Een poosje geleden kwam ik op BookRiot een aantal artikelen tegen – sowieso het lezen waard! – over bibliotherapie, oftewel: therapiesessies met boeken! Een ontzettend interessant onderwerp, want: hoe werkt zoiets? Hoe ga je in therapie op basis van leessessies? Waarom zou je dat doen? Wat heb je daaraan? Toen ik zelf onlangs te maken kreeg met nogal wat stress en tegenslag rondom mijn studie, trok dat me over de brug om er eens serieus over na te denken. Want lezen heeft eigenlijk sowieso een hele bijzondere therapeutische werking en eigenlijk ben je al je eigen therapeut als je heel bewust een boek gaat lezen om een bepaalde reden.

Boekentherapie: zelfhulp

Oké: therapiesessies met romans of YA-boeken, dat zou je niet zo snel bedenken. Dat lijkt me ook best wel moeilijk om zelf aan te pakken, zeker als je niet zo goed weet waar je het moet zoeken. Maar boekentherapie bestaat al best wel lang: er zijn heel veel mensen die een voorraadje zelfhulpboeken in hun kast hebben staan. En dan niet alleen over mindstyle-onderwerpen, maar ook gewoon over financiën, productiviteit, zaken, gezond leven enzovoorts. Dat zijn boeken waarmee je eigenlijk je eigen therapeut wilt proberen te zijn: je wilt zelf tot nieuwe inzichten komen, nieuwe dingen leren, je laten inspireren en een expert kunnen raadplegen zonder dat je daar superveel geld aan kwijt bent. Ik lees dit soort boeken ook graag: ik vind ze heel interessant en inspirerend en kan er vaak echt iets uit halen. Hetzelfde geldt voor invulboeken en zelfs kleurboeken: eigenlijk zijn dat allemaal vormen van boekentherapie.

Helende werking

Boeken hebben een helende werking. Hoe dat precies werkt, geen idee: ik denk dat we het maar moeten beschouwen als de kracht van storytelling. Want het gaat niet eens zozeer om de juiste zinsconstructies, de perfecte woordkeuze of de treffende beschrijving: het is de combinatie van dat alles waardoor een boek ons kan raken – of dat nou non-fictie of een mooi YA-verhaal is. Zeggen we niet heel vaak dat de kracht van literatuur ‘m in het ‘’raken’’ zit, in de emotie, in de manier waarop we erdoor aan het denken worden gezet? En als een boek je raakt, dan is dat meestal omdat  je er een stukje van jezelf in terugziet of omdat het een snaar van jouw persoonlijkheid raakt. We komen allemaal wel eens zo’n passage tegen die enórm binnenkomt, perfect past bij onze eigen opvattingen of levenshouding, of die juist een eyeopener is. Dat is waar het gebeurt.

Inzicht en herkenning

In het artikel van BookRiot wordt beschreven hoe een (Amerikaanse) bibliotherapiesessie werkt. Eigenlijk komt het erop neer dat je met iemand gaat praten over boeken, maar ook over je persoonlijke problemen  of vragen en dat je die twee eigenlijk aan elkaar koppelt. Dat deed mij beseffen dat zoiets ook al heel snel kan gebeuren als je zelf een boek leest. Ik vind bijvoorbeeld Divergent van Veronica Roth deels zo mooi vanwege het idee van Afwijkend zijn, je eigen identiteit hebben en niet in een hokje geduwd worden, daar sterk van worden: daar herkende ik mijzelf enórm in. En wat dacht je van Katniss die in De Hongerspelen ontzettend stoer is in hoe ze in opstand komt en toch heel kwetsbaar blijft? Door jezelf in zo’n personage te herkennen, krijg je ook weer inzicht in wie je zelf bent en wie je zou willen zijn en dat kan onwijs diep gaan.

Afleiding en troost

Maar ik denk dat het nog verder gaat en dat het niet altijd om lessen en inzichten hoeft te gaan. Een boek kan ook een heel mooi baken van troost vormen. We weten allemaal dat lezen superfijn is vanwege het escapisme: even weg uit de bekende omgeving, even niet nadenken over je problemen en moeilijkheden, even rust en afleiding. Boeken bieden dat: als je het moeilijk hebt, je door een lange dag heen moet worstelen, is er altijd het boek dat je op de kleine, gestolen momentjes of in de avonduurtjes kunt pakken om mee op te laden. Een boek helpt je dan om even nergens aan te denken en dat kan juist dé manier zijn om je hoofd leeg te maken en een nieuw perspectief te krijgen. En het kan een lichtpuntje zijn: hoe zwaar de dag ook is, er is altijd nog een wereld waarin de dingen wél goed kunnen komen.

De kracht van interpretatie

Wat het mooie is aan boeken, is dat ze enorm persoonlijk kunnen zijn. Ze kunnen je raken en je kunt er precies datgene uit halen dat jij erin ziet, dat jij misschien wel nodig hebt. Of je dat nou in je eentje doet of met een leesmaatje of misschien juist met een boekenclub, maakt niet uit. Een boek is krachtig omdat het voor jóu waarde kan hebben, omdat de personages jóu kunnen helpen, omdat het verhaal gekoppeld kan worden aan jóuw leven. Dat is denk ik de ware betekenis en de waarde van bibliotherapie: dat je met een complete open geest een boek leest en je erdoor laat verrijken, op wat voor manier dan ook.

Heeft een boek wel eens een therapeutische werking voor jou?

You may also like...

4 Comments

  1. Zo herkenbaar! Ik zeg altijd als ik geen boeken meer mag lezen, ik niet meer wil leven. Dat klinkt heel extreem en dat besef ik ook wel. Maar ik zou niet zonder willen. Ik heb het afgelopen jaar zoveel meegemaakt wat me pijn heeft gedaan, wat slecht was (ook goede dingen, dat wel) en mensen vragen dan altijd hoe ik het dan flik om nog tijd vrij te maken om te lezen. Ik antwoord dan altijd dat ik niet zou weten hoe ik het zonder mijn boeken zou doen. Ik heb ze nodig. Alle mensen die boeken schrijven, ze tot stand brengen, uitgeven. Ik kan ze niet genoeg bedanken, want ik kan niet op mijn twee handen en voeten tellen hoe vaak boeken al een vangnet voor me geweest zijn. Als ik ‘Flashlight’ van Jessie J hoor, dan denk ik automatisch aan mijn boeken, want het is de waarheid. In september had ik een week dat het echt heel moeilijk ging, zo erg had ik me nog nooit gevoeld. Maar die zaterdag moesten de boeken naar de bibliotheek en ging ik nieuwe halen. Die bibliotheek heeft een magische werking gehad op mij. Ik kwam daarbuiten en voelde me herboren. En deze blogpost heeft een glimlach op mijn gezicht gebracht van herkenning. Ik geloof echt dat het kan, therapie met boeken

    1. Wat mooi Nikita, ontzettend fijn dat boeken voor jou zo’n helende werking hebben! Ik herken het ook hoor 🙂

  2. Dit doet me denken aan Nina Sankovitch. Zij verwerkte de dood van haar zus door een jaar lang elke dag één boek te lezen. Yep, 365 boeken in één jaar. Het was voor haar een confrontatie, want door de gebeurtenissen in de boeken, verwerkte ze ook de dood van haar zus. Ze kreeg veel inzichten/lessen, maar bovenal kreeg ze weer tijd voor zichzelf. Hoe druk haar leven ook was, elke avond moest ze pas op de plaats maken en gaan zitten met een boek. Het bracht zekerheid en vastigheid in haar doelloze leven.

    Ik probeerde het in 2011 zelf ook en las zo’n 20 dagen elke dag één boek. Het vergt wat discipline en het was heel erg leuk en goed voor me. Helaas is het me nooit meer gelukt om het weer een lange periode vol te houden.

    1. Dat klinkt heel mooi inderdaad! Bijzonder hoe dat werkt hè 🙂

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

CommentLuv badge

[instagram-feed]