Brainstorm bij uitgeverij Moon

Ergens in april plaatste uitgeverij Moon (van bijvoorbeeld de boeken van Gayle Forman) een oproepje op hun Facebookpagina voor bloggers en lezers die het leuk vonden om op de uitgeverij te komen praten over boeken, lezen en uitgeven. Mijn hart ging er meteen sneller van kloppen en dus stuurde ik snel een mailtje: twee weken later kreeg ik de You’re invited…-mail waar mijn hartslag nóg sneller van ging. En op 3 mei was het zover: ik ging naar het hoofdkantoor van Overamstel Uitgevers in Amsterdam om samen met nog 15 andere bloggers en boekenwurmen te kletsen over alles rondom het boekenvak!

De boekenhemel

Ik vond het enorm gaaf dat ik werd uitgenodigd: het is toch een grote uitgeverij en nog wel eentje waarvan ik de boeken echt geweldig vind, en het gaf me een enorme kick maar ik vond het ook echt gezond spannend. Eenmaal binnen in het gebouw keek ik mijn ogen uit: rijen na rijen computers waaraan mensen zaten te werken en daarachter een GIGANTISCHE BOEKENKAST met alle boeken van Overamstel Uitgevers (waar Moon bij hoort). In alle opwinding ben ik vergeten een foto te maken, maar het zag er echt ge-wel-dig uit, alsof ik in de boekenhemel was beland! We werden naar een vergaderruimte gebracht waar we wachtten tot we compleet waren: op een lange tafel lagen wat boeken van Moon en er stonden schalen met koekjes en lekkernijtjes en er werd ook al snel wat te drinken ingeschonken. Het begon al snel vol te druppelen: we waren met ongeveer 16 bloggers, allemaal dames dus heel gezellig. Onder andere Emmy, Annabel, Joelle, Kwante, Esmee, Thyrza en Melisa waren er en het was al snel een hele vrolijke bende! Links en rechts werden mensen herkend en er werd een hoop gekletst voordat het echt begon.

Praten over boeken

De brainstorm begon met een voorstelrondje langs alle aanwezigen, waarbij we even kort moesten vertellen waar we Moon van kenden en wat onze plus en min was voor de uitgeverij. Daar kwam vooral uit voort dat de omslagen erg in de smaak vielen vanwege het collageachtige, en dat veel mensen het jammer vonden dat series niet volledig vertaald werden, want dat zorgt voor enorm veel frustratie bij trouwe lezers. Naast bloggers waren er overigens natuurlijk ook mensen van de uitgeverij aanwezig: uitgever Marieke, Sandra van Mook (marketeer bij Van Goor Best of YA), redacteurs Jolijn en Nynke en stagiaire Eva. Nog een leukigheidje: tijdens het voorstellen kwam ook naar voren dat veel van de bloggers de uitgeverij kennen uit de Full Moon-tijd, terwijl ik toen juist nog helemaal niet met die boeken bezig was!

Covers en titels

Na een introductiepraatje van Marieke over hoe ze graag wil dat Moon een net zo sterk YA-fonds kan neerzetten als bij Best of YA het geval is, werd het eerste onderwerp aangesneden: de boekomslagen. Wat vinden we daar zo tof aan? Het antwoord kwam vrij eenstemmig: het feit dat steeds meer de Amerikaanse omslagen worden overgenomen, want juist als er nieuwe ‘’Nederlandse’’ covers worden gemaakt, vinden we dat stom en niet bij het boek passen, net als wanneer titels worden vertaald terwijl dat niet bij het boek past. Er werd heen en weer gepraat over wat voor omslagen we dan het mooist vinden en daar kwam al snel uit dat geïllustreerde covers toch wel hoog scoren, dus zonder foto’s – want die bemoeilijken het om een beeld te vormen bij een boek. Marieke gaf ons toen al snel de eerste primeur: de originele cover van Holding Up the Universe, het nieuwe boek van Jennifer Niven (Waar het licht is). Dat omslag vonden we eigenlijk geen van allen echt mooi, een beetje te nietszeggend, te saai – maar wel zo’n omslag dat meer zegt naarmate je er langer naar kijkt. Vervolgens kwam het gesprek op de titel en of die al dan niet vertaald moest worden: nee, volgens ons, want Engelse titels zijn mooier!

Uitgaves en prijzen

Een volgende onderwerp was onze voorkeur voor paperbacks of hardcovers en wat die dan zouden mogen kosten. Daar kwam uit dat het vooral aan het boek ligt wat de uitgave moet zijn: paperback kan hartstikke leuk zijn, maar hardcovers ook – dat heeft echt te maken met het soort boek en met het omslagontwerp ook. Velen van ons vonden ook dat veel YA-hardcovers tegenwoordig te duur zijn, zeker als je uitgeverfondsen met elkaar gaat vergelijken: €15 moet wel zo’n beetje de max zijn.

DIY-boeken

Vervolgens spraken we een tijdje over een nieuw DIY-boek dat binnenkort bij Moon verschijnt en dat helemaal over handlettering (een soort kalligrafie) gaat. Sandra en Marieke vroegen ons hoe ze dat boek, dat het eerste DIY-boek is in het Moon YA-fonds, zouden kunnen promoten. Het antwoord? Workshops, voorbeeldbladzijdes, tutorials en hashtags, boekenleggers en posters… En wat voor soortgelijke boeken zouden we graag willen zien? Er zijn natuurlijk al best veel ‘’invul’’boeken, maar er was bijvoorbeeld wél animo voor een boek met (uitscheurbare) quotes!

Boeken kopen

De beruchte online of offline boekhandel-kwestie kwam ook nog ter sprake: een band met de boekhandel en het aanbod van boeken worden héél erg belangrijk gevonden. Boekhandels moeten bovendien ook een bestelservice hebben zodat je een gewenst boek niet alsnóg bij Bol.com moet halen (want dan weet je dat het beschadigd aankomt, aldus één van de aanwezigen). Het aanbod moet ook gewoon goed zijn: niet alleen maar een tafel met de titels die iedereen al in de kast heeft staan, volgens Emmy. Een boek moet echt al bij je leven voordat je het in de boekhandel voorbij ziet komen en het besluit te kopen, bijvoorbeeld door Facebook, Goodreads en BookTube-video’s. En ook leuk om te horen: als een boek besproken is op een blog en je komt het vervolgens tegen, koop je het ook sneller! Buikbandjes van boekverkopers werken niet – want ja, je kent die persoon niet – maar van bijvoorbeeld boekbloggers en fervent YA-lezers juist weer wel!

Social media

De website van de uitgeverij is het visitekaartje, en nieuwtjes van auteurs zijn dan perfect om daarop te plaatsen, zo werd besproken. De waarde van die website wordt vaak onderschat, zo bleek wel, want veel van ons kijken toch echt op de site voor informatie over een boek of een auteur en niet zo snel op bijvoorbeeld Facebook. Er wordt ook wel doorgeklikt via Facebook, maar dat komt wellicht ook doordat er op de website geen goed onderscheid wordt gemaakt tussen het aanbod van kinderboeken – waarvan Moon er aardig wat uitgeeft – en het gestaag groeiende YA-aanbod. De huisstijl hoeft niet zo nodig te veranderen – geen apart logootje voor de YA’s – maar een onderscheid is toch wel erg wenselijk. Ook omdat veel Young Adults toch vaak met kinder- en jeugdboeken verward worden, wat bijvoorbeeld gebeurt bij de boeken van Carry Slee.

Auteurs en events

GAYLE FORMAN, was mijn onmiddellijke antwoord toen er werd gevraagd naar de auteursbezoeken. Lijkt me niet zo gek toch, aangezien Haar dag en Zijn jaar voor een deel te maken hebben met Nederland en haar Tumblr-blog Gezellig heet?! Maar we kregen alweer een toffe primeur: naast Jenny Han (schrijfster van Aan alle jongens van wie ik hield) komt ook Estelle Maskame, auteur van de Did I Mention I Love You?-trilogie, naar Nederland voor een auteursbezoek! Er werd gepolst wat we dan graag zouden willen en het was unaniem: een klein event, niet te veel mensen, met genoeg gelegenheid voor handtekeningen, selfies en praatjes met de auteur in kwestie. Niet zoals bij YALFest, dat je met alle auteurs tegelijk één seconde op de foto gaat en verder geen één op één-tijd hebt. Volgens Sandra zijn dat soort kleine events inderdaad leuk, maar dan moet je wel altijd mensen teleurstellen en dat is jammer. Er werd ook nog even gepraat over Literatour, de Boekenweek voor jongeren: actieprijzen en kortingspakketten van series waren vooral ideeën waarmee we kwamen.

Glossy en boekenreis

Op het idee van een boekenglossy van uitgeverij Moon met kortingsbonnen en achtergrondartikelen werd heel enthousiast gereageerd, vooral als die dan twee keer per jaar – rond de kerst- en de zomerperiode – zou uitkomen. Daarna werd het idee geopperd voor een boekenreis naar het buitenland, zodat je buitenlandse auteurs kunt ontmoeten en op het kantoor van grote uitgevers kunt kijken: dit werd al snel als een no-go beschouwd omdat het bijna niet haalbaar is voor veel mensen qua geld en tijd. Ook werd er geprotesteerd tegen het concept van de blogtours: in het buitenland krijgt elke blogger die daaraan meedoet een andere opdracht, bijvoorbeeld een recept of een interview of een verhaal, maar in Nederland zijn het alleen maar dezelfde recensies uiteindelijk.

Nederlandse YA

Een best wel felle discussie laaide op toen het onderwerp werd aangesneden van het gebrek aan Nederlandstalige YA en de overvloed aan vertaalde Young Adults. Waarom is dat? Het wordt minder goed betaald, uitgevers hebben er minder vertrouwen in, er is niet genoeg reclame voor, de hype wakkert niet aan, het is niet vernieuwend genoeg, de covers zijn niet bijzonder genoeg… Allemaal dingen die het moeilijker maken. Maar aan de andere kant: het contact met Nederlandse auteurs is dan wél weer gemakkelijker en dat scoort wél weer goed! Inkijkexemplaren en aandacht op boekenblogs zouden bijvoorbeeld goed zijn voor de promotie. En ontwerpwedstrijden voor covers? Nee, dat niet echt, want uiteindelijk schieten de ontwerpers daar niets mee op.

Bloggers en het uitgeefproces

Een kort onderdeel van het gesprek ging nog over de rol van bloggers en of zij al dan niet betaald zouden moeten worden door de uitgeverij voor het schrijven van recensies: nee, volgens ons, want recensieboeken functioneren als betaling en dat vinden we over het algemeen prima. Bovendien wordt een recensie toch minder betrouwbaar als je weet dat een blogger er betaald voor heeft gekregen. Als laatste werd er nog gepraat over de Vampire Academy-reeks en dat deze verder vertaald zou moeten worden, maar dat ze helaas gewoon niet goed genoeg verkopen. Maar hoe bepaal je dan welke boeken je gaat uitgeven, was een vraag die vervolgens gesteld werd. Dat gaat vooral via scouts en agenten in het buitenland die in de gaten houden wat hip en hot is en Moon daarover inlichten; er wordt dan een selectie gemaakt, die boeken worden gelezen en als ze vernieuwend genoeg zijn, als ze waarschijnlijk goed gaan verkopen en als het in de smaak van de uitgeverij past, wordt er een bod uitgebracht – en dan is het een kwestie van de hoogste bieder. Nederlandse auteurs sturen meestal zelf een manuscript naar de uitgever en dan is het veel meer een kwestie van beoordelen of het goed genoeg is. Er wordt nagedacht over een schrijfwedstrijd om meer Nederlands schrijftalent te lokken (!!) en ook de topstudenten van schrijfopleidingen worden in de gaten gehouden.

Afronding

Ter afronding van de brainstorm kregen we nog een goodiebag met daarin een klein boekje over handlettering, wat promotiebrochures en een exemplaar van de Engelse editie van Did I Mention I Love You van Estelle Maskame, het boek dat van de zomer in het Nederlands verschijnt. Vervolgens werd er nog een groepsfoto gemaakt voor de immense boekenkast – werden we allemaal héél erg blij van – en toen was het al afgelopen! Ik vond het in ieder geval ontzettend leuk en ook al was het soms lastig om zelf inbreng te hebben vanwege mijn gehoor, ik vond het super om erbij te zijn en echt inspraak te hebben in de keuzes die gemaakt worden en de dingen die ze belangrijk vinden. Een event dat ik niet snel zal vergeten!