Vivian 
Tijdens mijn stage vorig jaar had ik steeds een digibord tot mijn beschikking. De les startte steevast met een rondje Beter Spellen als opwarmertje en meestal eindigde ik met een Kahoot-quiz om te checken of alles was overgekomen en om de transfer naar de volgende les of de pauze relaxter te laten verlopen. Maar dat niet alleen: ik maakte ook bij elke les gebruik van PowerPointpresentaties waarop uitleg en oefeningen stonden. Groot was dan ook de omschakeling naar de stage van dit schooljaar: geen digibord in de klas. Geen Kahoot, geen Beter Spellen, geen PowerPoints. Mijn vakcoach gaf wel aan dat het bord in de klas geplaatst kon worden, maar ik kan er nou ook weer niet zó goed mee omgaan dat ik weet hoe de installatie werkt en zo. Dus… ik geef heel ouderwets klassikaal les. En dat bevalt eigenlijk best goed: waarom zou het ook eigenlijk niet? Docenten hebben eeuwenlang zonder smartphones en computers lesgegeven en dat is ook gewoon efficiënt. Maar is het ook de beste manier?
Differentiatie, vermaak en zelfstandigheid
Op mijn stage van vorig jaar werkten nagenoeg alle leerlingen met een eigen laptop. Ze maakten hun werk via Google Drive en deelden het met mij zodat ik goed zicht had op hun werk en het ook makkelijk kon nakijken. Dat vond ik heel positief: het maakte het voor mij wat makkelijker, maar ook voor hen omdat ze dankzij aangepaste computers en toetsenborden gewoon toegang hadden tot het lesmateriaal. Leren op maat wordt dus heel goed mogelijk en haalbaar als leerlingen met laptops of tablets mogen werken: er bestaan tal van tools en methodes waarmee leerlingen echt op hun eigen niveau kunnen werken, inclusief feedback en uitdaging. Differentiatie (omgaan met verschillen in niveaus van leerlingen) wordt daardoor een stuk makkelijker omdat alle leerlingen op hun eigen manier kunnen leren en de juiste aandacht krijgen. Van een computer dan wel, maar toch.
Maar ook op andere gebieden zijn er natuurlijk tal van voordelen van digitaal onderwijs. Er zijn zo ontzettend veel websites en apps te gebruiken: Kahoot en Beter Spellen zijn nog maar het begin. Je kunt complete verhalen schrijven en blogs bijhouden met leerlingen, er zijn quizsystemen die nog veel uitgebreider zijn, je kunt teksten analyseren en nog veel, veel meer. Ik herinner me nog goed de opwinding en lol van mijn leerlingen herinneren bij het spelen van een Kahoot en zo is het met de meeste tools: het is leuk, vernieuwend, verrassend en interactief, waardoor het leren ook meteen leuker wordt. En dan heb ik het nog niet gehad over het feit dat digitaal leren ongeveer gelijk staat aan zelfstandig leren: het helpt leerlingen om baas te worden over hun eigen leerproces en dat is toch wel heel belangrijk als je ze wilt helpen ontwikkelen.
Isolatie en organisatie
Maar het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Als docent is het onwijs moeilijk om echt het overzicht te behouden als je een klas van 20-30 leerlingen hebt die allemaal met hun eigen dingen bezig zijn op hun eigen schermpjes. Je zult nooit honderd procent zeker weten dat ze daadwerkelijk schoolwerk maken: vroeger zette je je boek rechtop om daarachter stiekem een tijdschrift te kunnen lezen of op je Gameboy te spelen: nu klap je je laptop open en je kunt zo naar Facebook of Wehkamp surfen om te chatten of shoppen. Natuurlijk zijn er beveiligingen en blokkades mogelijk, maar dan nog zin er zoveel websites en zoveel manieren om erop te komen dat je gewoon nooit volledig de controle zult hebben.
Een tweede tegenargument vind ik toch wel het organisatorische aspect. Er komt ongelofelijk veel bij kijken als je digitaal wilt kunnen werken: niet alleen moeten er voldoende laptops, tablets en eventueel smartphones beschikbaar zijn, ook de internetverbinding moet goed werken en er moeten voldoende stroomvoorzieningen zijn. Ik heb vorig jaar vaak genoeg meegemaakt dat het wifi niet stabiel genoeg was voor een Kahoot of dat het digibord kuren had en dan ben je zomaar twintig minuten verder voordat alles goed werkt: doodzonde.
Conclusie?
Ik ben opgegroeid met een zeven jaar oudere zus die op de middelbare school zat toen ik naar de basisschool ging. Zij had wel een computer, maar ik zag vaak genoeg dat ze nog gewoon met de hand geschreven huiswerk moest meenemen en inleveren terwijl dat allemaal al heel anders was toen ik naar de brugklas ging: toen was men al bezig met het inscannen van schoolboeken en het aanprijzen van WRTS voor het leren van de vreemde talen. Al die ontwikkelingen zijn positief voor de ontwikkeling van het onderwijs en de ontwikkeling van het leren, maar er is ook nog steeds heel veel te zeggen vóór gewoon klassikaal onderwijs. De leerlingen houden hun aandacht er beter bij, zijn vaak toch net wat actiever bezig met het verwerken van de stof omdat ze moeten schrijven en met elkaar in gesprek zijn en het zorgt vaak ook voor wat meer rust in de klas.
Ik ben absoluut niet tegen digitaal onderwijs: ik vind dat het heel veel goeds kan doen als het gaat om differentiatie en leerlinggestuurd onderwijs en ik moedig het gebruik van laptops, tablets en online lesmethoden en tools dan ook zeker aan. Maar ik denk dat klassikaal en digitaal onderwijs elkaar vooral heel erg kunnen versterken en dat dát precies het uitgangspunt moet zijn. De rust, structuur en het bewustzijn van klassikaal leren afgewisseld met het digitaal leren op maat: klinkt als een succesformule, toch?
Wat vind jij van digitaal onderwijs?
Ik vind Kahoot zo leuk, doen wij ook altijd op school. En dan loggen we natuurlijk in onder de gekste nicknames. Tjah, volwassen onderwij noemen ze dat. Haha!
Zo simpel is dan geluk onlangs geplaatst…Vriendschap is goud waard
Hahaha, en ik maar denken dat mijn brugklassers de enigen waren die dat deden!
Ik zat op de basisschool in de tijd dat er nog gewoon met de hand geschreven moest worden en de computer eerder luxe was. Sterker nog… ik moest het verdienen om een kwartiertje achter de pc te mogen zitten en een taalspelletje te mogen spelen tijdens de les. We hadden maar een pc. Ook op de middelbare school moest ik met de hand schrijven. Nadeel… het duurde allemaal veel langer. Voordeel… ik heb een mooi én leesbaar handschrift, iets wat tegenwoordig vaak te wensen overlaat bij veel jongeren.
Ik weet niet of digitaal zoveel beter is. Ja, je hebt toegang tot veel lesstof en ook tot leuke educatieve oefeningen. Maar ja… die had ik vroeger ook… met woordkaartjes en knip- en plakspelletjes. Was stiekem best leuk om tijdens schooltijd lekker te mogen knippen en plakken. Het nadeel van digitaal is dat het ook niet kan werken… en als je gewoon lesstof had en het licht viel uit, kon je gewoon doorwerken. Alles digitaal lijkt me ook niet goed. Topografie wordt digitaal geleerd, maar ik kan me mateloos ergeren als de jeugd niet eens meer weet waar Amsterdam ligt op een blinde kaart. Dat was basiskennis toen ik op school zat.
Ik denk dat digitaal en klassikaal hand in hand met elkaar moet gaan. Ook de gewone schrijfles moet zeker niet onderschat worden.
Luna onlangs geplaatst…Weerstand van José Fernanda
Ik ben het helemaal met je eens. Klinkt trouwens heel bekend wat je vertelt over de basisschool, het was ”in mijn tijd” ook echt een traktatie om in de middagpauze op de pc te mogen haha!
Interessant, joh! Ik volg je blog al een tijdje maar heb (volgens mij) nog nooit gereageerd. Ik heb zelf ook Lerarenopleiding Nederlands gedaan en ik ben het helemaal met je eens. Ik moet zeggen dat er bij mijn stages nog niet heel veel digitaal gewerkt werd. Alleen in klassikale vorm (filmpje laten zien, powerpoint etc.) maar niet individueel. Ik denk dat het heel waardevol kan zijn, maar het is inderdaad ook risicovol. Toevallig liep ik laatst een dagje mee op een MBO en daar werkte het echt heel goed. Er werd in aparte lokalen klassikale uitleg gegeven en vervolgens gingen de studenten achter computers daarmee aan het werk. Maar dan spreek je vaak wel weer over studenten met meer motivatie dan middelbare scholieren. Lastig!
Nienke onlangs geplaatst…Inspirerende vrouw: fitchick Sylina
Dit is zeker een struikelpunt, vaak motiveert het leerlingen wel meer als ze met ICT kunnen werken maar het is ook altijd wel op de een of andere manier ergens aan voorwaardelijk.