Boeken & zo | Proza vs. poëzie?

Bron

Eén van de dingen die ik zo tof vind aan mijn studie, is dat we heel veel vakken krijgen die te maken hebben met lezen en schrijven. Zo hadden we het afgelopen jaar twee vakken waarbij het ging om tekstanalyses: eerst fictieanalyse proza en daarna, in het laatste blok, fictieanalyse poëzie. Dat eerste vak vond ik geweldig – want ik lees alleen maar proza – maar dat tweede vak vond ik prut – want ik lees nooit, maar dan ook nooit poëzie. Alleen één keer toen het belangrijk was voor het vak Jeugdliteratuur, en ik kom wel eens een mooi gedicht tegen maar dat is het dan ook. Ik heb beide vakken afgesloten met een mooie voldoende, maar dit en iets dat we bij hedendaagse literatuurbeoordeling (nog zo’n fijn boekig vak) behandelden, hebben me wel aan het denken gezet. Waarover? Over ons literaire landschap, zoals dat zo mooi heet.

Zoals ik al zei, lees ik alleen maar proza. Ik ben nooit geïnteresseerd geweest in poëzie, geen idee waarom niet. Namen als Dickinson, Poe en Byron zeggen me wel iets, maar als je me vraagt wat ze hebben geschreven zou ik het je echt niet kunnen vertellen. Misschien komt het doordat ik altijd een verhaal heb gewild, een lang verhaal. Een boek, dus. Romans. Uitgewerkte personages, intrigerende verhaallijnen. Er is sowieso niemand in mijn familie die, voor zover ik weet althans, iets heeft met poëzie, terwijl we wel allemaal graag romans lezen. Toch kloppen mijn bezwaren eigenlijk niet, want ook in poëzie kan een verhaal verteld worden, een geschiedenis die lang is en waarin personages uitgewerkt zijn: dan is het namelijk epiek. Wat het dus precies is wat me min of meer afstoot aan poëzie, ik kan er mijn vinger niet op leggen.

Misschien heeft het te maken met het verschil in leeservaring tussen proza en poëzie . Ik weet niet meer bij welk vak het was, maar er was op een gegeven moment een college waarbij we het hadden over proza versus poëzie: dat die twee niet zo verschillend zijn, maar dat mensen toch overduidelijk voor proza kiezen. Ik opperde toen – tenminste, ik geloof dat ik het was – dat dat komt doordat mensen bij poëzie vaak meer moeten nadenken. Poëzie is vaak overduidelijk geschreven met een bedoeling, met een boodschap, een betekenis – en als lezer voel je je min of meer verplicht om die naar boven te halen. Terwijl het bij proza veel meer gaat om een vermakelijke leeservaring, ontspannen, geamuseerd worden. Pas bij literatuur gaan mensen zich weer buigen over de bedoeling en de betekenis. Best apart, eigenlijk. Poëzie is dus literatuur… of in ieder geval vergelijkbaar met de prozaïsche literatuur.

Bron

Maar… ik lees juist graag boeken met een diepere laag, met een bedoeling, een maatschappelijke aanklacht of in ieder geval een betekenis. Ik vind niets fijner dan het lezen dan dat analyseren en naar boven halen. Zou ik dan eigenlijk niet ook graag poëzie moeten lezen? Het gekke is namelijk dat ik het tijdens de colleges poëzieanalyse wel leuk vond om met de interpretatie van de gedichten bezig te zijn en op het tentamen vond ik dat ook leuk. Maar het lezen… ik heb er gewoon niks mee. Ik denk dat het gewoon die leeservaring is, een gedicht leest nu eenmaal anders dan een verhaal. Ik kan er weinig anders van maken. Misschien is het ook wel dat gedichten veel te kort zijn voor mij, ik wil iets langs waar ik langer kan van genieten. Zelfs een lang gedicht is dan nog te kort. Ik weet het niet. Poëzie boeit me gewoon niet zo, en daarin ben ik niet alleen want het krijgt bar weinig aandacht – in ieder geval vergeleken met proza. Ik kan wel twintig moderne auteurs opnoemen, maar geen enkele dichter. Misschien is het net als met het lezen zelf, dat het je gewoon moet liggen. Of proza, of poëzie. Mij ligt proza dus beter. Al slagen dichters er ook vaak wel in om op een heel simpele, maar toch heel mooie manier een intrigerende boodschap over te brengen.

Wat denken jullie? Waarom lezen de meeste mensen liever proza dan poëzie? En wat lees jij het liefste?