Hoe transparant moet je zijn als blogger?

Bron beeld

Belle Gibson, een lifestyleblogger die handenvol geld verdiende met haar app The Whole Pantry en beweerde dat ze door een gezonde levensstijl kanker overwon, werd nog niet zo lang geleden ontmaskerd: ze heeft nooit kanker gehad en de hele boel voorgelogen. Instagramster Essena O’Neill kondigde eerder deze week aan te stoppen met sociale media omdat alles nep was en pleit ervoor dat er minder waarde wordt gehecht aan wat je ziet op internet. In de blogwereld was tegelijkertijd een discussie gaande over fraude en transparantie. Oftewel: hoeveel laat je zien? Hoe ‘’echt’’ moet je zijn en wat betekent dat precies?

Belle Gibson

Ik weet nog dat ik het allemaal nogal wat vond toen Belle Gibson zoveel in het nieuws was: ze had gelogen over een terminale ziekte en iedereen bedrogen op haar blog en met haar app. Mensen waren op haar gaan vertrouwen en geloofden in haar manier van leven en dat heeft ze gewoon volledig beschaamd. Niet alleen vind ik dat je zoiets als kanker nooit mag misbruiken, ook vind ik het een behoorlijk kwalijke zaak dat je als razend populaire en toonaangevende blogger – ze werd een lifestylegoeroe genoemd – het vertrouwen van je publiek zó verraadt. Het is iets wat ik nooit zou durven, ik zou mezelf simpelweg niet kunnen aankijken in de spiegel als ik zoiets op mijn geweten had. Wat er bij haar precies speelt – persoonlijkheidsstoornissen, psychische problemen – maakt me verder niet veel uit, maar ik vind het gewoon echt heel erg naar en achterbaks.

Transparantie

Transparantie in de blogbranche, wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? Een echte definitie lijkt er niet te zijn, het is vooral een waarde onder bloggers. Het betekent zoveel als eerlijk en oprecht zijn, maar vooral ook authentiek zijn: bij boekenblogs gaat het bijvoorbeeld over eerlijk recenseren en je niet laten beïnvloeden door uitgevers die je recensie-exemplaren sturen. Bij lifestylebloggers gaat het over hetzelfde, maar dan met gesponsorde artikelen. Maar het is meer: transparantie gaat over laten zien wie je bent als blogger, en dan vooral wie je écht bent. Het gaat over mensen geen verkeerd beeld geven, of dat nou een beeld is van producten of van jouw leven en persoonlijkheid. Het gaat over echt zijn in plaats van nep, over ergens voor staan en daar ook écht voor staan.

Transparantie is geen wettelijke verplichting voor bloggers. Je kunt er immers voor kiezen om een anonieme website te runnen en je totaal anders voor te doen dan je in werkelijkheid bent: zolang je de wet niet overtreedt, is daar eigenlijk niets mis mee. Belle Gibson heeft weldegelijk gefraudeerd omdat er ook gesjoemel met geld bij komt kijken, en dan is het natuurlijk écht foute boel. Maar een beetje overdrijven, een beetje nep zijn… is dat niet eigenlijk iets wat veel bloggers doen? Kijk naar de manier waarop we onze foto’s publiceren: die zijn vaak bewerkt, zodat onze fotografieskills net wat beter lijken. En is het niet zo dat we onze schrijfsels allemaal wel een beetje aandikken of simpelweg censureren zodat we op een bepaalde manier overkomen? Zijn we daar niet eigenlijk altijd mee bezig, ook in de echte wereld? Op je werk gedraag je je nu eenmaal anders dan thuis, ben je dan niet transparant? Kun je eigenlijk überhaupt wel transparant zijn in het leven? Misschien denk ik een beetje te ver door, maar het punt is: er is een verschil tussen niet altijd transparant zijn en echt zó ondoorzichtig zijn dat je een verkeerde boodschap geeft.

Sociale media

En dan heb je Essena O’Neill en andere Instagram-celebrities (zoek maar eens op het account van de Rich Kids of Instagram) zoals zij. Je zou het niet denken, maar veel van wat ze posten is in scène gezet. Essena kreeg bijvoorbeeld betaald voor bepaalde foto’s, of kledingstukken die ze in bepaalde foto’s moest dragen. En natuurlijk maken we allemaal wel eens tien selfies voordat we de leukste kiezen, maar bij haar moest er een hele fotoshoot gehouden worden voordat DE FOTO op Instagram gezet kon worden. inclusief talloze lagen make-up – óók bij de #nomakeup-kiekjes. Social media is not real life, zegt ze op haar nieuwe website waarmee ze pleit voor een realistischer beeld van mensen. De filmpjes voor die website maakt ze, ook weer zo’n statement, écht zonder make-up. En tegelijkertijd wordt er gesuggereerd dat het misschien allemaal ook marketingstunt is, want ook dáár zijn platformen als Instagram, Twitter en Facebook uitermate geschikt voor.

Sociale media kunnen heel bedrieglijk zijn en in zekere zin vind ik het ook goed dat dit meisje – als het inderdaad klopt – dit doet. Feit is dat het allemaal nep kan zijn. Dat prachtige meisje met perfecte make-up en dure kleren? In werkelijkheid heeft ze misschien wel wallen en moet ze kei- en keihard werken en sparen om haar garderobe te betalen. Geweldige vakantiefoto’s, zoenkiekjes en snapshots van feestjes? Je weet nooit hoe het er écht aan toe gaat, gewoon nooit. Sociale media geven lang niet altijd een beeld van de realiteit. Maar daar hebben we zelf ook invloed op: wij willen mooie foto’s in onze feed, we willen graag likes en reacties, we willen een leuke indruk maken. Uiteindelijk is het allemaal gebaseerd op ons verlangen om aardig gevonden te worden, en dat is iets heel natuurlijks wat je niet alleen bij sociale mediagebruikers, maar ook bij bloggers tegenkomt. We willen allemaal gelezen worden, toch?

Hoe transparant moet je dan zijn?

Tja, hoe zit het dan met die transparantie? Dat is lastig. Ik denk dat het vooral onwijs belangrijk is om te weten waar je het precies voor doet en waarom. Op mijn blog ben ik bijvoorbeeld volkomen mijzelf: ik laat zien wat me bezighoudt, waar ik gelukkig van word maar ook wat me dwarszit, wat ik vind en waarom ik dat vind. Als iets niet goed voelt, publiceer ik het niet, maar ik ben wel altijd eerlijk in wat ik schrijf. Op sociale media ben ik niet heel actief: Twitter is vooral voor lukrake gedachten, Facebook voornamelijk voor blogupdates. Instagram is het enige sociale netwerk dat ik echt persoonlijk gebruik, en dat is een verlengde van mijn blog: ik plaats er foto’s van wat me bezighoudt en wat me gelukkig maakt of wat er speelt, gewoon omdat ik dat fijn vind: ik vind het fijn om mezelf te laten zien en daarom blog ik ook. Daarom volg ik ook andere mensen op Instagram: om op de hoogte te blijven en omdat ik het leuk vind om te zien hoe hun leven eruitziet. Jazeker, mijn foto’s krijgen een mooi filtertje en ook foto’s voor mijn blog bewerk ik nog na, maar dat heeft een hele simpele reden: het oog wil ook wat. En daar is niets mis mee.

Ik denk dat het vooral heel erg belangrijk is dat je je bewust bent van de blogger die je wilt zijn. Anoniem bloggen is prima, als dat goed voelt en als je dat graag wilt doen: het is niet gezegd dat je dan ineens niet meer transparant bent want ook als je anoniem blogt kun je prima laten zien wie je bent. En dat is uiteindelijk waar het om gaat: je blog moet laten zien wat voor persoon jij bent en wat je belangrijk vindt, hoe je je leven leidt en waar je hart ligt. Natuurlijk mag je dingen soms een beetje overdrijven omdat het dan leuker is, maar je moet er simpelweg achter blijven staan. Het moet echt zijn, het moet jou zijn. Dat is ook waarom bloggers soms in een dip terecht komen: als je vervalt in een patroon van inhoudsloze artikelen, zoals tags of lijstjes, raak je heel makkelijk de connectie kwijt met je blog en juist die connectie is zo belangrijk. Je blog moet de essentie van jouw persoonlijkheid belichamen, als een soort spiegel. Om je eraan te herinneren wie je bent en wie je wilt zijn, en om je te helpen daarachter te blijven staan.

Mensen zoals Belle Gibson, die niet transparant zijn en dat uit de hand laten lopen, zijn zo onzeker dat ze gewoon niet meer weten hoe ze met zichzelf moeten omgaan, of ze willen zo graag invloed en aandacht krijgen dat ze bereid zijn om heel ver te gaan, of ze zitten zo vast in hun eigen waarheid dat ze niet anders kunnen. Tja. En verder vind ik vooral dat iedereen op zijn eigen manier moet kunnen bloggen, dat daar geen echt goed of fout in bestaat zolang je er zelf voor de volle honderd procent achter staat. Zo is het ook met sociale media: iedereen doet het op zijn eigen manier, om zijn eigen redenen, en dat moeten we vooral respecteren.

Wat betekent transparantie voor jou?