Onzuiver – Sarah Dalton

Ooit vertelde mijn moeder me een verhaal over een prinses, en dat verhaal begon met het feit dat ze vastzat in een kasteel. Mijn verhaal? Dat begint met mijn hoofd dat vastzit in een toiletpot. Het was mijn eerste dag in Regio 14 en mijn eerste kans om een goede indruk te maken op de school die ze – heel toepasselijk – de Sint Judasschool hadden genoemd. Elke school die Onzuiveren als leerlingen toeliet, verdiende tenslotte de beschermheilige van de hopeloze gevallen als schutspatroon. Ik was in eerste instantie het oude Victoriaanse gebouw binnengestapt met een gevoel van hoop, want dit was een frisse start, een kans om eindelijk vrienden te maken. Maar dat hoopvolle gevoel werd al binnen het uur de kop ingedrukt. Het duurde maar een uur voordat een G.E.P. mijn hoofd in de wc-pot duwde en doortrok.

Hoe ik bij dit boek kwam

Sinds een poosje ben ik lid van het recensieteam van uitgeverij Dutch Venture Publishing en dat heeft in mijn ogen als grootste voordeel dat ik heel vroeg al op de hoogte ben van nieuwe boeken. Zo wist ik ook al heel vroeg dat uitgever Jen Minkman haar eerste vertaalde boek zou gaan uitgeven, en dat werd Onzuiver van Sarah Dalton. Een boek dat in 2015 in het Engels is verschenen en daarna helaas maar weinig aandacht heeft gekregen, maar waar ik wel meteen razend benieuwd naar was: ik had eigenlijk wel zin om een nieuwe dystopische wereld te verkennen en het verhaal rondom genetische perfectie intrigeerde en fascineerde me meteen. Aan de blogtour voor de promotie deed ik niet mee, maar ik wilde het boek wel voorrang geven op mijn TBR-lijst. En ik ben blij dat ik dat gedaan heb!

Waar het over gaat

In het Groot-Brittannië van de toekomst wordt de maatschappij gedomineerd door perfectie. Kinderen worden niet meer geboren uit zwangerschappen, maar door genetische modificatie: op die manier zijn alle uiterlijke onvolkomenheden en ziektes uitgeroeid en zijn er steeds minder kinderen níet genetisch perfect. Dat zijn de Onzuiveren: zij die op de normale manier verwekt en geboren zijn en worden gezien als een smet op de samenleving. Eén van hen is de zestienjarige Mina: zij heeft een gave en is daardoor net met haar vader naar een nieuwe Regio verhuisd. Daar moet ze zien te dealen met pesterijtjes van G.E.P.’s (genetisch perfecte tieners) en gaat ze steeds meer opzien tegen de operatie die haar onvruchtbaar moet maken. Maar dan komen er mensen in haar leven die haar laten zien dat in opstand komen ook een optie is. Dat het verzet ook een optie is. Maar of dat nou is wat ze wil…

Wat ik ervan vond

Wat Onzuiver tot zo’n goed boek maakt dat je er al na een paar bladzijden volledig in zit, is de worldbuilding. Dalton heeft een ontzettend interessante maatschappij gecreëerd: het is realistisch door alle actualiteit over klonen en reageerbuisbaby’s, het is dicht bij huis – ook wel eens leuk na al die Amerikaanse dystopieën, alsof alleen daar de toekomst absurd kan zijn – en het is gewoon enorm goed en gedetailleerd uitgewerkt. In het begin is het een beetje een infodump, maar dat vond ik eigenlijk helemaal niet erg: ik heb elk stukje informatie en elk detail opgezogen als een spons en ik vond het heerlijk hoe sfeerrijk en levendig het is beschreven. Ik werd er bovendien ook echt door aan het denken gezet: hoe ver mag je gaan met genetische modificatie en manipulatie? Waar ligt de grens als het om perfectie gaat?

Paranormaal tintje

Maar door de manier waarop het verhaal is uitgewerkt en zich ontwikkelt, laat Dalton ook diverse andere thema’s de revue passeren die heel prikkelend zijn, zoals het hebben van een kinderwens, wat er gebeurt als je een vrouw de keuze van een kinderwens en een zwangerschap afneemt, wat het betekent wanneer je anders bent en iets hebt wat jou juist uniek, maar ook mogelijk gevaarlijk maakt…  in het begin was ik bang dat Mina’s gave het verhaal een beetje te bovennatuurlijk zou maken, maar het is juist neergezet op een realistische manier – als je er, zoals ik doe, tenminste in gelooft dat gaven als telekinese en toekomstvisioenen ook in de echte wereld voor kunnen komen. Het geeft daardoor een paranormaal tintje aan het verhaal dat er perfect bij past en absoluut niet overheerst, maar het thema juist goed illustreert. Want is zo’n gave dan in strijd met genetische perfectie?

Schrijfstijl

Naast de wereldopbouw is de schrijfstijl van Onzuiver ook echt van hele hoge kwaliteit. Het leest als een trein en is heel vlot en boeiend geschreven, maar ook echt heel prikkelend omdat het eigenlijk interessanter wordt met elk stukje informatie en elke wending. Er zijn zo veel personages die een eigen deel van het verhaal vertellen, zoveel mogelijke kanten die de plot op kan en zoveel pijlers waarop de maatschappij staat en die onderuit kunnen worden getrokken dat het ook met geen mogelijkheid te voorspellen valt hoe het gaat lopen. Het tempo mag dan wat hoog liggen – hop, ik ben verliefd, hop, ik kom in opstand, hop, ik heb mijn boezemvriendin gevonden, hop, ik heb een plan – Dalton weet wel hoe ze de spanning erin moet houden.

Personages

Met de personages had ik eerst wat moeite. Ik vond Mina in het begin niet echt heel sterk neergezet en Dalton had wel wat mogen minderen met de emotioneel gebruikte bijvoeglijke naamwoorden, en ik vond het jammer dat ze zich zeker in de eerste helft nogal gedraagt als een verliefd schoolmeisje. Dat Daniel en Sebastian zich allebei gedroegen als redders in nood hielp ook niet echt mee, maar in de tweede helft werden vrijwel alle personages een heel stuk sterker. Ik vond het tof hoe Mina van zich af begon te bijten tegen die macho jongens en dat de hele liefdesdriehoek ook wat beter te begrijpen werd. Bovendien kregen personages als Elena, mevrouw Murder-Troll, Billie en Sebastian, Angela en Theresa gaandeweg meer diepgang, en daarmee werd ook een feministisch laagje toegevoegd over de meisjes als genetisch perfecte poppetjes en de vrouwen als schuldigen voor de genetische ‘’defecten.’’

Opbouw

Toch is het jammer dat het verhaaltempo zo hoog ligt: daardoor krijgen veel onwijs intrigerende subplots en thema’s niet echt de ruimte om zich te ontwikkelen en miste ik bij veel scènes en onthullingen toch een soort opbouw. Daarnaast is het jammer dat de tweede helft eigenlijk vooral actie is, plus wat personageontwikkeling, waardoor de afronding een beetje rommelig en minder boeiend en impactvol aanvoelt, alsof daar nog wat meer uit gehaald had kunnen worden. Ik ben nu wel heel benieuwd naar de andere twee delen, maar ik ben een beetje bang dat die de standaardformule van dystopische YA gaan volgen (opstand en oorlog). Dalton heeft bij Onzuiver een erg sterke wereld neergezet die ze wat mij betreft meer ruimte had mogen geven om te ontwikkelen en een impact te maken, en dat is nu jammer genoeg niet helemaal gelukt.

Conclusie

Fans van series als Divergent van Veronica Roth en Het Programma van Suzanne Collins zullen intens kunnen genieten van de fenomenale wereld die Dalton in Onzuiver heeft gecreëerd: het is interessant, gedetailleerd, sfeerrijk en zet absoluut aan het denken. Het verhaal is spannend, de personages krijgen langzaam maar zeker meer diepgang en het verhaal zit vol wendingen en ontwikkelingen die jammer genoeg niet allemaal evenveel ruimte krijgen om te gedijen. Dalton had vooral wat rustiger aan mogen doen, misschien wat meer bladzijden mogen volschrijven, om alle mogelijkheden van haar wereld en verhaal te benutten. Maar niettemin is Onzuiver een erg goed boek waar ik oprecht van heb genoten en waarvan ik me steeds maar moeilijk los kon rukken!

Titel: Onzuiver (The Blemished)
Auteur: Sarah Dalton
Serie: The Blemished #1
Vertaald door: Olga Hoekstra
Uitgeverij: Dutch Venture Publishing
Verschenen: februari 2018
Aantal bladzijden: 300
Genre: young adult dystopisch
Beschikbaar als: paperback, ebook
ISBN: 9789492585103
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |

Recensie geschreven voor Dutch Venture Publishing in ruil voor recensie-exemplaar.