De dyslectische hartenclub – Hanneke Hendrix

Er zijn eerdere momenten aan te wijzen waarop het al mis met me ging, maar hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik tot de conclusie kom dat de dingen pas echt gingen veranderen toen ik Anna voor het eerst zag. Ik vind het praat uit vrouwenblaadjes wanneer mensen zeggen dat bij schuld alle partijen een aandeel hebben. Ik ben het daar niet mee eens. Het leven overkomt je. Een mens heeft altijd een keuze, zeggen ze dan, maar dat is niet waar. Iedereen doet maar wat. Er is geen plan. Je kunt alleen terugkijken.

Titel: De dyslectische hartenclub (Goodreads)
Auteur: Hanneke Hendrix
Uitgeverij: De Geus
Jaar: augustus 2014
Aantal bladzijden: 199
Genre: psychologische roman
Kopen: paperback (18,95) of ebook (14,99)

Na een hele tijd op een eigen kamer te hebben gelegen, wordt Anna van Veen met bed en al verhuisd naar een tweepersoonskamer waar al twee andere vrouwen liggen. Het enige wat ze gemeen heeft met de oude Vandersteen en de mollige, ernstig verbrande onbekende vrouw – die door Vandersteen liefkozend Bolle wordt genoemd – zijn haar brandwonden… en haar geheimen. Een agent bewaakt hun kamer dag en nacht, en naarmate ze langer met elkaar opgescheept zitten, komen ze steeds meer te weten over de reden daarvan. Terwijl Anna gedwongen de trauma’s uit haar verleden herbeleeft, blijkt dat zij en de andere twee dames meer aan elkaar zouden kunnen hebben dan verwacht. En wanneer de hel losbreekt, is vluchten het enige wat ze kunnen doen. Samen.

Dit is zo’n boek waarvan je de eerste zin pas begrijpt – en vooral hoe treffend deze is – als je het helemaal uit hebt. Het is een boek dat zich eigenlijk met geen pen laat beschrijven omdat het zo uniek is, een boek dat ontzettend veel gedachten en gevoelens door je heen laat gaan naarmate je verder komt. Het is een dun boekje dat de ervaren lezer in een uur uit kan lezen (ik las het in twee dagen, want nou ja, ik had nog meer te doen) maar waarvan je achteraf niet zegt: ”Jammer dat het zo kort was.” Want het is een boek dat je alles vertelt wat je moet weten, en veel meer.

Wat verwachtte ik van De dyslectische hartenclub? Eigenlijk niet zoveel. De flaptekst gaf me een Thelma & Louise-gevoel, weet je wel, die oude film met Susan Sarandon en Geena Davis die samen op de vlucht gaan omdat ze een moord hebben gepleegd? Zo’n sfeertje had het boek, maar dan met nog een derde vrouw. Nou kan ik heel eerlijk zeggen dat het verhaal in niets lijkt op Thelma & Louise, maar het road trip-sfeertje is wel degelijk aanwezig. En jazeker, daar moet je van houden. Maar zelfs als je er geen fan van bent, kun je het bij dit boek toch ontzettend waarderen. Want juist dat sfeertje zorgt ervoor dat het een magisch soort lading krijgt, alsof de drie hoofdpersonen zich in een wereld bevinden die niet bestaat, waar tijd niet belangrijk is en waar het leven oneindig is. Sowieso doet Hendrix dat heel knap met de settings waarin de verhaalscènes zich afspelen: in een ziekenhuiskamer geïsoleerd van de buitenwereld, op een eiland geïsoleerd van de buitenwereld, op een boot waar je niets te maken hebt met andere mensen, in the middle of nowhere waar jij en je reisgenoten de enigen zijn die ertoe doen. Geen afleiding, geen onnodige achtergrondinformatie, geen lange beschrijvingen. Puur en alleen het verhaal en de personages. En juist daardoor komen plot en karakters zo ongelooflijk goed tot leven.

De drie vrouwen zijn niet bepaald personages met wie je je als lezer goed kunt identificeren, daarvoor leer je ze eigenlijk te weinig kennen en daarvoor zijn hun slechte trekjes te prominent aanwezig. Maar ze zijn wel levensecht en dat maakt dat je in ze gelooft, dat je om ze gaat geven. Net zoals het in onze natuur ligt om toch om mensen te geven die we niet kennen of met wie we niets gemeen hebben – het zijn menselijke personages, en net als wij hebben ze problemen, trauma’s, hebben ze fouten gemaakt en dingen gedaan die ze liever voor zichzelf houden. Daarin zijn ze heel erg sterk. Doordat de schrijfster hun levens en vooral hun geheimen langzaam maar zeker aan het licht laat komen, voornamelijk via dialogen, zie je niets echt van tevoren aankomen. Je wacht tot ze het je vertellen, als het ware. En wanneer ze dat dan doen, is het effect des te groter en slagen ze erin je echt te raken.

Hendrix’ schrijfstijl is heerlijk: er zijn geen hoofdstukken en daardoor – en door de vlotte en tegelijkertijd diepgaande dialogen – leest het boek als een trein. Het taalgebruik is af en toe wat plat, maar dat past juist goed bij de denkwijze van de personages. En dan de plot… aanvankelijk vraag je je af waar het verhaal in hemelsnaam naartoe zal gaan, en dan ineens kom je in een enorme achtbaan van gebeurtenissen, verhalen en verrassingen. Af en toe ligt het tempo wat laag, maar net als je je begint af te vragen hoe lang het nog zo blijft doorsudderen voert de auteur de spanning weer op en word je weer door elkaar geslingerd. Vooral de psychologie van de hoofdpersoon, die je op een gegeven moment een flink ”o god hoe kan het dat ik dat niet doorhad”-gevoel geeft, zorgt voor enorm veel intensiteit.

Een fenomenaal en vooral ijzersterk verhaal over een niet-vanzelfsprekende vriendschap, hoe keuzes bepalen wie je bent en het lot. Eén van de beste boeken die ik tot nu toe heb gelezen.