milk and honey

Als we het over poëzie hebben, dan valt de naam Rupi Kaur bijna onvermijdelijk. Het genre heeft de laatste jaren veel meer aandacht gekregen en is flink afgestoft dankzij tal van jonge dichters die via Instagram, Twitter, Tumblr en blogs populair zijn geworden en Rupi Kaur is daarin een behoorlijk leidend figuur geweest. Haar debuut milk and honey verscheen in 2014 al in eigen beheer, werd in 2015 opgepikt door een professionele uitgeverij en is inmiddels in vijfentwintig talen vertaald, waaronder Nederlands (uitgeverij Orlando). Toen ik besloot om wat meer poëzie te gaan lezen, aangezien ik dat zelf ook ben begonnen te schrijven en ik er steeds geïnteresseerder in raakte, kwam ik algauw bij deze bundel uit. Want milk and honey leek alles te zijn wat ik hoopte van moderne poëzie: een antwoord op stoffige, ingewikkelde en onherkenbare gedichten.

Rupi Kaur

De Indiase Rupi Kaur (1992) verhuisde op haar vierde van India naar Canada en begon in haar jonge jaren al met het maken van tekeningen en het schrijven van gedichten. Als eerbetoon aan haar cultuur is al haar werk geschreven in enkel kleine letters en de illustraties in haar bundels zijn eveneens van Kaurs hand. Op de middelbare school stuurde ze haar werk anoniem in, maar op zeker moment begon ze het te publiceren op Tumblr en Instagram en niet lang daarna werd het opgepikt. milk and honey stond maar liefst een jaar lang op de New York Times-bestsellerlijst en ook haar fotografie wordt wereldwijd bejubeld. Ze reist veel om over haar poëzie te vertellen en voor te dragen.

milk and honey is een bundel waarin Kaur zware, heftige, rauwe en duistere thema’s aansnijdt en bespreekt, maar ook hoopvolle en heilzame verhalen vertelt. De titel, zo is op haar website te lezen, komt van een genocideperiode die de Indiase stam waar ze in geboren is heeft moeten doormaken in de jaren tachtig en die de vrouwen veerkrachtig en glad als melk, maar dik en standvastig als honing maakte – en dat is een prachtige manier om de poëzie in de bundel te beschrijven. Aan de hand van thema’s als seksueel misbruik, emotioneel onbegrip, verwarring, hechting, liefdesverdriet, seksualiteit, liefhebben, vrouwelijkheid en wereldkritiek laat Kaur zien, in korte gedichten met trefzeker taalgebruik, hoe mensen kapotgaan en weer genezen. Het is een verhaal over Kaur zelf, maar ook over eenieder die het leest, eenieder die te maken heeft gekregen met pijn (the hurting), liefde (the loving) leed (the breaking) en veerkracht (the healing).

Heftig

Die vier delen zorgen ervoor dat het lezen van het boek een prachtig, pijnlijk proces is, een rollercoaster van gevoelens en gedachten waarin je van hartverscheurend naar hoopvol en weer terug gaat en waarbij je zoveel verschillende dingen voelt dat het echt behoorlijk zware kost is om te lezen. Ik had het boek makkelijk in één keer uit kunnen lezen, want de gedichtjes zijn zo kort en het telt in totaal maar 200 bladzijden, maar ik heb er bewust voor gekozen het in twee avonden te lezen zodat ik het tussendoor op me kon laten inwerken en ik er niet te erg door van de kaart zou raken. Want geloof me, het is heftig. Confronterend, kwetsbaar, gevoelig, en zo heftig. Het raakt je recht in je ziel en brengt een brok in je keel die er pas weer uitkomt na het laatste gedicht.

Simpel

Het is bizar om te bedenken wat Kaur allemaal heeft meegemaakt en het is zó ongelooflijk knap hoe ze al die zware thema’s in woorden kan vatten: elke keer weer sleept ze je compleet mee en elk gedicht is een verhaal op zich. Niks stoffige gedachtestromen of ingewikkelde lijntjes die je moet zien te volgen, maar echte, rauwe, soms verschrikkelijke emoties en verhalen. Kaur zegt onwijs veel in onwijs weinig woorden en haar taalgebruik is zo simpel, waardoor het ook heel laagdrempelig en toegankelijk is, maar de kracht zit ‘m juist in het feit dat níets van wat ze vertelt, simpel is. Het zijn ontzettend complexe en verknipte onderwerpen en problemen en het komt keihard binnen hoe naar het is als je beseft dat het allemaal echt is en echt gebeurd en opgeschreven is. Confronterend in de puurste zin van het woord.

Genezing en littekens

De illustraties bij de gedichten vormen een mooie, abstracte maar ook erg authentieke toevoeging, maar eerlijk is eerlijk: Kaurs woorden en constructies, haar strofen en conclusies zijn gewoon onbeschrijfelijk goed. Het zijn gedichten die je steeds opnieuw en opnieuw zou willen lezen, zou willen indrinken en ervaren, maar tegelijkertijd ben je bang voor alle hartverscheurende ontboezemingen die nog komen gaan. Want hoe verder je komt, hoe duidelijker de rode draad van pijn en liefde, leed en veerkracht wordt: steeds mooier wordt het als hoop en genezing doorschemeren, als ze schrijft over de kracht van liefde en de intensiteit van intimiteit. Kaur schuwt niets, geeft zich volledig bloot, beschrijft gevoelens die herkenbaar zijn en inzichten die je niet meer zullen loslaten. Ze laat soms strofen terugkeren, zoals honey, en laat je uiteindelijk achter met het gevoel dat genezing, maar ook littekens zegevieren. En dat is prachtig.

Prachtig en krachtig

milk and honey is een gedichtenbundel die je niet moet onderschatten, waar je de tijd voor moet nemen en waar je met openheid en voorzichtigheid aan moet beginnen. Het is een bundel die je absoluut niet meer zal loslaten en die iedereen weer een beetje anders zal ervaren, maar die voor iedereen iets prachtigs en krachtigs zal bevatten. Het is onmogelijk voor mij om de vier delen te beschrijven, omdat alles wat ik hierboven heb gezegd op het hele boek slaat, maar ik wil wel uit elk deel een paar voorbeelden geven.

the hurting

you were so afraid
of my voice
i decided to be
afraid of it too

the idea that we are
so capable of love
but still choose
to be toxic

if i knew what
safety looked like
i would have spent
less time falling into
arms that were not

every time you
tell your daughter
you yell at her
out of love
you teach her to confuse
anger with kindness
hich seems like a good idea
till she grows up to
trust men who hurt her
cause they look so much
like you

trying to convince myself
i am allowed
to take up space
is like writing with
my left hand
when i was born
to use my right

the loving

i do not want to have you
to fill the empty parts of me
i want to be full on my own
i want to be so complete
i could light a whole city
and then
i want to have you
cause the two of us combined
could set it on fire

love will come
and when love comes
love will hold you
love will call your name
and you will melt
sometimes though
love will hurt you but
love will never mean to
love will play no games
cause love knows life
has been hard enough already

you’ve touched me
without even
touching me

i need someone
who knows struggle
as well as i do
someone
willing to hold my feet in their lap
on days it’s too difficult to stand
the type of person who gives
exactly what i need
before i even know i need it
the type of lover who hears me
even when i do not speak
is the type of understanding
i demand

the breaking

you were temptingly beautiful
but stung when i got close

more than anything
i want to save you
from myself

it must hurt to know
i am your most
beautiful
regret

i didn’t leave because
i stopped loving you
i left because the longer
i stayed the less
i loved myself

i am a museum full of art
but you had your eyes shut

when you are broken
and he has left you
do not question
whether you were
enough
the problem was
you were so enough
he was not able to carry it