Wat is de ideale serieformule?

Boekenseries: er zijn er heel veel van. In het Young Adult-genre verdrinken de standalones tegenwoordig in de series, en ze blijven maar komen: altijd maar meer, meer, meer, want het is nooit genoeg. Maar er zit onwijs veel variatie in de hoeveelheid boeken: J.K. Rowling slaagde erin 7 boeken te schrijven over Harry Potter, maar er zijn ook auteurs die met slechts twee boeken prima uit de voeten kunnen. Sterker nog, duetten lijken helemaal hip te zijn, net als de grotere series met novelles ertussen. Maar wat is nou de ideale formule voor zo’n serie?

Grote series

Laten we eerst eens kijken naar de echt grote boekenreeksen zoals Harry Potter en De Selectie, om maar wat te noemen (je hebt natuurlijk ook nog series als Vampire Academy en Huis van de Nacht, maar die lees ik niet dus daar kan ik niet over oordelen). Rowling schreef 7 boeken, Kiera Cass heeft er nu 5. En dat werkt. Sterker nog, het werkt heel goed. Maar waarom? Omdat beide auteurs, hoewel natuurlijk op een heel andere manier, een wereld hebben geschapen waarmee ze alle kanten op kunnen, een verhaal hebben gecreëerd dat ze steeds kunnen vernieuwen. Het verhaal over Harry en Voldemort en Zweinstein was zó groot dat Rowling er nog wel zeven boeken achteraan had kunnen gooien, al was het maar om al die machtig interessante personages een stem te geven (de Orde van de Feniks, de Marauders). En Kiera Cass heeft na de drie boeken over America en Maxon besloten een nieuw personage te introduceren waarmee ze het verhaal van de Selectie nog wat groter kon maken. Dat werkt allemaal prima: als je het maar blijft vernieuwen – en dat kan al snel als je inderdaad zo’n bijzondere wereld en zo’n scala aan personages tot je beschikking hebt.

Het Twilight-kwartet

Dan hebben we Twilight. Geen grote serie, want het zijn ‘’maar’’ vier boeken. En ook Meyer kan dit prima maken, want ook zij vertelt in elk boek een nieuw soort verhaal waarmee ze de grote plot rondom Bella en Edward steeds een nieuwe richting, een nieuwe ontwikkeling in stuurt. Goed, bij Nieuwe Maan vond ik het allemaal erg uitgemolken hoe depressief Bella wel niet was, maar in Eclips en Morgenrood krijg je toch weer heel boeiende nieuwe verhalen voorgeschoteld en dan blijf je toch uitkijken naar het volgende boek. Ze heeft er nog een novelle achteraan gegooid over Bree Tanner en natuurlijk heb je nu de gender-swapped versie van Twilight, maar of dat nou echt zoveel toevoegt…

Trendy trilogieën

De meeste series hebben drie delen. Dat zie je terug in het dystopische genre (denk aan De Hongerspelen, Divergent, Touching Juliette) maar ook in het fantasygenre (de Edelstenen-trilogie, De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine) en in het contemporary genre (Did I Mention I Love You en veel New Adult-series). En met drie boeken kan het eigenlijk meerdere kanten op. Wat ik bij Divergent en De Hongerspelen vooral merkte is dat boek 1 het echte verhaal is, boek 2 geeft meer diepgang en informatie en is daarom heel sterk en boek 3 zit bomvol actie – en daar ben ik niet zo’n fan van. Het kan ook de meer verkeerde kant op gaan, dat het héél erg uitgesponnen wordt en op een gegeven moment nogal ontspoort, dat je gaat merken dat de auteur het ook niet meer wist. Meestal heb je dan zoiets van ‘’had het maar bij twee boeken gelaten.’’

Duizelingwekkende duetten

Die duetten, dat zie je steeds meer. Gayle Forman doet het met haar If I Stay- en Just One Day-verhalen, Yelena Black doet het met haar Dance of Shadows-boeken en Jenny Hans boeken over Lara Jean (To All The Boys I’ve Loved Before) is ook lang een tweeluik geweest voordat ze aankondigde toch nog een derde deel te gaan schrijven. Ik vind het met die duetten altijd een lastige kwestie. De boeken van Gayle Forman bijvoorbeeld had ik liever als standalones gezien, omdat het tweede deel een soort eindeloos wachten was en niet echt iets toevoegde. Ik kan me ook voorstellen dat het tweede deel van sommige tweeluiken wél goed is, maar dat het dan toch onaf voelt omdat het lijkt alsof niet alles erin paste en dan ga je toch nog verlangen naar een vervolg. Heel dubbel.

Novelles

Ik denk dat de ultieme serieformule verborgen ligt in de novelles. Kiera Cass en Tahereh Mafi deden het al bij hun boeken en ook Veronica Roth bracht een extra boek uit me verhalen over Four. De novelles bieden dan een extra laagje diepgang, een extra perspectief, wat extra toevoeging… soms valt het tegen, maar soms kan het ook wel heel goed werken. Misschien zouden schrijvers dat juist meer moeten inzetten om te voorkomen dat het grote verhaal niet uitgesponnen wordt, maar wel alle aandacht krijgt die het verdient. Op die manier blijven ook de lezers tevreden. Daarnaast ligt het natuurlijk heel erg aan het verhaal hoeveel delen er moeten komen: soms is het gewoon klaar en soms zijn er nog mogelijkheden – en die moeten dan zeker benut worden, zolang het maar nog steeds een goed verhaal blijft.

Wat is voor jou het ideale aantal boeken in een serie?