Ik heb nooit echt onderscheid gemaakt tussen Nederlandse en Belgische literatuur: afgezien van wat kleine verschilletjes is de taal gewoon hetzelfde en Vlaamse auteurs kunnen net zulke mooie verhalen vertellen als Nederlandse. Toen ik al een tijdje geleden, eerder dit jaar om precies te zijn, het bestaan van Hermelijn ontdekte, wist ik al vrijwel meteen zeker dat ik die wilde lezen. Het verhaal scheen gebaseerd te zijn op een stukje Belgische geschiedenis en ik hou wel van fictief-realistische boeken. De titel en omslag maakten me bovendien razend nieuwsgierig, al met al genoeg om een recensie-exemplaar aan te vragen. Toch duurde het nog eventjes voor ik uiteindelijk echt aan het boek toe kwam, maar ik kan nu wel zeggen dat het ’t wachten dubbel en dwars waard was!
Hij leek amper zestien, toch waren zijn haren wit als de wintervacht van een hermelijn. Nooit keek hij iemand in de ogen en telkens als hij een winkelraam of spiegel passeerde, wendde hij schichtig zijn hoofd af. Onwennig in zijn eigen huid.
Op een zomerse keer zag hij haar dansen: een vurige nimf in de gloed van de avondzon. De stad taterde en gonsde, maar op het marktplein verstomde elke toeschouwer. Soms leek ze wild en uitzinnig, dan weer teer en breekbaar.
Niet meer dan een seconde kruiste haar blik de zijne. Hij sloeg zijn ogen niet neer.
Vanaf dat moment volgde hij haar overal, zonder een woord te zeggen, zonder een vraag te stellen.
Maar de afstand tussen hen viel niet te overbruggen.
Savannah is een dolende jongeren die al sinds de verdwijning van haar moeder voor zichzelf moet zorgen. Ze verdient geld door te dansen voor de basiliek van Zorasse en woont amen met een groep andere dojo’s in een afgelegen boerderij. Ze hebben niemand die voor hen opkomt, worden beschouwd als criminelen en schooiers en onderdrukt door de regering. Toch heeft Savannah zich nooit grote zorgen hoeven maken doordat hun groepsleider Enrico altijd voor haar en de anderen heeft gezorgd. Maar dan komt ze op een dag thuis na een optreden en ziet ze de boerderij in brand staan: ze vindt de lichamen van Enrico en de anderen. Gebroken en in de war vlucht Savannah van plek naar plek, vertrouwt niemand en komt van de ene in de andere ongelukkige situatie terecht terwijl ze haar leven, voor zover het een leven genoemd mag worden, weer op de rails probeert te krijgen. Maar ze wordt opgejaagd door mensen die op dolende jongeren jagen voor geld en ze moet maar al te vaak vechten voor haar leven. Eén jongen, de mysterieuze witharige die ze Hermelijn noemt, duikt altijd op, waar ze ook is, bijna als een soort beschermengel…
Ik heb altijd al een soort fascinatie gehad voor boeken die op een realistische manier een verhaal vertellen over mensen die onderdrukt worden door de regering, zonder dat daar bovennatuurlijke dingen aan te pas komen – daarom vind ik De Hongerspelen en Inwijding ook zo tof. Maar die boeken vallen toch het meeste in het dystopische genre en op de een of andere manier vind ik dat Hermelijn daar niet tussen hoort, simpelweg omdat het zó realistisch is. Ik vind het één van de mooiste en best geschreven boeken die ik dit jaar tot zover heb gelezen en het is zeker een boek dat me nog een hele poos zal bijblijven: de dag dat ik het uitlas zat ik er nog tot ’s avonds mee in mijn hoofd. Het boek heeft iets wat je meteen vastgrijpt en waardoor je misschien wel even moet slikken omdat het zo écht is, het komt voor je ogen tot leven alsof het de maatschappij van nu is zoals die er over vijftig of honderd jaar uitziet. De schrijfster heeft een heel eerlijk beeld gegeven van de situatie van kansarme jongeren, waardoor het af en toe flink binnenkomt: er zijn echt kinderen die zo leven, dit is niet puur fictie.
De schrijfstijl van Linda van Mieghem leest fijn: ik zei al dat het heel visueel is en helemaal tot leven komt, maar het leest ook als een trein en je wordt er helemaal door meegezogen. De flashbacks tussendoor geven het extra diepgang en sowieso zijn de personages heel sterk uitgewerkt: het zijn absoluut geen typetjes, maar juist heel complex en gemakkelijk om in te verplaatsen. Het is een verhaal over menselijke waardigheid en integriteit – over trouw blijven aan jezelf – en daardoor zet het je als lezer echt wel aan het denken. Toch zitten er ook wel wat minpuntjes aan: ik vond de dialogen af en toe een beetje erg voorspelbaar en niet zo diepgaand als het verhaal zelf en er bleven aan het eind echt onwijs veel vragen over waar ik antwoord op had gewild. Bijvoorbeeld hoe het zover had kunnen komen, hoe die jongeren in zo’n situatie hadden kunnen komen, maar ook wat er uiteindelijk is gebeurd met bepaalde personages. Met andere woorden: een prachtig boek, maar wel wat onaf.
Titel: Hermelijn
Auteur: Linda van Mieghem
Genre: Young Adult
Uitgeverij: Clavis
Jaar: 2014
Aantal bladzijden: 276
Te koop als: hardcover
Deze recensie is ook verschenen op De Jonge Bibliofiel.