De magie van boeken weggeven

Wij boekenwurmen zijn ontzettend gehecht aan onze bibliofiele verzameling: als iemand een boek wil lezen, presenteren we een waslijst aan regels en we vinden het nog vele malen moeilijker om voorgoed afscheid te nemen van een boek. Hoe vaak zijn we immers niet in denial over dat we écht te veel boeken hebben, hoe vaak blijven we niet roepen dat we héus wel aan die duizelingwekkend lange TBR-lijst zullen toekomen en hoe vaak zeggen we niet dat we niet te veel boeken, maar te weinig ruimte hebben? Juist ja: heel vaak. We lijken soms wel vergroeid met onze boekencollectie, en dat terwijl we stiekem best houden van het kerstmangevoel als we iemand een boek cadeau doen dat we zelf ook het einde vinden. Waarom doen we dat dan eigenlijk niet vaker, boeken weggeven?

Regelmatig boeken weggeven

Een tijdje terug las ik op Bustle een artikel van iemand die er een gewoonte van heeft gemaakt om minstens één boek mee te geven aan iedereen die bij haar thuis over de vloer komt – en dat boek niet meer terug te verwachten. Ik vond het intrigerend: waarom doe je zoiets? Waarom geef je regelmatig boeken weg waar je misschien wel veel geld voor betaald hebt of zelf aan gehecht bent? Tuurlijk, je maakt er iemand gelukkig mee, maar wat nou als je spijt krijgt? Ik zou dat niet zo snel doen, schoot het door mijn hoofd. Tot ik het artikel verder las en begon te begrijpen waarom deze persoon dit precies doet. Ten eerste: omdat ze zelf meer boeken heeft dan ze ooit zou kunnen lezen en dat heeft geaccepteerd. Ten tweede: omdat ze het prachtig vindt om andere mensen de gift van het boek te geven.

Let’s get real

Laten we het eerst eens hebben over dat stukje ‘’ik heb te veel boeken en ik weet bij God niet meer wat ik ermee moet.’’ Er zijn niet veel boekenwurmen die dat zo makkelijk zouden toegeven, maar het is wel een heel reëel iets: we kopen in ons leven enorm veel boeken, vragen boeken voor kerst en voor onze verjaardag, zeggen nooit nee tegen gratis leesvoer en, nog belangrijker, we nemen maar zelden afscheid van onze geliefde papieren vrienden. Zij het vanwege de emotionele lading, zij het omdat we bang zijn er spijt van te krijgen: we zouden liever verzuipen in een kamer vol boeken dan dat we er afstand van doen. Maar ergens denk ik dat er in het leven van elk enigszins verstandig persoon een moment moet komen dat je toegeeft: nu heb ik te veel boeken. Wat ‘’te veel’’ is, dat is relatief – maar het bestaat wel.

Je kunt niet alles lezen

Hoe graag we ook zouden willen dat het anders was, de waarheid is namelijk dat we nooit aan alle boeken kunnen toe komen. We kopen misschien boeken die in onze kast blijven staan en waar we later toch niet meer zo in geïnteresseerd blijken te zijn, we kopen boeken die we maar één keer lezen en waar we vervolgens nooit meer naar omkijken en we kopen boeken die het gewoonweg niet halen bij alle andere boeken die we ook graag willen lezen. We maken voortdurend keuzes over wat we wel en niet lezen, en die keuzes zeggen veel over wat we eigenlijk écht willen lezen en wat we in de kast hebben staan om het in de kast te hebben staan. Misschien is het triest, maar het is wel logisch. En normaal.

Boeken weggeven

En natuurlijk, je kunt de boeken waar je afstand van besluit te doen verkopen of doneren, maar je kunt ze ook weggeven. Je kunt ze bewaren als cadeaus, of je kunt ze op het juiste moment aan de juiste persoon geven, zoals de schrijfster van het artikel doet. Zij geeft boeken weg die bij een bepaald iemand passen vanwege diens persoonlijkheid of interesses, en vaak leidt dat weer tot hele boeiende en bijzondere leeservaringen. En ja, natuurlijk kun je dan aanvoeren dat het misschien wel ‘’weggegooid geld’’ is, maar op psychosociaal vlak brengt het je wel veel moois. Je boeken krijgen een echt goed en betekenisvol thuis bij iemand die wél iets met ze kan, jij hebt meer ruimte voor boeken die je écht wilt lezen en het verbetert ook je relatie met de persoon in kwestie.

Het perfecte boek

Door een boek weg te geven dat op de een of andere manier op iemands lijf geschreven lijkt te zijn, laat je niet alleen weten dat je die persoon goed kent, maar ook dat je hoopt dat hij of zij er iets uithaalt. Het levert mooie gesprekken op en een diepere band omdat je meer van elkaars smaak en gedachtegang gaat begrijpen, en hóe mooi is het als jouw gift precies het boek blijkt te zijn dat iemand nodig had om uit de put te komen, een belangrijke keuze te maken of iets te beseffen? Hóe gaaf is het als je gelijk hebt en jouw keuze precies iemands perfecte boek blijkt te zijn, waardoor diegene enorm kan genieten van een prachtig verhaal, misschien wel meer gaat lezen of zich het boek in kwestie altijd blijft herinneren?

Nieuwe leeservaring

Zoals de schrijfster van het artikel zegt: giving someone a book is the closest you can get to ginving someone the – of at least a – world. En zo is het precies: iemand een boek geven kan veel voor diegene betekenen. Het is echter ook voor ons een manier om op een andere manier te gaan lezen en vooral te beslissen wát we gaan lezen: we willen allemaal graag mooie verhalen tot ons nemen en het liefst verhalen die we ons ook nog eens zullen blijven herinneren. En door regelmatig boeken weg te geven die je toch niet of niet meer gaat lezen, ontdek je vanzelf welke boeken je wel echt wilt lezen of houden. Uiteindelijk zijn het de verhalen die ons bijblijven en niet per se de boeken: het is prachtig al we, na een verhaal in ons hart te hebben gesloten, ervoor kunnen zorgen dat het ook anderen bijblijft.

Geef jij ook wel eens boeken weg?