Inwijding – Veronica Roth

Er is één spiegel in mijn huis. Hij hangt boven, achter een schuifpaneel op de overloop. Van onze factie mag ik om de drie maanden op de tweede dag van de maand voor die spiegel gaan zitten, de dag waarop mijn moeder mijn haar knipt. Ik zit op een kruk en mijn moeder staat achter me met een schaar om mijn haar bij te knippen. De plukken vallen in een matblonde cirkel op de grond.  Als ze klaar is strijkt ze mijn haar uit mijn gezicht en draait het in een knotje. Ik zie hoe kalm ze eruitziet en hoe geconcentreerd ze te werk gaat. Ze beheerst de kunst om ergens helemaal in op te gaan heel goed. Dat kan ik van mezelf niet zeggen.

Eerste indruk

Weet je wat het grote voordeel is van een boekenblog die nog maar heel jong is? Dat er héél veel boeken zijn die ik nog niet gerecenseerd heb en dus voor mijn blog kan herlezen! Het voelt best een beetje raar om nu de Divergent-serie te gaan recenseren terwijl deze al zo lang zo populair is, maar dat maakt me lekker niet uit. Ik heb het eerste boek nu drie keer (ja, drie keer) gelezen en vind het nog steeds zo’n onwijs goede serie. Toen het duidelijk werd dat mijn stageleerlingen precies dat eerste boek klassikaal wilden gaan lezen, besloot ik dat ik het dan natuurlijk wel met hen mee moest lezen – en dat vond ik ook helemaal niet erg, duh.

Waar het over gaat

Beatrice Prior leeft in een factiemaatschappij: haar stad, Chicago, is verdeeld in vijf zuilen die elk voor een belangrijke karaktereigenschap staan: Eruditie, Oprechtheid, Onverschrokkenheid, Vriendschap en haar eigen factie Zelfverloochening. Maar nu ze zestien is, moet ze een persoonlijkheidstest doen en ten overstaan van de hele samenleving kiezen bij welke factie ze de rest van haar leven wil doorbrengen. Is dat Zelfverloochening, haar thuis waar ze zich nooit thuis heeft gevoeld… of is het Onverschrokkenheid, waar ze altijd al door gefascineerd is geweest? De uitslag verrast iedereen, en Beatrice zelf nog het meest.

Wat ik ervan vond

Ik weet echt even niet zo goed waar ik in hemelsnaam moet beginnen met deze recensie. Veronica Roth heeft gewoon zó onwijs veel talent: het idee van het hele verhaal is al ijzersterk, maar de manier waarop ze alles heeft uitgewerkt – de personages, de onderlinge verbanden, de intriges, de thema’s, de spanning – is gewoon fenomenaal. Elke keer als ik dit boek lees, ontdek ik weer iets nieuws wat me enorm aanspreekt en verbluft. Het hele plaatje klopt gewoon en dat zie je niet zo vaak. Maar goed, ik ga een poging wagen tot iets meer concrete loftuitingen.

Herkenbare twijfels

Wanneer we voor het eerst kennismaken met hoofdpersoon Beatrice, die later Tris wordt, is het eerste wat opvalt dat ze al zó levendig uit de verf komt en vooral heel herkenbaar is. Niet sterk in de zin van dat ze zichzelf meteen al goed kent, integendeel: ze worstelt voortdurend met twijfels en juist die twijfels zijn zo realistisch. Want kennen we het niet allemaal, het gevoel dat we ergens, maar toch ook nergens echt thuishoren? Tris is een Zelfverloochenaar, maar dat is nooit vanzelfsprekend voor haar geweest. Het is haar thuis en ze gelooft in de waarden van haar factie, maar toch wil ze er niet blijven. Niet echt. Ze hoort er niet, maar toch ook weer wel.

Verzuiling

Hoe leg je Divergent uit aan iemand die het principe van de factiemaatschappij niet snapt? Door de verzuiling erbij te halen, want dat is het precies – alleen dan niet met levensbeschouwelijke stromingen, maar karaktereigenschappen als zuilen. En die facties zijn zó goed uitgewerkt! Het i geen sciencefiction of fantasy, het is gewoon heel realistisch en als je zo over al die facties leest, klinkt het eigenlijk allemaal heel goed hoe vredelievend en rustig het is en hoe alle persoonlijkheden tot hun recht lijken te komen. Het boeit me elke keer weer ontzettend om te lezen over de verschillende facties, waar ze in geloven, wat belangrijk voor hen is en hoe ze hun leven leiden, en hoe díep dat ook allemaal gaat: alleen al de opvattingen van Zelfverloochening over zaken als ijdelheid, affectie en God zitten ijzersterk in elkaar.

Opzwepend

Ik heb tijdens het lezen heel lang nagedacht over wat het precies is aan Veronica’s schrijfstijl waardoor dit zo’n goed boek is. Het is een combinatie van factoren: enerzijds leest het verhaal superfijn en heel vlot weg en kun je je er helemaal in verliezen, je vliegt erdoorheen. Anderzijds heeft de schrijfstijl ook iets heel dramatisch, iets opzwepends. Er zitten tal van lagen in – op sommige momenten is het grappig, dan weer heel erg romantisch door die heerlijke chemie tussen Tris en Four, dan weer superspannend door de intriges die de kop opsteken over Fours achtergrond en door de dingen die Tris’ moeder voor haar achterhoudt. En op die spannende momenten doet Roth iets met de zinsbouw, met het woordgebruik, met de beschrijvingen van wat Tris voelt en denkt en ervaart en daar krijg je gewoon kippenvel van. Heel erg sterk hoe ze dat doet.

Diepgang

En dan heb ik het nog niet gehad over de krachtige scènes: het reuzenrad, de kabelbaan, het angstlandschap… de diepgang zit in die scènes, wanneer je het allemaal echt voelt, maar ook in de geweldige groei die Tris meemaakt. Hoe ze steeds sterker wordt in haar keuzes en haar zelfbewustzijn, hoe ze steeds meer ontdekt dat ze thuishoort in Onverschrokkenheid maar ook altijd een Zelfverloochenar zal blijven, hoe ze steeds meer in het reine komt met haar Afwijkendheid…  Roth heeft haar gedachten en motieven zo goed neergezet dat je ontzettend veel bewondering voor haar krijgt. Een laatste stukje diepgang komt echter ook naar voren in de sluimerende twijfel over het systeem van de factiemaatschappij: de artikelen die Eruditie schrijft over Zelfverloochening maken jou als lezer aan het twijfelen over of het allemaal wel goed is en dat is ook weer zó sterk! Langzaam maar zeker gaan er dingen kapot, vallen idealen aan duigen en blijkt dat niets is wat het lijkt…  en het is geweldig om dat zo intens te beleven.

Conclusie

Inwijding van Veronica Roth is een ijzer-ijzersterk eerste deel van de trilogie. De thema’s en intriges zitten vol diepgang en morele wijsheid en de manier waarop de personages zich ontwikkelen is duizelingwekkend goed. Een boek dat gewoon ontzettend goed is.

Titel: Inwijding (Divergent)
Serie: Divergent #1
Auteur: Veronica Roth
Vertaler: Maria Postema
Uitgeverij: Van Goor Best of YA
Aantal bladzijden: 272
Verschenen: september 2014
Beschikbaar als: paperback, ebook, cadeaubox
ISBN: 9789047516835
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |