Mijn beperkingen en het lesgeven

Sinds ik de lerarenopleiding doe en stage loop, ben ik mij veel meer bewust van het verschil tussen mijn beperkingen en mijn ziekte. Die twee gingen eerst hand in hand: door de ziekte is het lastiger om te lopen, te zien en te horen en dat is nu eenmaal zo, niets aan te doen, we dealen er gewoon mee, allang geaccepteerd. Maar toen ik ging lesgeven en ontdekte hoe lástig dat eigenlijk is als je niet goed ziet en hoort, kwam ik voor een heel nieuw stukje acceptatie te staan. Want in dat soort situaties word ik er pas écht mee geconfronteerd en moet ik pas écht op zoek naar compensatie en positieve tegenhangers. En dat is soms echt heel erg moeilijk, en het kan me ook echt heel erg onzeker maken.

Ontdekkingsreis

Ik wist het natuurlijk vanaf het begin al: het zou niet makkelijk worden om als behoorlijk beperkte docent voor de klas te staan. Maar nog nooit eerder had ik mijn beperkingen of mijn ziekte echt de dienst laten uitmaken en dat was ik nu ook niet van plan. Ik begon vol goede moed en openheid aan mijn stage, zou wel zien hoe het allemaal ging en wat ik ervan kon maken. En moeilijk was het in het begin zeker: de leerlingen keken vreemd op, waren er onwennig mee, en het was even zoeken naar de juiste middelen. Er begon een ontdekkingsreis: hoe kan ik zorgen dat ik toch bij de leerlingen kan komen, hoe kan ik zorgen dat ik ze toch goed genoeg versta, hoe kan ik zorgen dat ik toch (letterlijk) zicht heb op wat ze aan het doen zijn? En stukje bij beetje… stukje bij beetje werd het makkelijker. Beter. Vanzelfsprekender.

Probleemloos

Inmiddels is het helemaal geen probleem meer: mijn leerlingen zijn helemaal gewend aan het gebruik van het microfoontje dat ze moeten doorgeven, ze zijn geduldig als ik ze meermalen niet versta, ze vinden het niet raar om een lettertype groter te maken. Ze gaan als vanzelf in zo’n opstelling zitten dat met hen communiceren makkelijk is, ze weten dat ze naar me toe moeten komen als ze iets willen vragen terwijl de rest aan het werk is en ze weten ook dat ze me soms met dingen moeten helpen. Ik werk individueel met ze zodat ik goed contact kan maken en ik gebruik zelf exemplaren van de werk- en handboeken zodat ik alles goed kan zien. Het is normaal geworden: bij mij werken de dingen nu eenmaal een beetje anders, maar juist doordat zij ook wel wat mankeren, is dat helemaal niet vreemd (meer). Een docent in een rolstoel, met een CI-implantaat én slechte ogen… waarom ook eigenlijk niet?

Moeilijkheden

Toch ga ik het plaatje niet mooier maken dan het is, want jazeker: soms is het lastig. Soms ben ik ook de wanhoop nabij als ik tot vier of vijf keer toe moet zeggen dat ik het niet heb verstaan, soms mis ik echt dingen die gezegd worden of hoor ik iets anders dan wat er gezegd wordt, soms kan ik iets echt niet lezen, soms wordt er misbruik van gemaakt. Soms is het gewoon moeilijk, en ja… dat is frustrerend. Want alleen slechthorend of alleen slechtziend zijn zou al frustrerend zijn, maar ik ben het allebei en als je voor de klas staat, merk je pas hoe onpraktisch en onprettig dat is. Hoe vermóeiend vaak ook. En dan kan ik er best onzeker van worden: kan ik het écht wel? Is het niet té onhandig, té lastig, wérkt het wel?

Compensatie

Maar weet je? Die onzekerheid, die probeer ik altijd weer van me af te schudden. Want ik wéét dat ik een goede docent ben en dat ik precies daarmee mijn beperkingen compenseer. Klassen van meer dan tien leerlingen werken niet voor mij, dat klopt. Maar groepjes van 5 tot 8 leerlingen? Dat wel. Met zo’n klas werkt het prima om het microfoontje te gebruiken en ze erop attent te maken dat ik slechthorend ben. Daar ben ik in mijn element. Hoe ik dat weet? Doordat ik steeds minder nerveus ben voor de lessen die ik moet geven: het voelt steeds beter, steeds natuurlijker, steeds fijner. Als ik voor de klas sta, dan geniet ik – er zijn tal van kleine dingen die me ontzettend gelukkig maken. Ik heb een band met de leerlingen, een band die gebaseerd is op echt contact, op het feit dat ze vragen durven te stellen én antwoord durven te geven. Ik kan ze echt iets meegeven, ik kan ze echt iets laten bereiken.

Ik weet van mezelf dat ik het lesgeven en het inhoudelijke van het vak Nederlands prima beheers en dat er absoluut nog dingen zijn die ik kan verbeteren, maar dat ik daar ook heel hard en vooral heel graag aan werk. Ik weet dat ik het kan en ik weet dat ik het wil. Ik weet dat ik geen perfecte docent ben en dat het altijd lastig zal blijven, maar hé… het zou ook niet leuk zijn als alles makkelijk ging. En een goede docent ben je uiteindelijk niet als al je lessen goed gaan en je leerlingen alles geweldig vinden, maar als je weet wat je sterke punten zijn en als je die kunt inzetten om echt iets te bereiken en de minder sterke punten te compenseren.

 Voel jij je wel eens onzeker over je werk- of studievaardigheden?