Column: Verborgen pareltjes

Als je moderne populaire schrijvers naar hun lievelingsboeken vraagt, krijg je vaak antwoorden die verwarde blikken oproepen. Jenny Han is bijvoorbeeld weg van I Capture the Castle van Dodie Smith en Marieke Nijkamp noemde Tonke Dragt (De brief voor de koning) als lievelingsauteur. Of dat nu komt doordat auteurs een extra goed oog hebben voor verborgen pareltjes of niet, feit blijft dat er heel veel boeken zijn die de kracht hebben om miljoenen harten te veroveren, maar die toch enorm ondergewaardeerd zijn. En dat is eeuwig zonde!

Het juiste moment

Ik kan zó een aantal titels noemen die ik in mijn kast heb staan, maar die weinig aandacht krijgen of hebben gekregen in de boekenwereld. Misschien omdat ze al wat langer geleden zijn uitgegeven, maar ik denk dat het heel veel te maken heeft met het momént waarop ze zijn verschenen. Het is bijna onmogelijk vast te stellen wat het juiste moment is om een bepaald boek uit te brengen, maar het heeft te maken met wat er gaande is in de boekenwereld, welke trends er zijn, wat er speelt in het dagelijks leven… al die dingen bepalen wat mensen willen lezen. Wordt een boek dat enorm waardevol is voor een bepaald moment niet op dat moment uitgebracht, tja… dan krijgt het niet de aandacht die het verdient.

De juiste promotie

Ik denk dat het ook heel veel te maken heeft met promotie bij de juiste doelgroep. Sommige boeken, zoals De schaduw van de wind van Carlos Ruíz Zafon, passen geweldig bij een bepaalde groep lezers: in dit geval mensen die echt van lezen en boeken houden, want daar gaat het boek voor een groot deel over. Ik vind het altijd heel waardevol als boeken door de juiste personen worden gelezen, want die personen kunnen dan weer voor meer waardering zorgen. Maar als die personen niet weten waaróm het boek in kwestie zo fantastisch is… tja. Dan mis je doel.

Specifieke smaak

Maar ik denk dat verborgen pareltjes, ondergewaardeerde boeken, soms zo bijzonder zijn dat ze gewoon niet aanslaan bij het grote publiek en daardoor geen bestsellers worden en al snel weer worden vergeten. Is ook wel begrijpelijk, want boeken zijn ook kunst en sommige boeken breken met de succesformule om nét even anders te zijn… en dat slaat soms niet aan. Dat vind ik bijvoorbeeld van de boeken van Miriam Bruijstens (Het boek van Tess en Het tweede boek van Tess) en van Ruby Rood van Linzi Glass. Maar ja, dat roept ook weer een volgende vraag op: wanneer is een boek een groot succes en wanneer wordt het een verborgen pareltje? Zijn daar criteria voor? Heeft het te maken met de boeken die totaal geen promotie meer krijgen, ergens verstopt in een kast in de boekhandel staan en geen recensies meer krijgen? Of ligt het anders?

Tijd

Soms gaat er tijd overheen. Soms duurt het even voordat het grote publiek een boek oppikt en het echt aanslaat: klassiekers als Pride & Prejudice kregen immers ook niet meteen die status. Maar als je dan ziet dat sommige boeken echt heel lang populair blijven en dat dat steeds in leven wordt gehouden door verfilmingen, merchandising en noem maar op (The fault in our stars), tja… dat helpt ook niet mee aan de emancipatie van de verborgen pareltjes.

Liefde

Toch zit er ook een voordeel aan het hele verborgen pareltjes-fenomeen. Ik vind het iets moois, iets bijzonders, dat je boeken kunt ontdekken die weinig liefde krijgen en dat jij dan hoteldebotel verliefd op ze wordt, waardoor jij ze heel veel liefde kunt schenken. Vaak zijn dat de boeken die een speciaal plekje in je hart krijgen, en dan krijg je het gevoel dat ze helemaal van jou zijn omdat jij ze begrijpt en op waarde schat en anderen niet echt. Neemt niet weg dat ik vind dat Emancipatie van de Verborgen Pareltjes echt een ding moet worden, want er zijn zoveel mooie boeken out there die wij boekenwurmen kunnen redden van de vergetelheid. Al die mooie boekies verdienen dat.

Welke verborgen pareltjes heb jij in je kast staan?