (zolang we niet wachten tot het boek uit de productie is gehaald).

Leeslust

Maar hoe komt het dan eigenlijk dat ik de recensie-exemplaren die ik ontvang, lang laat liggen? Tja… waar komt het níet door, kun je misschien beter vragen. Lezen is nu eenmaal iets waar je niet altijd zin in of tijd voor hebt, en als ik in een enorm drukke periode zit waarin ik lang doe over een boek, glijden de weken vanzelf voorbij. Het kan ook zijn dat ik andere boeken voorrang wil geven, bijvoorbeeld boeken van een serie, boeken voor school, boeken voor een boekenclub of auteursbezoek… en soms heb ik gewoon geen zin in recensieboeken. Ook dat komt voor: soms wil ik gewoon lezen wat ik wil, kunnen kiezen wat ik wil. Begrijp me niet verkeerd: ik vraag alleen recensie-exemplaren aan als ik echt geïnteresseerd ben in het boek, dat is iets wat vanzelf spreekt. Maar die leeslust kun je nu eenmaal niet dwingen, dat is simpel zat.

Kritischer

En er zijn gewoon zo ontzettend veel boeken! Boeken die ik bij de bieb leen, nieuwe genres die ik wil uitproberen, ebooks, boeken die ik nieuw gekocht heb en waar ik enorm benieuwd naar ben, boeken die al heel lang in mijn kast staan… ik merk ook wel eens dat ik geneigd ben om te veel recensie-exemplaren aan te vragen, waardoor ik het overzicht een beetje kwijtraak – but then again, die grote stapel leert me dan ook om een wat kritischere houding aan te nemen, minder vaak aan te vragen en alleen bij het echte YES-gevoel een mail te sturen. En dan is er natuurlijk nog het feit dat ik ook wel eens – niet vaak, maar een enkele keer – een boek binnen krijg dat ik niet heb aangevraagd: die boeken probeer ik ook gewoon als recensie-exemplaar te zien, maar ze krijgen dan toch minder voorrang.

Ons feestje

Conclusie? Ik denk niet dat het erg is om recensie-exemplaren te laten liggen. Uiteindelijk gaat het er voor mij om dat ik lees wat ik graag wil lezen, dat ik ervan kan genieten en het op mijn tempo en op mijn manier kan doen. Uitgevers begrijpen dat, weten dat: het is niet voor niets dat ze geen deadline of termijn geven. Het enige dat wij bloggers een uitgever verschuldigd zijn als ze ons een recensie-exemplaar toesturen, is een recensie. Dat is de ruil, dat is de deal, dat is het enige. Verder is het ons feestje, onze boekenkast en onze leestijd. Lekker belangrijk als het straks 2022 is voor je recensie online komt.

Aandacht

En even serieus? Ik trek me niet zoveel aan van die acht vetgedrukte titels op mijn TBR-lijst. Waar ik me wel iets van aantrek, is dat ik ze lees, en ook nog een beetje met beleid: van nieuwst binnengekregen naar laatst binnengekregen. Waar ik me ook iets van aantrek, is dat ik er gewoon een mooie recensie van schrijf, en dat ik dit hele fenomeen gebruik om wat minder snel een recensieboek aan te vragen: tenslotte zijn de bibliotheek ne de ebooks er ook nog en lopen de boeken niet weg. Ik denk dat dat het vooral is: de boeken lopen niet weg en de uitgevers in principe ook niet. En als we een uitgever íets verschuldigd zijn, dan is het wel onze onverdeelde aandacht voor het boek dat ze ons met zorg hebben toegestuurd, toch? Wanneer dat dan ook is.

Wat vind jij van het laten liggen van recensie-exemplaren?