Het circus arriveert onverwacht. Er gaan geen aankondigingen aan vooraf, geen aanplakbiljetten in de stad, geen berichten of annonces in plaatselijke kranten. Het is er gewoon opeens, terwijl het er gisteren nog niet was. De hemelhoge tenten zijn zwart-wit gestreept – goud of purperrood zijn nergens te bekennen. Kleur ontbreekt, op die van de nabijgelegen bomen en het gras van de omringende velden na: zwarte en witte strepen tegen een grijze lucht, talloze tenten met verschillende vormen en van verschillende afmetingen, met een barok gietijzeren hek dat ze in een kleurloze wereld sluit. Zelfs de weinige grond die van buiten zichtbaar is, is zwart of wit, beschilderd, bepoederd of met een ander slimmigheidje van het circus behandeld. Maar het circus is niet open. Nog niet.
Eerste indruk
Het Nachtcircus las ik al een keer eerder, een paar jaar geleden tijdens de vakantie. Ik werd erdoor betoverd en meegesleept in een ongelooflijke, bijzondere, verbazingwekkende wereld die ik niet los wilde laten en het werd meteen één van mijn lievelingsboeken. Onder het mom van Project Boekenkast wilde ik het boek graag herlezen, maar ik was wel een beetje bang dat ik het nu minder leuk zou vinden en ik herinnerde me niet alles meer. Maar, zo bleek al snel, ik hoefde absoluut nergens bang voor te zijn want het boek was nog net zo magisch als eerst!
Waar het over gaat
Twee grote illusionisten, de ene een geliefde publiekstrekker en de ander een man die nooit ergens opvalt, raken verwikkeld in een machtsstrijd, een spel. Maar ze spelen niet zelf, nee: dat laten ze over aan twee magisch begaafde jongeren. Celia Bowen is de dochter van Prospero de Tovenaar en er is al snel weinig meer dat ze niet kan met haar sterke magie, inclusief dode dieren tot leven wekken. Marco is de protegé van ‘’de man in het grijze pak’’ en leert alles, maar dan ook alles uit boeken en geschriften. Geen van hen weet wanneer ze elkaar zullen ontmoeten en het spel zal beginnen, tot een theaterproducent zomaar ineens het lumineuze idee krijgt van een circus dat draait om illusies en magie. Een circus dat alleen ’s nachts open is en waar, zo blijkt al snel, het spel tussen de twee jonge magiërs gespeeld moet worden. En dan is er nog een geniale klokkenmaker die veel meer wordt, een tweeling die sterren en mensen kan lezen, een jongen die niets liever wil dan bij het circus horen en een waarzegster die intenser bij alles betrokken raakt dan ze zelf wilde.
Wat ik ervan vond
Het Nachtcircus is een ontzettend complex boek dat op heel veel manieren de plank mis had kunnen slaan: te ambitieus, te ingewikkeld, te moeilijk, te veel van alles. Maar Morgenstern heeft duidelijk echt de tijd genomen om het allemaal precies goed te krijgen, en dat is haar gelukt: het boek is een absoluut meesterwerk als je het mij vraagt, een geweldig totaalplaatje van details en magie en meeslepende intriges. Het is een boek zoals je er niet veel zult vinden, een boek dat zo sfeerrijk is dat je de wereld van het Cirque des Rêves nooit meer wilt verlaten. Alles in het verhaal zindert en knettert en al je zintuigen staan op scherp: je ziet het voor je, je ruikt de magie en de circusgeuren, je hoort alles, je proeft de magie, je voelt het in je hele wezen.
Magie in de meest magische vorm
Het verhaal grijpt je vanaf de allereerste bladzijde beet en laat je niet meer los, het sleurt je mee en dompelt je helemaal onder in de fantasierijke wereld. De hoofdstukken zijn doorspekt met korte stukjes waarin jij als lezer wordt aangesproken, waarin jijzelf middenin het circus wordt geplaatst en waardoor je nog meer wordt meegesleept. Het verhaal is origineel en bijzonder, het is fantasy zoals je die maar zelden meemaakt, magie in de meest magische vorm. In meer dan vierhonderd bladzijden wordt steeds van perspectief gewisseld en krijg je een enorm veelzijdig verhaal voorgeschoteld. Alles is dynamisch, niets is voorspelbaar: je bent erbij als het circus wordt opgestart en als het draaiende is, je kijkt mee wanneer het spel tussen Celia en Marco begint en eindigt, je loopt mee met Bailey die net als jij steeds verliefder wordt op het circus, je raakt steeds meer in de ban van de rêveurs van Herr Thiessen en je gaat je heel hecht verbonden voelen met Poppet en Widget en eigenlijk alle personages.
Logisch en overzichtelijk
De personages zijn ontzettend rijk: het zijn er véél, maar je hebt toch geen enkele moeite om ze uit elkaar te houden omdat ze allemaal een heel authentieke persoonlijkheid en een heel eigen verhaallijn hebben. Je springt van het ene in het andere verhaal en dat zorgt ervoor dat je de bladzijden blijft omslaan en elk personage heeft wel iets waardoor je gefascineerd raakt – als dat al niet zo was door het verhaal zelf. Maar hoe verder het verhaal vordert, hoe duidelijker het wordt dat niets is wat het lijkt, dat personages niet zijn wie je denkt dat ze zijn, dat dingen anders in elkaar zitten en dat sommigen je nog flink kunnen verrassen en verbijsteren met hun ontwikkelingen en onthullingen. Er zijn duizelingwekkende verbanden en lijntjes die bij elkaar komen, maar alles is zo goed uitgedacht en gedetailleerd dat het steeds volkomen logisch en overzichtelijk blijft.
Na-echoën
Toch is Het Nachtcircus wel een boek waar je het geduld voor moet hebben. Als je houdt van fantasy en magie zal het boek je betoveren en dan zal het een typisch gevalletje langzaam lezen want ik wil het niet uit hebben zijn, maar sowieso is het een langzaam boek dat soms erg traag en een beetje té ingewikkeld wordt, een boek waar je op zeker moment klaar mee bent. Maar zo is het tenslotte altijd met magie: op zeker moment is die uitgewerkt. Toch blijft de betovering nog lang na-echoën: zelden heb ik een boek gelezen met een einde dat zo mooi full circle kwam.
Conclusie
Het nachtcircus van Erin Morgenstern is een prachtig boek dat fantasyliefhebbers niet zal teleurstellen, maar waar je wel het geduld voor moet hebben. Het zit fantastisch en ijzersterk in elkaar, maar wie niet van veel personages, complexe verbanden en regelmatige perspectiefwisselingen houdt, zal er wellicht geen fan van zijn.
Titel: Het nachtcircus (The Night Circus)
Auteur: Erin Morgenstern
Uitgeverij: De Bezige Bij
Vertaler: Dennis Keesmaat
Verschenen: september 2011
Aantal bladzijden: 425
Genre: young adult fantasy
Beschikbaar als: paperback, ebook
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |
Ik heb echt zo genoten toen ik dit boek enkele jaren geleden las. Vooral doordat het (zoals jij reeds vermeld hebt) nog een hele tijd bleef nazinderen. Ik bleef echt in de sfeer van het verhaal hangen ook al had ik het boek al enkele dagen uitgelezen.
Ja echt super!