Succes. Het lijk de laatste tijd wel een soort heilig begrip waar iedereen in meer of mindere mate mee bezig is. Of, sterker misschien nog wel: een heilige graal. Iedereen zoekt ernaar, vanwege die krankzinnig koortsachtige druk vanuit de maatschappij om succesvol te zijn. Maar eigenlijk komen we allemaal berooid uit, want wat succes nou precies is en wanneer we het bereikt hebben… dat is helemaal niet zo zwart-wit als we graag willen geloven. Misschien is succes eigenlijk wel een mythe, want het verandert steeds, lijkt steeds een stukje verder weg te liggen, een nieuwe vorm aan te nemen, nieuwe criteria te krijgen. En des te belangrijker is het om er eens serieus over na te denken: wat betekent succes? En wat betekent het voor jóu?
Definitie van succes
Onze goede vriend Woorden.org weet te vertellen dat succes alles te maken heeft met een ‘’goede afloop’’ of ‘’gunstig resultaat.’’ Wil je het nog specifieker, dan kun je zeggen dat succes niets meer of minder is dan het slagen van iets. Niets meer of minder, juist ja – want eigenlijk klinkt het heel simpel, toch? Succes is wanneer iets is geslaagd in plaats van mislukt, wanneer je iets tot een goed einde hebt weten te brengen of iets goed is afgelopen. Maar het probleem met deze definitie is dat het juist te zwart-wit is. Want tuurlijk, je kunt zeggen dat je succes hebt als een plan goed is uitgevoerd of een opdracht geslaagd is of als je een bepaald deel van je leven, bijvoorbeeld je schoolloopbaan, met goed gevolg en goede resultaten hebt afgerond. Maar…wanneer is iets goed of geslaagd? Waar ligt de grens tussen ‘’goed’’ en ‘’niet goed genoeg’’?
Streven naar perfectie
Je zou bijna zeggen, en dat klopt aardig met het succes waarnaar wij met z’n allen streven, dat succes pas succes is als je perfectie hebt bereikt. Want tussen ‘’goed’’ en ‘’niet goed’’ zit duidelijk nog een oceaan aan verschillende soorten ‘’goed’’ en ‘’goed genoeg’’ en ‘’voldoende.’’ Maar als succes alleen zo mag worden genoemd wanneer je de gewenste uitkomst hebt behaald, om het zo maar even te formuleren… dan moeten we dus streven naar perfectie. Klinkt niet erg haalbaar en ook niet erg wenselijk, in ieder geval niet altijd. Want er zijn maar héél weinig gevallen dat het leven precies zo uitpakt als wenselijk is. Tuurlijk, kleine taakjes kun je over het algemeen precies zo uitvoeren als de bedoeling is. Maar daar gaat succes jammer genoeg niet over. Succes gaat over Het Leven en De Carrière en De Schoolloopbaan en De Toekomst en Het Gezin en Het Geluk.
Maatschappijbeeld
Beangstigend, hè, al die hoofdletters? Vind ik ook. Toch is dat wel een beetje het plaatje: volgens ‘’de maatschappij’’ moeten we zonder al te veel vertraging een carrière vol promoties en topkansen uit de snelkookpan toveren waarmee we dik verdienen, een mooi huis kunnen betalen, een veelbelovend gezin én een bruisend sociaal leven kunnen onderhouden. We krijgen flink wat bonuspunten als we ook nog eens succesvol zijn in onze passieprojecten of sporten, en het is helemaal geweldig als dat alles Instagram-perfect is, met een snufje van spectaculaire vakanties en een sausje van zelfvertrouwen en geluk. Want o ja, gelukkig zijn en mentale stabiliteit is ook iets wat de maatschappij hoog in het vaandel heeft staan. Heb je een quarterlife crisis, dan wordt er gefronst; moet je jezelf nog ontdekken, dan krijg je scepsis. Niet van iedereen, gelukkig, maar vaak is er dan wel een gevoel van maatschappelijke afkeuring.
Het wij-beeld
Maar eigenlijk is dat nog niks vergeleken bij het beeld dat we zélf hebben van succes. Want man, man, man, wat stellen wij hoge eisen aan ons eigen succes en wat vinden we het belangrijk om zo snel mogelijk zo goed mogelijk te presteren en een Leven op te bouwen. We vinden dat we doelen moeten stellen, diploma’s moeten halen, stabiliteit moeten bereiken… we willen zekerheid, een vast contract, maar tegelijkertijd is het heel moeilijk om te bepalen wat we nou precies willen en waar we staan. We weten het soms even helemaal niet meer, maar toch hebben we het gevoel dat we alles moeten weten en op een rijtje moeten hebben: killer takenlijstjes, planningen waar je u tegen zegt, nooit moeite met prioriteiten stellen, een gezonde levensstijl, genoeg vrije tijd, ijzersterk tijdmanagement, veel zelfinzicht… al die eigenschappen van succesvolle mensen willen we het liefste overnight in ons karakterpakket hebben.
Niet zo serieus!
Maar zo werkt het natuurlijk niet in het leven, mensen. Deels omdat we met al die eigenschappen eerder succesvolle robots zouden zijn dan mensen. En zoals Laura in bovenstaand artikel ook zegt: succesvolle mensen nemen zichzelf ook vooral niet te serieus. Uiteindelijk denk ik dat al die eigenschappen misschien maar bijzaak zijn: jazeker, het is fijn als je echt een carrièretijger bent en precies weet hoe je alles moet aanpakken, maar jouw eigen persoonlijkheid en visie zijn veel belangrijker.
Jóuw droombeeld
Daarom vind ik het ook zo mooi wat Femke beschrijft in haar – soortgelijke – artikel: iedereen heeft een ander beeld van succes. Er is helemaal niets mis mee als succes voor jou betekent dat je promotiekansen krijgt of de zekerheid hebt van een vast contract, maar hoge ogen zijn echt niet het enige wat telt. Succes heeft mijns inziens veel te maken met geluk: het is iets wat je kunt ervaren als je je droombaan hebt bemachtigd – of gecreëerd! – en als je professionele leven loopt zoals je wilt. Als je een fijne werkplek hebt, als je geniet van het werk dat je doet, als je blij wordt van de mogelijkheden om te professionaliseren, als je serieus genomen wordt… misschien is succes wel het besef dat je werk niet voelt als werk, omdat het je passie is. Dan versmelten geluk en succes met elkaar, en hoe mooi is dat?
Succes is een proces
Misschien is op succes wel dezelfde filosofie van toepassing als op geluk: het is geen eindbestemming, maar een weg, een reis, een proces. Want, zo beschrijft Romy ook, juist het bereiken van persoonlijke doelen, het leren van nieuwe dingen over jezelf en je werk, leerwinsten van je vorige banen en stages en het terugkijken op wat je in je schoolloopbaan hebt geleerd, is een succeservaring. Misschien voelt het wel als succes dat je superveel hebt geleerd tijdens die ene stage of vind je het geweldig dat je in je huidige werk heel veel gelegenheid krijgt om te groeien. En daar gaat het om: dat je je op je plek voelt, dat je een goed gevoel hebt bij waar je staat en wat je doet, en dat je vanuit dat perspectief zelf kunt bepalen dat je succesvol bent.
Wat betekent succes voor jou?
Ik denk dat succes inderdaad de intrinsieke waarde is die je aan iets toekent. Het hoeft dus echt niet te betekenen dat je de top van een bedrijf bereikt, als je ook gelukkig bent aan de onderkant. Succes en geluk zijn dus denk ik inderdaad wel aan elkaar gerelateerd.
Jessica onlangs geplaatst…Kaarten, buttons en stickers met leuke YA en NA quotes (nu te koop!)
Precies: er zijn zoveel gevallen waarin mensen een topcarrière hebben, maar toch niet echt kunnen zeggen dat ze gelukkig zijn: ben je dan wel echt succesvol als het niet samengaat met gelukkig zijn en plezier uit je werk halen, vraag ik me dan altijd af.
Ik vind natuurlijk weer dat je helemaal gelijk hebt 😉
Het grappige vind ik dat als ik kijk naar de generatie ‘voor ons’, bijvoorbeeld mijn ouders en hun vrienden, ik succes in ieder geval niet afmeet naar hoe iemand conformeert aan de maatschappij. Bij mezelf heb ik ergens nog steeds wel die neiging, maar ik zou dus beter moeten weten.
Jantine onlangs geplaatst…Rust in drukke tijden
Dat is ook wel echt iets van deze tijd denk ik! Des te mooier om dat als voorbeeld te nemen dan 🙂