Mooie film: The Danish Girl

Bron beeld: Reduser

Het overkomt me niet vaak dat ik reclames zie voor een film en dat ik denk oké, die moet ik dus écht zien. Meestal zijn het films waarvan ik denk meh, die komt wel een keer op tv of op Netflix, hoef ik niet per se te zien maar sommige films lijken me zo prachtig en bijzonder dat ik ze écht in de bioscoop wil zien. The Danish Girl was zo’n film. Vanaf het moment dat de eerste foto van Eddie Redmayne in de rol van een vrouw werd vrijgegeven wist ik het al: dit wordt een geweldige film en ik wil hem absoluut meemaken! In de huidige maatschappij waarin transgender zijn steeds normaler wordt en steeds meer aanmoediging krijgt maar nog steeds best wel ‘’apart’’ is, denk ik dat deze film echt baanbrekend kan zijn. Ik ging ‘m vorige week zien in de bioscoop en daar heb ik geen spijt van! 

Transgender in de twenties

Deze film vertelt het verhaal van Lili Elbe, een vrouw die geboren werd als de man Einar Wegener maar in de jaren twintig ontdekte dat ze een vrouw was. Dit was natuurlijk allemaal heel erg controversieel en bizar voor het tijdbeeld, maar ze is er wel voor gegaan: ze is zich gaan kleden en gedragen als vrouw en heeft operaties ondergaan. Uiteindelijk is ze overleden na de laatste geslachtsoperatie, en over haar leven is nu deze film gebaseerd, voor een groot deel gebaseerd op haar eigen dagboek. Toch moet je haar verhaal een beetje los zien van de gebeurtenissen in deze film, want het is uiteraard – zoals het Hollywood betaamt – behoorlijk geromantiseerd.

Einar Wegener (Eddie Redmayne, The Theory of Everything)  is schilder en sinds zes jaar getrouwd met zijn lieftallige vrouw Gerda (Alicia Vikander, A Royal Affair) die ook kunstenares is maar geen vertegenwoordiger kan vinden omdat haar stijl te gewoontjes zo zijn terwijl haar echtgenoot de hemel in wordt geprezen. Hun huwelijk is vooralsnog kinderloos gebleven en dat zorgt voor wat fricties tussen de twee. Wanneer het model voor een groots kunstwerk van Gerda op een dag afwezig is, vraagt ze Einar om vrouwenkousen en –schoenen aan te trekken en voor haar te poseren. Hij stemt toe, en dat ontketent een draaikolk van gevoelens en ontwikkelingen: hij voelt zich bijzonder prettig in vrouwenkleding en ontdekt langzaam maar zeker de vrouw die altijd al binnenin hem zat, maar er nooit uit kon. Terwijl hij en zijn vrouw een manier proberen te vinden om ermee te experimenteren zonder dat hun omgeving raar opkijkt, worden Einars verlangen om Lili te zijn steeds sterker en Gerda’s onvermogen om ermee om te gaan steeds sterker en wat begon als een spelletje tussen vrijzinnige kunstenaars en geliefden, wordt al snel iets waardoor hun leven compleet en voorgoed verandert. Het zijn de jaren twintig en Einar is één van de eerste uit de kast komende transgenders uit de geschiedenis.

Rustig en prachtig

The Danish Girl vertelt een prachtig verhaal dat je vanaf de eerste scène meezuigt in het Kopenhagen van 1926. Regisseur Tom Hooper, bekend van onder andere Les Misérables, weet wel hoe hij een visueel staaltje filmkunst neer moet zetten: het is één en al decadentie en pracht en praal in deze film en het tijdbeeld wordt heel mooi neergezet. De kostuums kloppen en het wordt al snel pijnlijk duidelijk dat de beeldvorming in deze tijd, ondanks de welvaart en het belang van vrijzinnige kunst, nog altijd erg bekrompen was. Het verhaal mag dan geromantiseerd zijn en niet helemaal kloppen met de ware gebeurtenissen, het is wél schrijnend realistisch en aangrijpend.

Wat dit tot een heel mooie film maakt maar waar je wel even doorheen moet bijten, is het tempo. Het is een vrij langzame film: hij duurt een kleine 2 uur en die tijd is echt nodig om het verhaal van Einar en Lili echt goed uit te leggen. Er zijn geen grote actiescènes of knallende ruzies, alles is heel geleidelijk en rustig en toch ontzettend krachtig. Je krijgt de tijd om eerst Einar en Gerda te leren kennen zoals ze zijn: de frustratie in hun relatie vanwege de kinderloosheid, het verschil in hun succes op het gebied van kunst en tegelijkertijd de speelse passie tussen hen. Dan volgt het moment waarop Lili voor het eerst ten tonele verschijnt en langzaam maar zeker leer je ook haar steeds meer kennen, wordt ze steeds belangrijker en verdwijnt Einar steeds meer naar de achtergrond. Het is een ontdekkingsreis, een groeiproces dat op zowel Einar als Gerda grote impact heeft en dat beleef je enorm intens in elke scène.

Taboedoorbrekend en talentvol

The Danish Girl is genomineerd voor een aantal Oscars, waaronder die van Beste Acteur voor Eddie Redmayne en Beste Vrouwelijke Bijrol voor Alicia Vikander. Wat mij betreft mogen ze alles winnen, want zowel Vikander als Redmayne zijn fenomenaal. Het is adembenemend hoe goed Redmayne de zoektocht van zijn personage naar zijn innerlijke vrouw tot leven brengt en hoe hij echt in haar verandert: ik vraag me echt af wat het geestelijk met hem gedaan heeft, want het lijkt me niet niks. Ook Alicia Vikander is spectaculair: haar emoties zijn zo goed voelbaar en haar verwarring en tegelijkertijd haar toewijding en onbegrensde liefde zijn prachtig om naar te kijken.

De emoties rondom het transgender zijn, de ontwikkeling van de relatie tussen Einar/Lili en Gerda, de langzame verandering van man naar vrouw, de gevaren en angsten horend bij een complete verandering, de manier waarop de maatschappij ernaar kijkt, de veranderingen in de relaties met de omgeving: het zit allemaal in deze film en ik kan gewoon niet helemaal goed uitleggen wat het zo krachtig maakt, maar ik vond het gewoon prachtig om te zien. Hoe het begint als een toevalligheid, een experiment, een spelletje en uitgroeit tot een identiteitsqueeste, hoe alles ineens op zijn plaats valt in de persoonlijkheid en hoe alles alleen nog maar draait om dat ene doel. Ik vind het echt heel bijzonder dat het verhaal zo krachtig en intens is neergezet, dat de thema’s zonder schaamte of taboe tot leven zijn gewekt, dat het allemaal heel puur en echt en rauw is. Er zit weinig erotiek in de film, maar wel een redelijke hoeveelheid naakt en ook dat is zó mooi gedaan – het gaat tot het randje en dan net wat verder – dat het je gewoon echt bij je lurven grijpt en niet meer loslaat. Ik vind het ontzettend triest dat de echte Lili Elbe is komen te overlijden en ik vind het heel mooi dat ze nog steeds zo’n icoon is voor de hedendaagse transgenders en hun emancipatie. Hopelijk draagt deze prachtige film daaraan bij.

Volgens mij is deze recensie nogal vaag geworden, maar het gaat hierom: dit is een prachtige, enorm aangrijpende film waar ik erg van onder de indruk ben en ik kan niet precies uitleggen waarom zonder spoilers te geven: je moet ‘m gewoon echt zelf gaan zien. Dus: een absolute must-see. Prachtig gewoon. Kijk de trailer maar, dan snap je misschien wel al wat ik bedoel.

Heb jij The Danish Girl al gezien?