Haar dag – Gayle Forman

En als Shakespeare het nou eens mis had? Te zijn of niet te zijn, dat is de vraag. Deze zin komt uit Hamlets – en misschien wel Shakespeares – beroemdste monoloog. In het tweede jaar van de midelbare school moest ik de hele monoloog uit mijn hoofd leren voor Engels en ik kan me nog steeds elk woord herinneren. Toen dacht ik niet zo erg over de betekenis na. Ik wilde de tekst gewoon foutloos kunnen opzeggen en een hoog cijfer scoren. Maar stel nou dat Shakespeare – en ook Hamlet – de verkeerde vraag stelde? Als het nou eens ging over de vraag hóe je moet zijn en niet alleen maar ‘zijn’?

Eerste indruk

Gayle Forman is een auteur die met Als ik blijf mijn hart veroverde en voor wie ik alleen maar meer bewondering krijg naarmate ik meer boeken van haar heb gelezen. Het tweeluik Haar dag en Zijn jaar stond al een hele tijd op mijn lijstje: de boeken zijn niet zo recent meer, maar pas onlangs door Moon opnieuw uitgegeven – voor mij reden om ze nu toch echt eens te gaan lezen! Ik had een heel specifiek beeld van het verhaal: twee twintigers wier leven op zijn kop staat die elkaar vinden in Parijs en van alles leren over zichzelf en de grenzeloosheid van liefde. Dat beeld bleek niet helemaal te kloppen, en dat was wel even wennen…

Waar het over gaat

Allyson is zeventien en staat op het punt te beginnen met een nieuw hoofdstuk in haar leven: haar studie. Aan het einde van een zomerse tienertour heeft ze echter het gevoel dat er iets niet klopt, en dat gevoel wordt alleen maar erger. Per toeval ontmoet ze de Nederlandse Willem tijdens een Shakespearevoorstelling en na een lange treinreis samen doet ze iets heel erg impulsiefs: ze gaat met hem mee naar Parijs. Voor één enkele dag is ze niet Allyson, wier leven volledig is uitgestippeld, maar Lulu, die doet wat ze wil, wanneer ze het wil. Voor één dag is ze halsoverkop verliefd op Willem en voor één dag ligt de wereld aan haar voeten. Die ene dag eindigt echter met een drama en Allyson komt er langzaam maar zeker achter dat ze nooit meer dezelfde zal zijn.

Wat ik ervan vond

Haar dag bleek heel anders te zijn dan ik verwachtte: geen twintigersroman die zich van begin tot eind afspeelt in Parijs van zonsopgang tot zonsondergang, maar een young adult die aanvankelijk erg simpel leek. Het was daarom echt even de kat uit de boom kijken voor mij: ik was bang voor een teleurstelling en wist niet goed wat me te wachten stond. Maar Haar dag is, als je eenmaal een paar hoofdstukken gevorderd bent, een boek waar je langzaam maar zeker hartstochtelijk verliefd op wordt. Het blijkt al heel snel een typische Gayle Forman te zijn: een verhaal dat enorm oprecht en puur is, een verhaal dat verteld mag of misschien zelfs moet worden: romantisch, waardevol en vol diepgang. Niet altijd even rooskleurig, maar wel heel erg authentiek en sprankelend.

You have to fall in love to be in love, but falling in love isn’t the same as being in love. – Gayle Forman, Just One Day/Haar dag

Magische momenten

Ik heb genoten van de magische momenten in het verhaal: als Willem zegt dat Allyson gewoon naar Parijs moet gaan, als Allyson een boot bemachtigt voor een rondvaart, als ze samen op de fiets door de stad rijden… ik heb genoten van het avontuur in het verhaal, hoe ik geen idee had welk stukje Parijs ze nu weer zouden gaan ontdekken. Maar ik heb ook intens genoten van de prachtige en zo enorm diepgaande passages over het leven en de liefde, over de schaduwzijde van twee mensen die elkaar totaal niet kennen en dan zo’n dag in Parijs doorbrengen. De manier waarop het Parijse sprookje zo plotsklaps eindigde intrigeerde me enorm en alles wat er tijdens Allysons studie gebeurde vond ik zo ontzettend sterk en diepgaand: stukje bij beetje ontdek je wat de impact is geweest van die ene dag in Parijs en dat het veel meer was dan gewoon een dag.

Travelling’s not something you’re good at. It’s something you do. Like breathing. You can’t work too much at it, or it feels like work. You have to surrender yourself to the chaos. To the accidents. – Gayle Forman, Just One Day/Haar dag

Van irritant naar ijzersterk

Iets waar ik me in het begin behoorlijk aan ergerde, was Allyson als hoofdpersoon: ik vond haar kleinzerig en bekrompen en een aanstelster en dat had ik ook met de andere personages: ik vond Willem arrogant en een nietsnut, ik had echt een bloedhekel aan Allysons moeder die alles maar gewoon voor haar bepaalde en ARGGHHHH, af en toe ergerde ik me gewoon echt aan ze. Maar… hoe verder ik kwam in het verhaal, hoe meer ik al die personages ging respecteren. Hoe meer ik ontdekte dat er zó veel meer aan de hand was met ze. De ontwikkeling van Allyson, hoe zij na die dag in Parijs ontdekt wie ze eigenlijk is, wie ze zou moeten zijn en wie ze wil zijn, vond ik echt ij-zer-sterk: het zorgde ervoor dat ik aan het eind van het verhaal gewoon echt helemaal trots op haar was. Ook Willem en zelfs Allysons moeder ging ik steeds meer begrijpen, maar wat ik vooral zo briljant vond, was de manier waarop de minder belangrijke personages in elkaar zitten. Allysons beste vriendin Melanie, die zichzelf steeds opnieuw uitvindt. Haar studiegenoot Dee, die maling heeft aan wat mensen van hem vinden en lekker zijn eigen veelzijdige dingen doet. Wren, het meisje dat Allyson later in het verhaal ontmoet en die gewoon zo ongedwongen leeft dat je haar wilt adopteren… allemaal hebben ze iets wat onwijs charmant en bovendien heel erg bijzonder en authentiek is.

Part of me knows one more day won’t do anything except postpone the heartbreak. But another part of me believes differently. We are born in one day. We die in one day. We can change in one day. Anything can happen in just one day. – Gayle Forman, Just One Day/Haar dag

Onorthodoxe keuzes

Wat dit tot zo’n sterke roman maakt, is de manier waarop de thema’s uitgewerkt zijn. Keuzes maken, stilstaan bij wat je eigenlijk wilt, je eigen pad en identiteit bepalen, spontaan en avontuurlijk zijn, ja zeggen, vertrouwen op het toeval, je hart volgen… het zijn allemaal dingen die zo ontzettend waardevol zijn voor je persoonlijke ontwikkeling en je zoektocht naar geluk. Het is prachtig hoe Allyson uiteindelijk echt tot die ontwikkeling komt, hoe ze er echt voor gaat en echt iemand wordt. het einde is verbluffend non-Hollywood: iets waar je misschien even aan moet wennen, maar wat dan ook weer zó goed klopt en zó mooi is. Eén ding is zeker: Forman heeft met Haar dag een aantal onorthodoxe keuzes gemaakt die bijzonder goed zijn uitgepakt.

Conclusie

Haar dag is een boek dat aan het begin even wennen is; het loopt op veel punten niet zoals je wilt of verwacht en daar moet je je even een beetje overheen zetten. Heb je dat eenmaal gedaan, dan is het een roman met verbluffend sterke personages en wendingen over Parijs, het leven, de liefde en nog ontzettend veel meer. Ik kan maar één ding zeggen: ga het boek lezen en ervaar hoe bijzonder het is!

Titel: Haar dag (Just One Day)
Auteur: Gayle Forman
Serie: Just One Day #1
Vertaler: Carla Hazewindus
Uitgeverij: Moon
Verschenen: maart 2016
Aantal bladzijden: 368
Genre: young adult roman
Beschikbaar als: paperback, ebook
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |

Uitgeverij Moon, bedankt voor het recensie-exemplaar!