De belofte van Odessa – Natacha de Rosnay

Later probeerde ik te achterhalen waarom Alexej mij zoveel aandacht had geschonken en zo teder voor me was geweest tijdens de dagen op Soelima, want ik herinnerde me zijn woorden heel goed: Ons bestaan staat al vast. Ik was nog geen zestien. Wat begreep ik van die man, van zijn gevoelens en zijn belangstelling voor een meisje dat openlijk liet blijken dat ze hem aanbad?

Zinaïda is veertien wanneer ze samen met haar zus Anna naar de exclusieve en zeer geliefde kostschool Somley wordt gestuurd, de plek die – al weet ze dat op dat moment nog niet – de rest van haar leven zal beïnvloeden. Ze ontmoet daar  Jelena, die al snel haar beste vriendin wordt: bij haar thuis ontmoet Zinaïda Jelena’s knappe en veel te charmante broer Alexej, met wie ze in een onstuimige en verstandsloze affaire terecht komt. Maar het tij keert: het Sint-Petersburg waar Zinaïda zich zo thuis voelt, is sterk aan het veranderen. Naarmate ze opgroeit tot een sterke, mondaine jongedame en steeds meer leert over de ware betekenis van liefde en geluk, wordt de situatie onrustiger. Ze kruist het pad van Berthold, de sterke revolutionair met onwrikbare ideeën en idealen, die haar met zijn utopieën voor hem doet vallen. Terwijl om haar heen de mensen van wie ze houdt in gevaar komen of een andere weg inslaan, probeert Zinaïda haar eigen plek te vinden en zowel haar hart als haar hoofd te sussen met wat ze écht wil – alleen heeft ze daar geen idee van.

‘Haar naam was Zinaïda, een jong meisje van goede komaf met een opvliegend temperament, geboren in een voorrevolutionair Sint-Petersburg, in de tsarentijd. Dit boek schetst haar leven, waarin zij heen en weer wordt geworpen tussen verstand en gevoel tegen de achtergrond van een land aan de vooravond van een revolutie. Aan het einde van haar leven in het familiehuis in Odessa, aan de Zwarte Zee in Rusland, vraagt zij aan haar achterkleinkind haar geschiedenis op te tekenen. Mijn oma, Natacha de Rosnay, heeft deze belofte gehouden en ik weet zeker dat u gegrepen zult worden door de rauwe romantiek die doet denken aan een Russische versie van Gejaagd door de wind.’
— Tatiana de Rosnay over het boek van haar grootmoeder Natacha de Rosnay De belofte van Odessa —

De naam Tatiana de Rosnay is voor mij bijna een begrip geworden als het om boeken gaat: ik moet toegeven dat ik (nog) niet al haar werk heb gelezen, maar wat ik ervan ken – Haar naam was Sarah, Het huis waar jij van hield, Het appartement – vind ik prachtig. Toen ik ontdekte dat de oma van één van mijn lievelingsauteurs ook een boek zou gaan uitbrengen dat wel wat weg had van Anna Karenina, wist ik al dat ik het móest lezen – en ik ben zeker niet teleurgesteld. De omslag geeft al een idee van de sfeer en doet het boek alle recht aan: het is een prachtig verhaal in Hermitage-stijl over het Rusland van eind negentiende, begin twintigste eeuw, nog vóór de revolutie die alles veranderde. Ik zou het niet net als Tatiana kunnen vergelijken met Gejaagd door de Wind aangezien ik dat niet heb gelezen, maar het liefdesverhaal is… episch. Het is een heel rustige plot, leest heel fijn – af en toe wel wat langdradig – en doordat er een lange periode beschreven wordt, zit er veel afwisseling in het verhaal. Ik zou niet willen zeggen dat Natacha net zo goed schrijft als haar kleindochter want het zijn natuurlijk twee totaal andere stijlen, maar… Tatiana heeft het zeker niet van een vreemde.

Nog iets dat het boek zo episch mooi maakt: het is een familiegeschiedenis, de schrijfster is namelijk de achterkleindochter van de hoofdpersoon Zinaïda. Het verhaal is dat wat overgrootmoeder aan haar achterkleinkind vertelt en alleen al het idee dat alles wat je leest zo ongeveer waar gebeurd is terwijl het toch zo prachtig romantisch en sprookjesachtig is, voegt veel diepte toe aan het verhaal, zeker door de manier waarop Natacha echt in de huid van haar baboesjka kruipt. De personages zijn heel levendig, hebben elk hun eigen verhaal en karakter en veroveren al snel elk op hun eigen manier je hart. Het is heel interessant en intrigerend om de loop van Zinaïda’s leven te volgen, te ervaren hoe ze verandert en zichzelf steeds weer tegenkomt en ik zat meerdere keren met een brok in mijn keel te lezen vanwege alle noodlottige gebeurtenissen die haar en haar dierbaren treffen.

Er had van mij hier en daar wat meer actie in het verhaal gemogen: de schrijfstijl bleef heel kalm en rustig voortkabbelen terwijl het op de spannende momenten wel wat meer pit had mogen hebben, wat meer vaart, zodat het wat meer zou raken. Ook had ik heel graag nog iets van een epiloog willen lezen om erachter te komen hoe het nou verder ging met bepaalde personages, want het einde is wel een klein beetje abrupt. Maar dat zijn dan ook mijn enige kritiekpunten en die zijn te verwaarlozen. Ik had het veel te snel uit en de mooie, romantische beelden die het verhaal bij me opriep zijn nog lang voor mijn geestesoog blijven hangen: dit is een prachtig boek dat een intrigerend stuk geschiedenis op intense wijze blootlegt en met heel veel ziel vertelt over de gewone mens van toen. Heel jammer dat de schrijfster in 2005 al is overleden, van mij had ze nog meer mogen schrijven!

Titel: De belofte van Odessa (La promesse d’Odessa) 
Auteur: Natacha de Rosnay
Genre: historische roman
Uitgeverij: Artemis & co
Jaar: 2014
Aantal pagina’s: 192
Kopen: Hier!