Minder streng zijn voor jezelf: hoe doe je dat?

Veel (jonge) mensen hebben er last van: steeds maar van alles moeten, topprestaties willen leveren, jezelf onder druk zetten, vinden dat je geen fouten mag maken en jezelf de grond in boren als dat toch gebeurt. We leven in een wereld waarin we geloven in be the best version of you dus dan is het ook niet zo verwonderlijk dat we onszelf daar ook behoorlijk toe pushen. Maar het is allesbehalve goed voor die ontwikkeling om zo streng voor onszelf te zijn, en het is ook helemaal niet leuk: we gaan al snel lijken op die ene superstrenge leraar of die sportcoach in wiens ogen we niets goed konden doen. Ook ik stelde mezelf tot doel om dit jaar te leren minder streng voor mezelf te zijn, en tot mijn verrassing kwam ik er onlangs achter dat dat helemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn. Vandaag deel ik graag mijn tips met jullie!

Streng zijn is een keuze

Ja. Zo simpel is het. Oké, natuurlijk wordt het hier niet echt simpeler van, maar het is wel goed om even stil te staan bij het feit dat je toch echt zelf hebt besloten om streng te zijn voor jezelf, bewust dan wel onbewust. Streng zijn houdt eigenlijk in dat je vindt dat je altijd maar hard moet werken, geen fouten mag maken of het moeilijk mag hebben, dat alles meteen goed moet gaan en dat het tegelijkertijd nooit (goed) genoeg is. Probeer eens te bedenken waarom dat precies is: wil je iets bewijzen, vergelijk je jezelf constant met anderen, kun je niet goed tegen kritiek of is het iets anders? Best confronterend natuurlijk, maar als je eenmaal zeker weet waarom je zo streng wilt zijn voor jezelf, is het ook makkelijker om dat voortaan niet meer te willen. Bij mij was het bijvoorbeeld zo dat ik mezelf altijd graag heb willen bewijzen, of beter gezegd: bewijzen dat ik ondanks mijn ziekte en beperkingen toch heel veel wél kan en wél kan functioneren en eigenlijk wél alles kan.

Formuleer mantra’s

Dit klinkt veel zweveriger en ook lastiger dan het in werkelijkheid is. Een mantra is niets meer of minder dan een manier om jezelf ergens aan te herinneren. Je kunt zoveel mantra’s maken als je wilt, je kunt ze zelf verzinnen of ze uit films of boeken of liedjes of tv-series halen, en je hoeft ze echt niet uit je hoofd te leren. Het gaat er puur om dat je iets hebt, een zinnetje of een paar zinnetjes, waar je in meer of mindere mate in kunt geloven en waarmee je jezelf kunt oppeppen. Deze mantra’s moeten je gaan helpen om dat strenge kwijt te raken. Voorbeelden:

• Ik ben goed genoeg zoals ik ben.
• Ik heb al veel bereikt, ik hoef mezelf niet te pushen.
• Ik mag fouten maken, daar leer ik van en word ik sterker van.
• Ik mag de tijd nemen, het hoeft niet allemaal meteen.
• Ik mag tijd voor mezelf nemen, ik hoef niet altijd te werken.

Wees trots op wat je al bereikt hebt

Probeer eens te kijken naar wat je allemaal al gedaan hebt in je leven. Welke doelen heb je bewust en onbewust bereikt, op welke dingen kun je oprecht trots zijn? Sta hier even écht bij stil en besef wat het betekent: je hebt al heel veel gedaan en voor elkaar gekregen, je bent al heel ver gekomen. Je hebt jezelf dus eigenlijk al bewezen en je hoeft helemaal niet meer zo hard voor jezelf te zijn, want je successen bewijzen dat je het kúnt en dat je waardevol bént!

Kijk niet naar fouten, maar naar leerpunten

Heel belangrijk: besef niet alleen dat je fouten mág maken, maar probeer je ook open te stellen voor die fouten. Probeer niet meteen boos te zijn op jezelf omdat iets niet is gelukt of omdat het niet ging zoals je wilde, want met een beetje pech zit je in een beroep of opleiding waarin vallen en weer opstaan gebruikelijk is (zoals het onderwijs) en dan ga je er echt aan kapot als je jezelf de grond in blijft stampen. Doe dit dus niet, maar neem de tijd om te reflecteren op je fouten. Probeer te formuleren wat er nou precies mis ging en waarom, en hoe je dat de volgende keer beter kunt doen. Verander je fouten in leerpunten, dat lucht alleen al heel erg op!

Maak afspraken met jezelf en houd je eraan

Vinden dat je alles maar moet doen en overal verantwoordelijk voor moet zijn en dat je nooit eens mag stoppen of voor jezelf mag kiezen, dat is strengheid ten voeten uit. Tijd om daarmee op te houden! Maak goede afspraken met jezelf over hoeveel je per dag moet doen: hou het bijvoorbeeld bij vijf taken en zet daarna een streep onder je to do-lijstje. Zet tegenover elke voltooide taak een beloning en spreek af dat je om een bepaalde tijd écht mag stoppen. Je innerlijke criticus zal het er niet meteen mee eens zijn, maar probeer ook te focussen op wat je gedaan krijgt in een dag en herhaal je mantra dat dat genoeg is!

Vraag anderen om hulp

Voor je omgeving is het hoogstwaarschijnlijk geen verrassing dat je geneigd bent om streng voor jezelf te zijn. Vraag dus eens aan iemand die jou goed kent en die je vaak ziet (je ouders, je partner, een collega, een goede vriend) om je te helpen met die mantra’s, want die geloven we sneller als ze tegen ons gezegd worden door mensen die om ons geven, of om je een beetje in de gaten te houden. Vraag ze om het tegen je te zeggen als je weer eens te streng bent en om dan bijvoorbeeld te zeggen: ‘Hé, je wilde toch juist niet op (die en die) lijken?’ Die en die gaat dan over een persoon die heel streng tegen je is (geweest) en wiens voorbeeld je dus niet wilt volgen omdat je dat jezelf niet (meer) aan wilt doen.

Tot slot: vergeet niet dat we allemaal maar mensen zijn, dat niemand perfect is en dat we dat ook niet van elkaar en dus ook niet van onszelf moeten verwachten. Wees een beetje lief voor jezelf, oké?

Ben jij streng voor jezelf?