In het New York van de roaring twenties draait alles om de Amerikaanse Droom: rijkdom, schoonheid, jeugd, zorgeloosheid en plezier. Degenen die gezegend zijn met geld profiteren daar in ruime mate van en degenen voor wie dat niet geldt, liften graag mee op andermans succes om er zelf beter van te worden. In deze periode maakt de jonge veteraan Nick Carraway kennis met de losbandige levensstijl van zoveel mensen op het chique Long Island: hij raakt verstrikt in een web van extravagante feesten, kasten van huizen, overspelige huwelijken en excentrieke rijkaards. Maar bovenal raakt hij geïntrigeerd door zijn altijd anonieme buurman Jay Gatsby, die zijn fortuin gebruikt om buitengewoon geweldige feesten te geven, maar nooit contact met iemand maakt. Maar de komst van Nick verandert alles: vanaf dat moment liggen Gatsby’s geheimen op tafel. F. Scott Fitzegeralds korte roman is een knap staaltje kritiek op de Amerikaanse Droom.
Oorspronkelijke titel: De grote Gatsby
Auteur: Francis Scott Fitzegerald
Uitgeverij: Atlas Contact
Genre: sociale roman
Aantal bladzijden: 208
Prijs: 12,50 (paperback) of 9,99 (eBook) bij Bol.com
Beoordeling: 4/5
De grote Gatsby is het hoogtepunt uit het oeuvre van F. Scott Fitzgerald (1896-1940), en een schitterend geschreven portret van Amerika in de jaren twintig van de vorige eeuw een tijdperk, aldus The New York Times, waarin `gin het nationale drankje was, en seks de nationale obsessie . Jay Gatsby is de man die alles heeft. Iedereen die iets voorstelt wordt gezien op zijn feestjes. Zijn landgoed op Long Island zindert van de jonge mensen die drinken, dansen en over de mysterieuze Gatsby praten. Want Gatsby jong, knap en verschrikkelijk rijk lijkt altijd een eenling tussen de menigte, kijkend en in afwachting, hoewel niemand weet waarvan. Onder de broeierige oppervlakte van zijn leven schuilt een geheim: een stil, onmogelijk verlangen naar Daisy Buchanan. En deze destructieve obsessie dreigt alles te vernietigen.
De grote Gatsby vertelt het verhaal van een jongeman die buiten de oorlog nog niet veel van het leven heeft gezien en na de Eerste Wereldoorlog als obligatiehandelaar naar New York verhuist. Hij trekt in een huis op Long Island, vlakbij waar zijn achternicht Daisy en haar echtgenoot Tom Buchanan wonen. De naïeve Nick Carraway is verbijsterd door het leven dat Daisy leidt met haar man, het leven dat draait om de oppervlakte en waarin heel veel meer aan de hand is dan de uiterlijke façade doet denken. Nick laat zich meeslepen door de glamour van het luxe leven en de schijnbare perfectie van de mensen in zijn omgeving, maar is voornamelijk gefascineerd door zijn excentrieke en vrijwel anonieme buurman Jay Gatsby, die elke week enorm extravagante feesten geeft. Pas als Nick deze Gatsby persoonlijk leert kennen, begint hij te twijfelen aan de betekenis van deze levensstijl, en als hij Gatsby een gunst verleent, beginnen er dingen te gebeuren waar, zoals hij later beseft, de oude Nick Carraway het beslist niet mee eens zou zijn, maar waar de nieuwe zonder problemen in meegaat.
Ik heb dit boek gelezen omdat het verhaal mijn aandacht trok door alle commotie rondom het verschijnen van de verfilming, met Leonardo Di Caprio. Omdat ik die film erg graag wilde zien maar mijn eigen regel niet wilde breken – eerst het boek en dan de film – besloot ik om eens voort te borduren op mijn doel om een aantal literaire boeken te lezen. Ik had nog nooit een boek van Fitzegerald opengeslagen en dit leek me een mooi begin. Deze roman wordt beschouwd als het grote hoogtepunt van zijn hele oeuvre en ik heb de rest van zijn boeken niet gelezen, maar ik kan me gemakkelijk voorstellen dat dit het beste boek is – ik vond het namelijk geweldig. Het is een sociale roman, die kritiek levert op het maatschappelijke conflict van de Amerikaanse Drom, het oppervlakkige leven van de rijke mensen waarachter vaak schandalige emoties en geheimen schuilgaan. Deze verhaallijn sprak me al aan omdat ik graag lees over het leven van bepaalde mensen, daarom ben ik ook zo’n liefhebber van Een keukenmeidenroman (Kathryn Stockett) en Een goede raad (J.K. Rowling). Ik vind dat de plot zich heel mooi ontwikkelt: er zit vaart in het verhaal (echt dik is het namelijk niet) maar je krijgt wel de tijd om de personages te leren kennen en te begrijpen wat er aan de hand is, al is daar ook wel wat inzicht voor nodig. Bij dit boek is het namelijk de kunst dat de glitter en glamour van het rijke leven je eerst imponeert en dat je daarna kritisch-analytisch gaat kijken naar wat er eigenlijk onder dat laagje perfectie zit. De personages zijn erg divers, realistisch en interessant, en de schrijfstijl bevat veel emotionele effecten: regelmatig moest ik naar adem happen of zat ik geschokt of met tranen in mijn ogen te lezen.
Ik vind het wel een groot minpunt dat niet alle verhaallijnen in het boek even mooi uitgewerkt worden: het had van mij veel dikker gemogen. Het was eenvoudig te lezen, met simpel taalgebruik, zonder te langdradige beschrijvingen en het verhaal werd grotendeels verteld door de dialogen. Maar ik had heel graag meer willen weten over bepaalde personages, met Jay Gatsby bovenaan die lijst. Ik had willen weten hoe het na het einde verder ging met een aantal personages, ik had graag een soort epiloog gezien en ik vind het jammer dat er af en toe gaten lijken te vallen die niet worden opgevuld, onbeantwoorde vragen over de motieven van de personages en afgeraffelde of onduidelijke onthullingen. Maar dat geeft ook weer iets aan over waarom de schrijfstijl goed is: alles wordt verteld vanuit één persoon, dus de lezer weet niet meer dan wat die persoon weet en vertelt – en soms, heb ik het donkerbruine vermoeden, zijn dat leugens. Al met al een erg mooi en interessant boek dat je aan het denken zet, maar van mij wel beter had gekund.