Keuzes maken 101 | Is het een energie-investering?

Eén van de moeilijkste dingen in ons leven als mens – de soort die überhaupt het zwaarste leven heeft op deze aardbol – is keuzes maken. Wat moet ik aan? Wat wil ik eten? Hoe laat ga ik slapen? Welk tv-programma ga ik kijken? Het varieert van deze luxekeuzes tot de grotere levensdilemma’s: ga ik wel of niet solliciteren op deze vacature? Ga ik wel of niet met die persoon uit? Welke studie ga ik doen? Kies ik voor een weekend thuis of een weekend cursussen of socializen? Oftewel: je krijgt te maken met heel veel keuzes. En het is soms knap lastig om die keuzes te maken. Maar… er zijn manieren om het te vergemakkelijken!

Waar draait de keuze om?

Allereerst moet je je afvragen: wat houdt deze keuze in? Waarom moet ik deze keuze maken en wat is het beoogde eindresultaat? Soms gaat het puur om levensonderhoud (eten, kleren) en soms gaat het om grotere dingen, zoals je toekomst of levensgeluk. Over het algemeen is de bedoeling van een keuze dat je er iets door wint: of het nou gaat om je honger stillen of een volgende carrièrestap, keuzes maken we nooit zomaar. Er moet altijd iets mee bereikt worden. Vraag je dus af: wat is het doel van deze keuze en wat vind ik daarvan? Misschien hoef je wel helemaal niet te kiezen! Misschien zijn beide opties onaantrekkelijk én onnodig of kan het wel allebei!

Is het een noodzakelijk kwaad?

Mensen zeggen wel eens dat ze geen keuze hadden, maar je hebt altijd een keuze. In sommige situaties is één van de opties echter misschien een worstcasescenario en dan is het een soort pseudokeuze: één van de opties is geen echte optie. Dan heb je meestal te maken met een noodzakelijk kwaad: je belastingen betalen, het huishouden doen, naar school gaan als je leerplichtig bent enzovoorts. Dat zijn vaak dingen waar je niet echt onderuit kunt komen omdat je levenskwaliteit er wellicht op achteruit gaat als je dat wel doet. In sommige gevallen kun je ook nog een optie creëren, maar lang niet altijd.

Is het een energie-investering?

Heb je te maken met een keuze die geen noodzakelijk kwaad is, dan moet je dus gaan kijken welke optie je kiest, welke knoop je gaat doorhakken. En dan is er één vraag die je jezelf kunt stellen: is het een energie-investering? Energie kan dan ook staan voor geluk, tevredenheid enzovoorts. Bij een keuze moet je namelijk vrijwel altijd iets inleveren of opofferen: tijd, geld of bijvoorbeeld een alternatief waar je dan niet aan toe kunt komen. En dat moet het wel waard zijn: je moet wel oprecht blíj zijn met de optie die je dan kiest. Vraag je dus af: wat win ik hiermee? Word ik er blij van? Draagt het bij aan mijn geluk? Voelt het goed? Krijg ik er energie voor terug als ik er energie in stop?

Voelt het zwaar of licht?

Lianne van The Self Help Hipster schreef laatst een mooi stuk over beslissingen nemen. Een andere manier om te checken of je keuzeopties je echt iets zullen opleveren, is door naar je gevoel te luisteren. Klinkt makkelijk, maar het gaat vooral om je intuïtie. Weeg beide opties eens af: laten we het voorbeeld nemen van een baan die je moet kiezen. Je hebt twee opties: eentje is misschien wat veiliger en de ander ligt misschien wat verder buiten je comfortzone, maar wel dichter bij wat je graag wilt. Wat zegt je gevoel dan? Misschien voelt de ‘’veilige’’ optie wel juist zwaar omdat je opziet tegen het feit dat die baan je misschien niet gelukkig gaat maken. En misschien voelt de andere optie ook zwaar omdat die baan uitdagender gaat zijn… maar ook licht omdat het wel is wat je graag wilt.

Dubbelzinnig

Keuzes kunnen tegelijkertijd licht en zwaar aanvoelen, maar het is aan jou te bepalen wat dat dan betekent. Oftewel: luister naar je gevoel. Het geeft niet als een keuze zwaar is, want de mooiste dingen komen soms voort uit de zwaarste ervaringen! En soms moet je voor een optie offers brengen, maar krijg je er ook een hoop voor terug. Soms word je er niet meteen gelukkig van, maar is het op de lange termijn wél heel veel waard.  Soms is het onwijs dubbelzinnig, maar het allerbelangrijkste is dat je geen keuze maakt omdat je vindt dat je een bepaalde optie moet kiezen. Kies de optie die jouw hart sneller doet kloppen en die goed voelt… maakt niet uit wat daar verder bij komt kijken.

Zorg dat je geen spijt krijgt

Uiteindelijk draait het erom dat je keuzes maakt waar je de rest van je leven achter blijft staan, ook al zijn ze misschien zwaar. Je wilt later als je oud (of nog niet zo oud) bent geen spijt krijgen omdat je niet voor de meer uitdagende opties bent gegaan of omdat je kansen hebt laten liggen die je had kunnen grijpen. Uiteindelijk moet je op je gevoel afgaan, want dan zit je bijna nooit fout.

Hoe maak jij keuzes?