Vivian 
Het is middernacht en ik doe mijn ogen open bij het geluid van de oceaan en de ademhaling van mijn broer. Het is tien maanden geleden dat Cal verdronk, maar de dromen blijven komen. In de dromen ben ik vol vertrouwen, vloeibaar als de zee zelf. Ik haal onder water adem en heb geen last van het zout in mijn geopende ogen. Onder me zie ik vissen, een hele school bewegende maantjes met zilveren buikjes. Cal komt erbij, klaar om ze te identificeren, maar het is een soort die we niet kennen. ‘Makreel,’ zegt hij, zijn woorden ontsnappend in luchtbellen die ik kan horen.
Hoe ik bij dit boek kwam
Het gebeurt maar weinig dat ik een boek over boeken en lezen kan weerstaan: in mijn kast staan titels als De leestip en De boekenapotheek aan de Seine en ik heb ook nog wat boeken met een boekwinkel of boek-achtig iets op het omslag. Eigenlijk is het heel logisch: we lezen graag over wat we kennen. Vroeger was ik gek op paardenboeken en tegenwoordig gaat mijn hart sneller kloppen van boeken over schrijvers of docenten. Tel daarbij op dat lezen gewoon een soort magische ervaring is en dat het dubbel zo magisch is om te lezen over lezen en je zit gebakken. Toen ik Donkerblauwe woorden (of Donker Blauwe Woorden?) voorbij zag komen en de woorden ‘’brieven in boeken’’ zag staan, was ik verknocht. Maar helaas heb ik met dit boek ook ontdekt dat read what you know niet altijd kwaliteit en leesplezier betekent.
Waar het over gaat
Henry en Rachel waren ooit beste vrienden – die meer voor elkaar voelden – maar nu leven ze al een hele poos gescheiden van elkaar. Rachel is verhuisd naar een kustdorpje en heeft daar gewoond tot ze zakte voor haar eindexamen: nu keert ze terug naar de stad, in de hoop iets te vinden om voor te leven na de dood van haar broer. Henry is geslaagd en klaar om met zijn vriendin een wereldreis te gaan maken en daarna de rest van zijn leven in zijn vaders boekhandel te werken. Maar dan maakt zijn vriendin het uit, keert Rachel terug en wordt er ineens gepraat over het verkopen van de boekhandel… is dit het begin van het einde of gewoon een nieuw begin?
Wat ik ervan vond
Ik wilde dit boek heel graag leuk vinden. Ik bedoel, twee geliefden die om elkaar heen dansen en elkaar uiteindelijk ongetwijfeld krijgen. Een boekhandel. Liefdesbrieven. Lezen. BOEKEN. Liefde. Dat kán toch bijna niet misgaan? En oké, echt misgegaan is het ook niet, gelukkig. Maar ik had wel een beetje moeite met het boek. In het begin al: het kostte een flink aantal bladzijden om door te krijgen hoe het nu precies zat, hoe het werkte met die brieven in de boekhandel, wanneer er wat gebeurde en hoe dan precies. Toen ik het verhaal eindelijk een beetje doorhad, werd het voorspelbaar. En een beetje over de top-dramatisch. Pas toen ik op en daarna over de helft was, ging ik het boek een beetje echt waarderen. Ten dele dan. Helaas.
Boekenmagie
Ik zal het toegeven: Donkerblauwe woorden is een boek waar je als lezer absoluut verliefd op kunt worden. De manier waarop Crowley de boekhandel beschrijft, met de leestuin, de Brievenbibliotheek, de boekenclubs, de vaste klanten en de gemoedelijkheid, is heerlijk: het zorgt er al heel gauw voor dat Howling Books je favoriete boekhandel wordt. Als de winkel echt zou bestaan, zou ik het wel weten: ik zou er niet weg te slaan zijn. Ook de algehele boekenmagie heeft Crowley mooi weten te vangen: het boek zit vol treffende passages over de kracht van lezen en boeken, over de grotere symboliek en troost die erachter kan zitten. Passages die betoverend en herkenbaar zijn en waardoor je dat warme ‘’yes, ik ben een lezer’’-gevoel krijgt.
One of a kind
Oké, dus die boekenmagie is tof. Magisch. Maar eigenlijk is het ook heel erg dubbel. Want weet je wat het probleem is met lezen? Er zijn talloze boeken. En talloze manieren om die boeken te lezen. No two persons ever read the same book, zei Edmund Wilson ooit – en hij had helemaal gelijk. Want Donkerblauwe woorden is een boek dat perfect beschrijft hoe moeilijk het is om een leeservaring in woorden te vatten, om te beschrijven wat een boek al dan niet voor ons betekent. En doordat dat zo moeilijk is, slaat Crowley de plank soms behoorlijk mis. Tuurlijk, naar sommige boeken, zoals Cloud Atlas van David Mitchell, werd ik oprecht nieuwsgierig. En jazeker, het is superleuk wanneer een boek dat je ook echt kent, genoemd wordt (zoals in dit geval The fault in our stars van John Green).
De plank mis
Maar verder? Verder worden er vooral boeken genoemd die ik niet kende en de beschrijving van de ervaring van dat boek schoot dan ook totaal zijn doel voorbij. En dat is toch jammer, maar het is zo moeilijk inschatten wie welke boeken wel en niet gelezen heeft en welke boeken wel en niet passend zouden zijn voor het verhaal dat je er eigenlijk niet aan ontkomt. Je zult altijd herkenning moeten combineren met nietszeggendheid en in het ergste geval zijn de titels vooral nietszeggend. Ik denk dat ik daar vooral teleurgesteld in was: ik hoopte op meer universele boekenmagie en minder specifieke titels die op hun specifieke manier charmant zijn.
Mwah-gevoel
En dat is jammer genoeg niet het enige waar Crowley de plank in misslaat. Vanaf het begin had ik tijdens het lezen steeds zo’n afwachtend gevoel: ik wachtte tot er iets interessants zou gebeuren, een wending, een omschakelpunt… maar dat kwam alsmaar niet. In plaats daarvan was het verhaal vooral triest en dramatisch, soms op het ongeloofwaardige af. Ik voelde geen klik met Henry en Rachel als hoofdpersonages, hoewel ik het wle mooi vond hoe ze dankzij de boeken en de brieven weer verliefd worden. Ik vond het leuk dat de setting niets te maken heeft met high school – een nogal uitgemolken YA-principe, vind ik – en dat het verhaal iets volwassens en toch iets naïefs en fragiels had. Maar voor de rest vond ik het vooral moeilijk om echt in het verhaal te geloven. Het heeft veel potentie, maar het is het gewoon net niet allemaal.
Conclusie
Donkerblauwe woorden is een boek waar je als boekenwurm absoluut van zult genieten: de wereld van de boekhandel is idyllisch en de passages over boekenmagie hebben iets dat heel mooi en filosofisch is. Van die boekensfeer moet Crowley het dan ook vooral hebben: de personages zijn verder niet aimabel, de plot is voorspelbaar en het is allemaal een beetje te mistroostig en ook een beetje te vergezocht. Jammer ook van de vele specifieke literaire verwijzingen die vaak gewoon te onbekend zijn. Een fijn boek voor tussendoor, maar dat is het dan ook wel.
Titel: Donker Blauwe Woorden (Words in Deep Blue)
Auteur: Cath Crowley
Vertaald door: Ans van der Graaff
Uitgeverij: Young & Awesome
Verschenen: april 2017
Aantal bladzijden: 293
Genre: young adult contemporary
ISBN: 9789025872670
Beschikbaar als: paperback, ebook
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |
