Eleanor & Park – Rainbow Rowell

Hij deed geen moeite meer om haar terug te halen. Ze kwam toch alleen terug als ze er zin in had, in dromen en leugens en versnipperd déjà vu. Dan reed hij bijvoorbeeld naar zijn werk en zag een meisje met rood haar op de hoek van de straat staan, en in een fractie van een verstikkende seconde durfde hij te zweren dat zij het was. Maar dan zag hij dat ze eerder blond dan rood was. En dat ze en sigaret in haar hand hield… En een T-shirt van de Seks Pistols droeg. Eleanor haatte de Seks Pistols. Eleanor…

Eerste indruk

Ik durfde niet zo heel goed aan dit boek te beginnen, omdat ik de schrijfstijl van Rainbow Rowell al kende door Fangirl – en dat vond ik geen goed boek, eerder juist enorm oppervlakkig en kinderlijk en overtrokken. Om eerlijk te zijn was ik daarom ook een beetje bang dat het met me met dit boek hetzelfde te wachten stond en daarom had ik er ook geen hoge verwachtingen van. Ik vermoedde dat ik een verhaal zou krijgen over twee tieners die elkaar eerst haten voordat ze verliefd worden en dat het veel rare muziek, drugs en hippie-achtige thema’s zou zijn wat de klok sloeg. Boy, was I wrong!

Waar het over gaat

Eleanor en Park speelt zich af in het schooljaar 1986-1987. Het is augustus en Eleanor begint aan haar eerste schooldag nadat ze meer dan een jaar niet thuis heeft gewoond omdat haar stiefvader Richie haar eruit trapte. Nu is ze weer terug in Omaha, Nebraska en nog steeds steekt hij zijn afkeer van haar niet onder stoelen of banken. Terwijl haar moeder haar best moet doen om de eindjes aan elkaar te knopen, gaat Eleanor naar school – waar ze vanaf dag één al wordt gepest met haar overgewicht. Maar vanaf dag één zit ze ook naast de half Koreaanse Park in de schoolbus en het blijkt al snel dat ze dezelfde smaak hebben in stripboeken en muziek. Langzaam maar zeker ontstaat er iets wat ze geen van tweeën hadden verwacht.

Wat ik ervan vond

Ik had het dus helemaal mis wat mijn voorspelling over het verhaal betrof, maar daar kwam ik pas later in het leesproces achter. In het begin vond ik het namelijk een beetje lastig om echt in het verhaal te komen: ik begreep niet goed waar het naartoe ging en waar het om draaide, en ik begreep niet waarom een auteur er in 2015 voor zou kiezen om te schrijven over pubers in 1986: dat zorgde er namelijk voor dat ik me minder kon inleven in de setting, aangezien ik toen nog lang niet op komst was. Zelfs mijn zeven jaar oudere zus was er nog niet, dus zelfs voor haar zou dit boek ‘’te ver terug’’ zijn. Maar goed, ik las uiteraard door, want ik heb er een hekel aan om met een boek te stoppen: dat vind ik zonde van de tijd en ook gewoon zonde van het boek, vooral omdat ik er heilig van overtuigd ben dat elk boek wel iets heeft waardoor je het toch een klein beetje leuk kunt vinden.

Ik ben mezelf heel dankbaar dat ik door heb gelezen, want hoe verder ik kwam, hoe meer ik het verhaal ging begrijpen en hoe verliefder ik werd. Al snel begreep ik waarom het zich bijna drie decennia geleden afspeelt in een totaal onbekend plaatsje: voor de charme en de kracht van het verhaal. Alles zou compleet anders zijn gelopen als een grote stad en een jaar ergens na 2010 de setting zouden zijn geweest: dan hadden Eleanor en Park elkaar gestalkt op Facebook en was het voor Eleanor gemakkelijk geweest om anoniem hulp te zoeken voor het geweld thuis. Maar dat zou het verhaal een stuk minder interessant hebben gemaakt, want het is juist zo puur, zo mooi en zo oprecht doordat het niet modern is. Het blijft enigszins jammer dat het voor tienerlezers van nu lastig is om zich te herkennen in de popculturele aspecten van die tijd, maar dat is gelukkig ook geen belangrijk thema in het verhaal.

Eleanor en Park gaat over een liefdesverhaal, maar het is absoluut niet zomaar een liefdesverhaal. Ik vond het bijvoorbeeld erg mooi en symbolisch dat Romeo & Julia in het verhaal wordt gelezen: hoe meer ik erover na ging denken, hoe meer ik de romance van Park en Eleanor ook als een soort Romeo en Julia ging zien. Twee totaal verschillende jonge mensen, uit compleet verschillende milieus – milieus die niet bepaald stapelgek zijn op de partnerkeuze van het kroost. Maar toch worden ze verliefd, en iedereen die wel eens verliefd is geweest zal dit een heerlijk boek vinden om te lezen. De spanning van de eerste verliefdheid, het wanhopig graag bij elkaar willen zijn maar tegelijkertijd bang zijn voor wat er allemaal nog komen kan gaan, het langzaamaan steeds stapjes verder gaan, het ik hou van je-zeggen, het vergelijken met al ervaren kalverliefde… Het is meeslepend, aandoenlijk, herkenbaar en emotioneel spannend.

Door de perspectiefwisselingen tussen Eleanor en Park – naarmate ze closer worden ook steeds vaker binnen één hoofdstuk – ervaar je wat zij ervaren, voel je als het ware wat zij voelen en dat is heel erg knap, want daardoor komt het verhaal volledig tot leven. Maar het is ook het andere thema dat het zo geloofwaardig en reëel maakt: het thema dat alles te maken heeft met zelfbeeld. Voor Eleanor is dat nogal een issue en het is zo mooi om te zien – lezen – dat ze niet van Park durft te houden en ook niet echt toestaat dat hij van haar houdt omdat ze simpelweg niet van zichzelf houdt. Dit is ook meteen een prachtige boodschap waarmee Rowell veel lezers zal kunnen inspireren. En ook bij Park speelt het: hij heeft niet altijd evenveel begrip voor Eleanor en is wel enigszins bang voor wat hun relatie met zijn reputatie zal doen. bovendien is het voor hem behoorlijk belangrijk dat zijn ouders – in het bijzonder zijn vader – trots op hem zijn, wat verraadt dat ook zijn zelfbeeld niet bepaald waterdicht is. Maar het is eigenlijk net als bij Waar het licht is van Jennifer Niven: een ander kan je niet helpen in het reine te komen met jezelf, maar je daar wel een zetje toe geven. Zoals Eleanor op zeker moment ok zegt: Park heeft haar gered, door haar te doen inzien dat ze het waard is om lief te hebben en dat ze het waard is om zichzelf lief te hebben.

En dan is er natuurlijk nog de thematiek rondom de gebeurtenissen bij Eleanor thuis, het huiselijk geweld, de pesterijen… het grijpt je naar de keel, het is bijna angstaanjagend echt. Maar het is wel jammer dat hier niet een beetje meer informatie over gegeven wordt, want als lezer blijf je toch met vragen zitten: wat heeft Eleanors moeder er in hemelsnaam toe bewogen om Richie te kiezen, en waarom verkiest ze hem telkens weer boven Eleanor? Is het puur de angst om alleen te zijn of is er meer? Ook wat betreft het einde zou het toch wel erg prettig zijn als er nog een epiloog of iets in die trant was geweest, voor de afronding. Maar tegelijkertijd zit er ook weer heel veel kracht, hoop en magie in het open einde.

Conclusie

Eleanor en Park is een prachtig boek over eerste liefde, maar vooral over van jezelf leren houden en voor jezelf leren opkomen. Ik kan eerlijk gezegd niets bedenken dat de kwaliteit van dit boek minder maakt, want het is simpelweg een pareltje en ik zal het nog vele malen opnieuw lezen.

Details

Titel: Eleanor & Park (Eleanor & Park)
Auteur: Rainbow Rowell
Uitgeverij: Van Goor – Unieboek | Het Spectrum
Aantal bladzijden: 336
Verschenen: november 2014
Genre: young adult roman