Soundtrack: bij dat woord denk je aan films en televisieseries, aan liedjes van bekende artiesten als Taylor Swift en Ellie Goulding voor films die helemaal hot moeten worden en liedjes van al net zo bekende artiesten als Birdy en Christina Perri die perfect passen bij bepaalde televisiescènes. Maar ook bóeken kunnen een soundtrack hebben! Colleen Hoover bewees dat al toen ze Misschien Ooit (Maybe Someday) schreef en Giffin Peterson een gelijknamige soundtrack liet maken, waardoor het boek een fenomenale extra dimensie kreeg. Ook tijdens het schrijven van een verhaal, of dat nou een kort verhaal is of een roman, kan zo’n soundtrack een geweldig idee zijn. Maar waarom dan? En hoe pak je dat aan?
Waarom een soundtrack?
Muziek tijdens het schrijven kan vele doelen dienen: het kan je rust geven, afleidingen reduceren en je focus vergroten, het kan zorgen voor inspiratie en sfeergevoel en het kan ook het algemene gevoel van het verhaal ondersteunen. Sommige schrijvers, waaronder ikzelf, schrijven graag korte verhalen op basis van mooie liedjes, omdat er een verhaal achter lijkt te zitten dat ze dolgraag op papier willen hebben – en dan is dat liedje op repeat de soundtrack tijdens het schrijven. Maar als je een zelfbedacht verhaal schrijft, kan muziek in de vorm van een soundtrack je enorm inspireren, zodanig dat je perfecte verhaalscènes bedenkt op basis van die liedjes. Maar het gaat er vooral om dat het schrijven van een verhaal moet zijn alsof je naar een film kijkt, en door zelf een soundtrack samen te stellen bij het verhaal en dus bij die film, kom je er helemaal in te zitten, wordt het levendig en treffend en komt er gevoel in. Het maakt niet uit dat het verhaal wellicht de wereld in gaat zonder soundtrack, maar jou als schrijver kan het heel veel helpen.
Maar hoe pak je het dan aan?
- Kijk of het echt nodig is | Het kan best lastig zijn om goede muziek te vinden voor bij het verhaal: ik zou daarom willen adviseren om niet meteen in de voorbereidingsfase al een soundtrack te willen maken. Begin eerst gewoon met schrijven en zorg dat je het gevoel krijgt: wie weet heb je helemaal geen behoefte aan een soundtrack en als dat wel het geval is, komen de liedjes die erbij passen meestal vanzelf bij je op. Het helpt ook om die liedjes een rol te geven in het verhaal, dus door ernaar te verwijzen in scènes of personages ernaar te laten luisteren. Maar forceer het niet omdat je zo graag een soundtrack wilt!
- Kies muziek die je kent | Gebruik liedjes die je al goed kent en waar je echt een gevoel bij hebt: je kunt best op zoek gaan naar muziek voor bij die ene scène, maar zorg dan wel dat je echt van dat liedje doordrongen raakt en dat je er echt iets bij gaat voelen, anders is het zinloos.
- Stel een playlist samen | Check even of de muziek van je keuze beschikbaar is op Spotify of Apple Music of dat je het ergens anders kunt vinden en maak dan een playlist. Gooi eerst gewoon alle liedjes die je bij het verhaal vindt passen erin, maak je nog geen zorgen om de volgorde: de afspeellijst moet eerst compleet zijn.
- Luister en brainstorm | Is je playlist compleet, luister er dan een keer naar: let op of je bij elk liedje echt iets voelt dat te maken heeft met het verhaal en maak eventueel aantekeningen over de liedjes, de connectie met het verhaal en de eventuele scènes.
- Speel met de volgorde | Als je er een goed gevoel bij hebt, dan kun je de volgorde gaan veranderen zodat het echt een soundtrack wordt. Heb je een lijst met scènes, pak deze er dan bij en verbind liedjes aan de scènes of vul de lijst aan op basis van de liedjes. Dit helpt je enorm om een rode draad in het verhaal te ontdekken en te blijven volgen! Ook als je bijvoorbeeld nog geen vastgelegde eindscène hebt maar wel ongeveer weet hoe het moet eindigen kan het helpen om een liedje te hebben dat je daaraan doet denken.
- Luister tijdens het schrijven | Is de playlist helemaal klaar? Dan kun je gaan schrijven én luisteren! Je moet zelf een beetje kijken hoe je het aanpakt: tijdens het reviseren kun je de muziek van al geschreven scènes luisteren en nieuwe scènes kun je schrijven terwijl je de nummers die daarbij passen op repeat afspeelt. Vloeien er nieuwe scènes uit je verhaal voort, dan kun je kijken of je daar ook weer liedjes bij kunt vinden en zo wordt je soundtrack steeds mooier en uitgebreider en gaat het verhaal steeds meer leven!
Wat vind jij van zo’n soundtrack voor tijdens het schrijven?