8x je tentamens halen als je chronisch ziek bent

Het is vandaag woensdag: op het moment dat dit artikel online komt, lig ik nog op één oor, want ik heb mijn energie nodig voor een dagje studeren. Gisteren had ik mijn tentamen canonliteratuur (middeleeuwen-1750) en morgen heb ik alweer mijn laatste toets van deze periode, namelijk groepsdynamica (orde & klassenmanagement). Aan de ene kant hou ik altijd wel van tentamenperiodes, omdat ik dan kan laten zien wat ik heb geleerd, maar aan de andere kant ben ik ook altijd heel blij als ze weer voorbij zijn. Deels omdat ik er vaak een beetje onzeker van word (heb ik wel echt goed geleerd, had ik niet beter anders kunnen antwoorden, heb ik wel een goed cijfer) en deels ook omdat het onwijs veel energie vreet. Studeren voor tentamens met een chronische ziekte is niet altijd even makkelijk, en daarom wil ik graag mijn visie en tips met jullie delen!

Zoals ik al zei, vind ik tentamens eigenlijk best leuk: ik vind het leuk om samenvattingen te maken en me de stof eigen te maken, ik vind het leuk om te laten zien wat ik heb geleerd en om daar dan mooie cijfers voor te scoren. Toch vind ik het altijd fijner om aan het begin van een module het volgende te horen uit de mond van de docent: ‘’Dit vak wordt afgesloten met een dossier/essay/project, er is dus geen tentamen!’’ Dossiers, projecten en essays betekenen namelijk: thuiswerk. Er is dan een deadline, maar die kan ik verschuiven indien nodig en ik kan lekker in mijn eigen comfortzone en op mijn eigen tempo werken aan de afronding. Geen gedoe met taxivervoer, laptops, usb-sticks en dergelijke: gewoon lekker relaxed. Maar ja, helaas zijn er nu eenmaal erg theoretische vakken waarbij het echt gaat om beheersing van die theorie, dus dan ontkom ik niet aan die toetsen. En blijkbaar kan ik dat ook prima, want tot nu toe heb ik nog geen enkele keer een hertentamen hoeven maken (of een opdracht opnieuw in moeten leveren). Wat is mijn geheim?

Zó scoor ik op elk tentamen mooie cijfers

Niet vooruitschuiven, maar wegwerken

Ik ben natuurlijk altijd een studiebol geweest, maar ik heb op de hogeschool echt wel gemerkt hoe belangrijk het is om achterstanden te voorkomen. Door opdrachten zo snel mogelijk te maken en ook tentamenstof vanaf het begin goed bij te houden – in mijn geval betekent dat samenvattingen maken – bespaar ik mezelf echt een hele hoop werk. Natuurlijk lukt het niet altijd – sterker nog: meestal loop ik ergens halverwege het blok toch een paar weken achter – maar alles zo goed mogelijk bijhouden en wegwerken is gewoon heel erg fijn. Plus: je leert tijdens de hele module!

Aantekeningen maken en verwerken

Ik ben een groot liefhebber van aantekeningen maken: niet alleen omdat ik het zo leuk vind staan in mijn boekje – haha – maar ook omdat het een mooie voorbereiding is op het tentamen. Aantekeningen gaan a) over wat de docent te melden heeft over de stof en b) over wat er in de PowerPointpresentatie staat: met andere woorden, een goede afspiegeling van de theorie. Door mijn aantekeningen goed bij te houden en deze later in de samenvatting te verwerken, zorg ik voor een compleet beeld van de stof, inclusief interpretaties en antwoorden op vragen.

Herhalen, herhalen, herhalen

Niet voor niets bestaat er in het onderwijs zoiets als voorkennis ophalen: door de stof en de vaardigheden zoveel mogelijk te herhalen, wat ik voornamelijk doe door mijn samenvattingen en aantekeningen steeds door te nemen, blijft het goed in mijn hoofd zitten. Op zeker moment kan ik gewoon hele stukken van mijn samenvattingen opdreunen: yes, goed geleerd!

Samenvattingen van samenvattingen van samenvattingen

Het klinkt misschien neurotisch, maar het werkt o zo goed. Lange en complexe samenvattingen kunnen er soms voor zorgen dat je door de bomen het bos niet meer ziet, dus dan probeer ik het kleiner te maken. Ik pak de matrijs of het leerstofoverzicht erbij en maak een nieuwe, handgeschreven samenvatting waarin ik alleen de kernpunten opneem. Wat ook goed werkt, is mijn eigen samenvattingen vergelijken met die van iemand anders of met overzichten van de docent: geeft ook weer een compleet beeld. Door het steeds net ietsjes anders te verwoorden, wordt het deel van mijn systeem.

Toepassing

Bij veel tentamenvakken is de stof zo theoretisch dat je het niet echt in verband kunt brengen met de beroepspraktijk, maar er zijn ook vakken waarbij dat juist wél heel goed kan en dan helpt dat ook echt ontzettend. Dingen als complete instructie (wat, hoe, tijd, klaar, hulp, uitkomsten), de vijf rollen van de leraar en de vijf didactische vaardigheden kan ik meteen koppelen aan mijn stage, of al is het maar aan ideeën voor mijn stage, en dan zit het er eigenlijk meteen in. Datzelfde gebeurt bijvoorbeeld met grammatica: dan ga ik in elke tekst die ik lees de zinnen uitpluizen. Bij andere vakken is het weer de persoonlijke klik die ik ermee heb die het een stuk makkelijker maakt, en soms is het genoeg om gewoon te kijken naar de voorbeeldvragen of het proeftentamen om inzicht te krijgen in hoe het precies in elkaar gaat zitten. Toepassing, toepassing, toepassing!

En zó studeer ik zonder uitgeput te raken

Studeren voor tentamens met een chronische ziekte die op de loer ligt, kan nogal gevaarlijk zijn: voor je het weet heb je jezelf overwerkt en dan ben je heel ver van huis. Door de jaren heen heb ik gelukkig wel manieren ontdekt om er wat relaxter mee om te gaan en daardoor wordt het elke periode een stukje makkelijker.

Verplaatsing van de werkplek

Toegegeven: ik studeer het meest efficiënt als ik stabiel aan mijn bureau zit, met de internetbrowser uit en samenvattingen, leerstofoverzichten en al het andere voor me. Maar soms, als ik gewoon doodmoe ben van alle weken colleges en van het afronden van de opdrachten voor de dossiervakken, wil dat even niet. Dus dan doe ik het enige toch nog stimulerende: ik verplaats de hele boel naar mijn bed. Met de samenvatting op de iPad en een aantekenboekje op schoot werkt het ook prima, en bovendien kan ik dan af en toe gewoon even leunen om tot rust te komen.

Ik doe mijn best en dat is genoeg

Dit is een gedachte die voor mij steeds gemakkelijker en ook eigenlijk steeds belangrijker wordt: ik moet echt het gevoel hebben dat ik alles uit het leren heb gehaald en dat ik het niet beter kan beheersen da nik nu doe. Als ik alles of bijna alles heb gedaan wat ik hierboven beschreef, dan is het voor mij ook echt goed: dan is er het besef dat ik mijn best heb gedaan en op de top van mijn kunnen heb geleerd, en dat geeft heel veel rust, ook als het soms wat trager of moeizamer gaat. Bovendien heeft de ervaring mij geleerd dat ik het echt wel kan, en dat ik tot nog toe steeds topcijfers heb gehaald is ook een heel geruststellend iets – en tegelijkertijd word ik er ook een beetje onzeker van, zoals je snapt. Maar hoe dan ook: ik doe mijn best en dat is genoeg.

Als het niet gaat, dan gaat het niet

Ook dit is een heel belangrijk besef: ik weet inmiddels dat het oké is als het niet lukt, dat ik dan gewon mijn best ga doen voor zover dat gaat, dat het oké is als ik toch een hertentamen moet maken en dat het ook oké is als het helemaal niet lukt, dat het dan hoe dan ook wel goed komt. Soms moet ik er gewoon aan toegeven dat het even niet zo goed lukt en roeien met de riemen die ik heb, en daar is niets mis mee.

Verstandige keuzes maken

Dit is eigenlijk het allerbelangrijkste: ik ben heel bewust bezig met hoe ik mijn tijd indeel in de tentamenperiode. Soms kies ik er bewust voor om de colleges in de laatste week over te slaan zodat ik a) meer tijd heb om op te laden en b) meer tijd heb om te studeren. Soms blijf ik langer op school zodat ik kan studeren en thuis helemaal tot rust kan komen. Soms kies ik ervoor al twee weken van tevoren te beginnen met het doornemen van samenvattingen, soms maak ik de dag vóór het tentamen de samenvatting pas af. Soms kies ik ervoor een hele dag niet te studeren zodat ik er de rest van de tijd weer tegenaan kan gaan, soms gebruik ik samenvattingen van internet omdat ik gewoon de puf niet heb om ze zelf te maken. Soms schort ik mijn blogactiviteiten op om wat langer en intensiever te kunnen studeren en soms zorg ik voor fijne hobbydingen tussen het studeren door. Allemaal dingen om er hoe dan ook voor te zorgen dat ik op de top van mijn kunnen kan leren zodat ik een goed gevoel krijg over de stof, en soms zijn het nood breekt wet-maatregelen maar ook dat is oké. Uiteindelijk gaat het erom dat ik de dingen moet kunnen doen op de manier die op dat moment bij mij en mijn lijf past, en het doen van dingen met een duidelijk doel voor ogen – de tentamens halen zonder mezelf door het slijk te halen – werkt gewoon het beste. Daardoor ben ik ook in staat de manier te kiezen die het beste voelt en het beste resultaat geeft!

Hoe zorg jij ervoor dat je je tentamens haalt?