Multidimensionaal | Waarom ik boeken met extra’s fijn vind

Ik heb de laatste jaren een soort zwak ontwikkeld voor multidimensionale boeken of boeken met extraatjes: als ik er eentje in de winkel zie liggen, is dat een hele grote beslissende factor in de ‘’take it or leave it’’-kwestie en ik kan er tijdens het lezen enorm enthousiast van worden. Dit soort boeken zijn ook behoorlijk populair: logisch ook, want de boekenwereld verandert natuurlijk constant en mensen willen steeds weer iets nieuws ontdekken, iets wat op de één of andere manier een beetje anders is, verfrissend. Tel daarbij op dat visuele elementen in boeken ook vaak erg fijn worden gevonden en extraatjes – zoals brieven, lijstjes, schemaatjes, tekeningetjes, chats – vormen een hele toffe invalshoek bij boeken. Maar waarom eigenlijk? Wat is er zo leuk aan?

Goed voor de afwisseling

Ik denk dat wij boekenwurmen het allemaal wel fijn vinden om vlot door een boek heen te kunnen: natuurlijk is het heerlijk om er lekker lang over te doen, maar het gevoel dat je flink wat bladzijdes hebt gelezen en lekker een stuk bent opgeschoten, is ook veel waard! Ik vind het altijd een leuke verrassing als een hoofdstuk een stukje korter is doordat één bladzijde geheel in beslag wordt genomen door een tekening of ander extraatje: zeker als het boek zwaar van toon is, zoals Op mijn schouders van Jennifer Niven of Niet te filmen! van Sophia Kinsella, kan het een welkome, vaak wat luchtigere afwisseling zijn waardoor het lezen des te vlotter gaat.

Het gaat meer leven

Dit vind ik altijd het meest bijzondere van de extraatjes: het verhaal wordt er voor mijn beleving veel echter en levendiger door omdat je echt wordt meegezogen en echt een fysiek kijkje krijgt in de wereld van het verhaal en de wereld die de auteur heeft bedacht. Ik vind extraatjes altijd bij uitstek getuigen van een goed uitgewerkt en doordacht verhaal, en hoe kort ze ook zijn, ik geniet er dan echt van. Soms zijn het juist de bladzijden met extraatjes die ervoor zorgen dat het verhaal heel hard bij me binnenkomt.

Creativiteit van de auteur

Ik weet dat er aardig wat auteurs zijn die naast schrijven ook graag illustreren, maar hun artistiek talent krijgt lang niet altijd de ruimte om óók tot bloei te komen. Bij de boeken met extraatjes is het juist fijn dat dat wél kan: zo kan een auteur zich een boek helemaal eigen maken, zelf deels bepalen hoe de vormgeving van het binnenwerk eruit moet zien, zelf de illustraties maken. Dan kan de auteur op een extra manier stralen en dat is gewoon tof. Zoiets kun je bijvoorbeeld zien bij Alles wat je lief is van Nicola Yoon: zij heeft de extraatjes niet zelf getekend, maar dit door haar man David laten doen. Ook dat vind ik mooi!

Memorabel en opvallend

Boeken met extraatjes vallen meer op. Soms zijn het juist de brieven, de lijstjes, de tekeningen of de chatgesprekken die indruk op me maken: een mooi voorbeeld daarvan zijn de social media-berichten en appjes en sms’jes die voorbij komen in 54 minuten van Marieke Nijkamp en de in boeken verstopte brieven in Donker Blauwe Woorden van Cath Crowley: in beide gevallen zijn het de extraatjes die het boek veel karakter geven en die nog een tijdje in je hoofd blijven rondspoken. Soms zijn het zelfs de extraatjes die ervoor zorgen dat ik me een boek blijf herinneren en die andere herinneringen aan het bewuste boek ontketenen.

Meer diepgang

Soms zijn het maar relatief simpele extraatjes waardoor een boek toch een hele nieuwe laag diepgang krijgt. De opmaak van de bladzijden bijvoorbeeld: zowel in Ik zie je tussen de wolken van Maren Stoffels als in Daan en Nadia van Esther Walraven verandert de kleur of het lettertype van de bladzijden mee met de ontwikkeling van het verhaal en dat is zó goed bedacht, want het zegt heel veel zonder dat er expliciet op wordt gewezen. En het kan ook op een wél expliciete manier: in 9 november van Colleen Hoover bijvoorbeeld, vormt de roman die hoofdpersoon Ben aan het schrijven is ook een onderdeel van het boek, en dat is een prachtig voorbeeld van hoe extraatjes meer kunnen onthullen over het verhaal, over de personages en de thema’s en je op een andere manier naar het verhaal kunnen laten kijken.

Met mate effectief

Natuurlijk moeten extraatjes met mate in een boek zitten: het moet geen plaatjesboek worden of een aaneenschakeling zijn van lijstjes of brieven – tenzij het een briefroman is of dat juist de opzet vormt. En natuurlijk moeten de extraatjes ook wel echt op hun plaats zijn en een doel dienen: als je de indruk krijgt dat ze er maar gewoon lukraak tussen geplakt zijn, is er iets niet goed gegaan. Maar over het algemeen vind ik dat boeken met extraatjes erin een fantastische extra dimensie krijgen en heel bijzonder kunnen zijn qua diepgang en verhaal. Ik geniet er in ieder geval met volle teugen van!

Lees jij graag multidimensionale boeken?