Hoe mijn stage me helpt te groeien als docent

Bron beeld

De afgelopen weken was ik wat mijn stage betreft een beetje zoekende: ik moest nog erg wennen op de school waar ik lesgeef, want de klassensituatie is er erg anders dan wat ik van vorig jaar gewend was. Differentiëren tussen verschillende vmbo-niveaus was (en is) behoorlijk lastig en het was een beetje puzzelen met welke rol ik precies zou kunnen spelen. Inmiddels heb ik het idee dat ik mijn draai gevonden heb en dat deze stageplaats me echt kan helpen om me te ontwikkelen. Het is geen school waar ik later wil lesgeven, dat weet ik vrij zeker, maar dat is helemaal niet erg. Ik ben namelijk heel veel aan het leren en flink aan het groeien, en dat wil ik graag met jullie delen!

Nog geen dikke huid

Als docent heb je best een beetje een dikke huid nodig: sommige dingen gaan nu eenmaal niet zoals je wilt, soms reageren leerlingen niet zoals je wilt en soms stel je jezelf teleur. Die dikke huid gaat echter vooral over een gevoel van onafhankelijkheid: weten wat je aan het doen bent en waarom en je daarin niet te veel laten beïnvloeden door de leerlingen. Ik merk dat mijn dikke huid er nog niet echt is: ik weet waarom ik voor de klas sta en daar sta ik helemaal achter, maar op het gebied van leerlingencontact ben ik nog best een beetje zacht en kneedbaar. Ik smelt bijvoorbeeld echt helemaal weg als ze u of mevrouw tegen me zeggen, ik smelt dubbel zo hard weg als ze lieve of sympathieke opmerkingen maken, ik smelt nog veel harder weg als ze hun best doen om tegemoet te komen aan dingen die voor mij lastig zijn – horen, zien, bewegen – en als ze daar begrip voor tonen. Bij groepsdynamica heb ik geleerd dat veel beginnende docenten graag aardig gevonden willen worden, en ik merk absoluut dat ik dat ook wil. Ik ben gewoon echt heel gevoelig voor reacties van leerlingen, dat merk ik bijvoorbeeld wel als ik een leerling een toets teruggeef die hij niet zo goed gemaakt heeft: dan denk ik echt ah ik vind het zo rot voor je, sorry sorry sorry. Die teleurgestelde blikken, oef.

Eerlijk gezegd vind ik het niet zo heel erg dat ik nog een dikke huid moet kweken: ik weet dat dat iets is wat vanzelf nog wel komt. De klas waar ik vorig jaar het meeste aan heb lesgegeven, kon ook nooit écht iets fout doen in mijn ogen: het is net als met je eerste vriendje (of is dit een hele rare vergelijking?) want je eerste klas vergeet je gewoon nooit, die houdt altijd een speciaal plekje in je hart. Hoe ze soms ook het bloed onder je nagels vandaan hebben gehaald – en geloof me, dat deden ze heus wel. Ik voel me bovendien door mijn leeftijd nog heel erg verbonden met deze kinderen en volgens mij is dat juist heel positief. De grenzen die aan die verbondenheid moeten zitten, die leer ik vanzelf beter te bewaken.

Leerlingen aanvoelen

Het bijzondere is dat juist dat leerlingencontact iets is waar ik me heel erg in kan ontwikkelen tijdens deze stage. Het klassikaal lesgeven is vrij lastig vanwege de verschillende niveaus, maar met de huidige afspraak kan ik ook op dat gebied aan mijn competenties werken.  Ik geef wekelijks één uur klassikaal les en de andere twee uur hou ik me bezig met het begeleiden van leerlingen individueel, bijvoorbeeld met huiswerk of iets wat ze lastig vinden, en het geven van kleine lesjes aan kleine groepjes leerlingen, hooguit drie per keer. Ik vind het allemaal ontzettend leuk: het klassikaal lesgeven is echt waar mijn hart ligt en ik vind het heerlijk om leerlingen écht iets te zien leren en écht iets te zien doen dankzij mijn uitleg en werkvormen en om te ontdekken hoe ik dingen het beste kan aanpakken. De klassikale lessen gaan meestal over onderwerpen die mijn begeleider aandraagt: dingen waar ze moeite mee hebben en waar ze nog wel wat extra uitleg over kunnen gebruiken. Door daar aandacht aan te besteden op zo’n manier dat ze echt iets oppikken – al is het maar een fractie van wat ik heb verteld – voelt het alsof ik echt een verschil maak.

De begeleidingssessies en minilesjes geven me weer op andere fronten voldoening. Ik merk dat ik steeds beter kan aanvoelen en interpreteren hoe die leerlingen in elkaar zitten. Ik weet dat ik leerling A het beste één op één kan helpen omdat ze anders afgeleid of gestrest raakt door (het niveau van) de anderen, ik weet dat leerling B en C elkaar goed kunnen helpen en dat ik hen dus samen kan pakken, ik weet dat leerling D het allemaal wel kan maar een beetje extra ondersteuning en motivatie nodig heeft. Ik leer wat wel en niet werkt op het gebied van persoonlijk uitleggen en de leerlingen met het antwoord laten komen. Ik leer wat de beste manier is om een toets te bespreken en ik leer ongelooflijk veel door simpelweg naar de leerlingen te kijken als ze met iets bezig zijn. Ik leer, ik leer, ik leer. Ik leer zoveel, ik groei enorm en ik vind het heerlijk.

Groeien als docent

Het innemen van een positie als docent binnen het team op die school vind ik nog erg lastig. Ik ben er natuurlijk maar drie uurtjes per week en eigenlijk is dat heel weinig: het werkt op die manier het beste voor mij en dat is prima, maar daardoor kan ik nog niet echt investeren in het meedraaien met de school. Ik ken de docenten van gezicht, maar op enkele uitzonderingen na zou ik je de namen en bijbehorende vakken echt niet kunnen vertellen. Dat vind ik jammer, want ze zijn wel allemaal enorm aardig en hebben me helemaal geadopteerd, dus dat wil ik ook graag kunnen terugdoen. Dat is iets waar ik graag aan wil werken.

Ik heb nog dit hele schooljaar voor deze stage, voor het ontwikkelen van mijn docentencompetenties (professionele vaardigheden) en voor het leren van nog meer nieuwe dingen. Ik hoop dat ik deze balans tussen lesgeven en begeleiden kan aanhouden zodat ik mijn didactische, vakinhoudelijke én pedagogische skills nog verder kan ontwikkelen en verbeteren. Wat ik heel graag wil, is zorgen dat leerlingen het snufje persoonlijke aandacht krijgen dat ze goed kunnen gebruiken om iets verder te komen, en ze echt iets meegeven. Als het zo goed blijft gaan als nu, ben ik helemaal tevreden.

Hoe ontwikkel jij je in jouw vakgebied?