Als ik blijf – Gayle Forman

Iedereen denkt dat het door de sneeuw kwam. En waarschijnlijk is dat ook zo. Toen ik vanochtend wakker werd, lag er een dun wit laagje over onze voortuin. Nog geen drie centimeter dik, maar in dit deel van Oregon brengt zoiets alles al tot stilstand, terwijl de enige sneeuwruimer van de gemeente aan de slag gaat om de wegen schoon te vegen. Het is maar natte sneeuw die naar beneden komt – drup, drup, drup – niet eens de bevroren variant. Maar, genoeg om de scholen dicht te gooien.

Eerste indruk

If I stay, het origineel van dit boek, las ik al een jaar of twee geleden en toen werd ik er compleet door van mijn sokken geblazen: het was nog emotioneler dan The fault in our stars, nog sterker dan vrijwel elke andere young adult die ik ooit heb gelezen. De Nederlandse vertaling wilde ik graag lezen omdat ik dat fijner vind als docente Nederlands in opleiding en omdat ik dan het vervolg erachteraan zou kunnen lezen. Ik wist dus al waar het over zou gaan en wat ik ervan ging vinden, maar ik ben opnieuw helemaal weggeblazen. Of nee… ik ben in een emotioneel wrak veranderd.

Waar het over gaat

De zeventienjarige Mia is dol op haar prettig gestoorde ouders en haar kleine broertje Teddy, net zo dol als ze op haar cello en haar rockervriendje Adam is. Ze heeft net auditie gedaan voor Julliard en is er bijna zeker van dat ze wordt aangenomen, wat voor nogal wat scrupules zorgt tussen haar en Adam – maar niets waar ze niet overheen kunnen komen. Maar dan raakt Mia samen met haar ouders en haar broertje betrokken bij een verschrikkelijk auto-ongeluk. Terwijl ze de vreselijkste emotionele pijn moet doorstaan, bevindt ze zich buiten haar lichaam en kijkt toe hoe ze in coma ligt. Het wordt Mia al snel duidelijk dat ze een keuze moet maken: de keuze tussen leven en dood.

Wat ik ervan vond

Dit boek moet je eigenlijk alleen al in je kast hebben staan vanwege de prachtige omslag dat zo mooi tot de verbeelding spreekt en vooral heel erg fotogeniek is. Maar goed, met alleen een mooi omslag redt een boek het natuurlijk niet, dus… o jee, ik weet niet eens hoe ik dit moet beschrijven. Dit is echt weer zo’n boek dat je zo diep raakt dat je het niet echt onder woorden kunt brengen en ook niet goed objectief kunt kijken, want nou ja… het raakt je.

Het emotionele aspect van Als ik blijf gaat van het ene naar het andere uiterste: er zijn scènes die een glimlach op je gezicht brengen of je doen grinniken, maar er zijn ook momenten die een brok in je keel en tranen in je ogen brengen. Op zeker moment wordt het zelfs zo hartverscheurend dat ik het boek even opzij moest leggen omdat het te zwaar was om door te lezen, en dat wil echt wat zeggen.

De schrijfstijl is zo ontzettend sterk dat het verhaal je compleet meesleept en daarom is het ook zo emotioneel. Wanneer je er eenmaal in zit – en dat is al na een paar bladzijden, geloof me – kun je je nog maar met moeite losrukken van de bladzijden en zit je in een totaal andere wereld. Er is een perfecte balans tussen tijdsprongen en verhaalmomenten en ook de flashbacks sluiten heel mooi aan op wat er daarvoor verteld is: niet alle flashbacks zijn even interessant en daardoor is het soms heel even langdradig, maar dat is dan ook het enige negatieve dat ik over de schrijfstijl zou kunnen zeggen.

Bij het lezen van Als ik blijf had ik vooral een heel erg authentiek gevoel. Wat ik daarmee bedoel? Het voelde alsof Forman het verhaal niet zelf had verzonnen, maar de geschiedenis van echt bestaande mensen vertelde. Zo levendig is het, zo complex en gedetailleerd zitten de verhalen en personages in elkaar: je leert ze allemaal van haver tot gort kennen en allemaal hebben ze hun eigen verhaal en levendigheid. Dat is wat het boek zo sterk maakt: het is geen fictie meer, het voelt alsof het echt heel dichtbij komt. Je gaat om de personages geven, en dat maakt het allemaal nog veel emotioneler.

En dan de thematiek, misschien wel het mooiste aan het boek na de schrijfstijl. Als ik blijf is een verhaal over onvoorwaardelijke liefde voor de mensen die je het dierbaarste zijn, maar ook over echte liefde, over eigenwaarde en vooral over verlies. Het duurt even voor je door hebt wat precies het doel is van Mia’s toestand en ik denk dat elke lezer het op een andere manier kan interpreteren. Voor mij betekent het verhaal dat mensen soms een keus krijgen: als het lichaam tussen leven en dood schommelt, dat je dan echt je leven aan je voorbij ziet trekken en dat het jouw keus is of je blijft of dat je gaat. Het is een soort limbo, een voorportaal van het hiernamaals, zou je kunnen zeggen: ik vind het een mooi idee dat je hierdoorheen gaat als je op het punt staat te overlijden. Misschien niet altijd, maar het is een fijne gedachte.

Conclusie

Als ik blijf is een prachtig verhaal met personages die je recht in je hart raken, een verhaallijn die je aan het denken zet en scènes die zo emotioneel en sfeervol zijn dat je ze nooit meer zult kunnen vergeten. Het is één van mijn lievelingsboeken en een absolute aanrader.

Titel: Als ik blijf (If I Stay)
Auteur: Gayle Forman
Uitgeverij: Moon
Aantal bladzijden: 224
Verschenen: september 2014
Genre: young adult roman
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |