Column: Een ode aan vrij lezen

Bij vrij lezen denk ik vaak aan van die idyllische foto’s van klaslokalen die omgebouwd zijn tot leeshoeken, met een dozijn lezende jongeren erin. Vrij lezen is iets wat docenten Nederlands doen als ze tijd over hebben aan het eind van de les of als ze leesplezier willen stimuleren – lezen zonder dat het voor een verslag of project is. Maar vrij lezen is voor mij nog iets heel anders: een leesstijl die ik wat mij betreft veel eerder had willen ontdekken. Want jongens, vrij lezen is FIJN!

Sportlezen

Misschien zou je zeggen dat vrij lezen iets is wat elke lezer doet wanneer hij voor zijn plezier leest, zonder schoolse of professionele context. Maar er zijn ook lezers die, net als ik, van het lezen een soort sport maken. Met doelen, uitdagingen, lijstjes, projecten, vaste rituelen en noem het allemaal maar op. Zodat het lezen iets heel serieus en bewusts wordt. En dat is enerzijds fijn, want dan voelt het ook echt goed om dingen te bereiken en er echt iets mee te doen. Prima dus, als je dat sportlezen leuk vindt. Voor mijn part maken ze er kampioenschappen van en wordt het een olympische sport: dan zou ik waarschijnlijk nog meedoen ook, want ik vind het heel leuk om een beetje fanatiek te lezen.

Ik als sportlezer

Ik ben een hele tijd een sportlezer geweest. Ik hield per maand bij wat ik had gelezen en streefde dan naar een zo hoog mogelijk aantal. Ik schoot in de stress als ik achterliep op mijn Goodreads-leesuitdaging. Ik werkte met een TBR zodat ik systematisch mijn boeken kon afwerken. Ik stelde mezelf deadlines voor het uitlezen van boeken en had lijstjes voor het schrijven van mijn recensies. En dat beviel een tijdje heel goed, want daardoor werd het lezen echt een prestatie en soms kan dat heel fijn zijn.

Genoeg is genoeg

Maar toen was ik er klaar mee. Ik deed in september mee met de #SeptSequelMaand en daardoor kreeg ik ineens door hoeveel druk ik eigenlijk op mezelf legde. En waarom eigenlijk? Om het idee te krijgen dat ik goed bezig was met lezen? Nou, ik zal je wat vertellen: goed bezig zijn met lezen hoort niets meer of minder te betekenen dan dat je leest wat je wilt en hoe je wilt en dat je daarvan geniet. Prima als daar lijstjes en uitdagingen bij horen, maar ik merkte dat ik er niet meer echt blij van werd. Dus besloot ik dat het genoeg was.

Vrij lezen

Wat ik nu dus doe, noem ik vrij lezen. Geen TBR meer. Ik hou wel bij welke boeken ik gelezen heb, maar dat doe ik op jaarbasis en zonder ‘’uit’’-datum erbij. Ik maak me niet druk om voor- of achterlopen met mijn reading challenge. Ik lees wat ik wil, maakt me niet uit als dat een boek is dat ik nog maar net gekocht heb. Ik vind het geen probleem als ik wat langer over een boek doe. Ik raak niet in paniek als ik een dag niet gelezen heb. Ik lees gewoon op mijn manier.

En hoe bevalt dat nou?

Eerlijk? Ik vind het fantastisch. En ik merk echt bijzondere dingen: ik lees nu juist weer sneller. Ik ben nu sneller geneigd om ’s avonds een paar uurtjes te gaan lezen in plaats van dat ik de tv aanzet. Ik ben niet meer boos op mezelf als ik spelletjes verkies boven een boek als rustmoment. Mijn recensies zijn enthousiaster geworden. Ik geniet meer van de leesmomenten gedurende de dag. Ik vraag weer recensie-exemplaren aan omdat ik niet de druk voel om ze snel te lezen – als ik ze maar lees. Ik koop minder boeken omdat ik meer geniet van de boeken die ik al heb. Ik vind het super. En ik blijf het lekker doen, want uiteindelijk? Uiteindelijk gaat lezen om niets meer of minder dan leesplezier… en daar mag iedere boekenwurm zijn eigen fantastische invulling aan geven. Vrij lezen is de mijne.

Vind jij vrij lezen fijn?