54 minuten- Marieke Nijkamp

Het startschot verbreekt de stilte, en de renners vliegen uit de startblokken. Het atletiekseizoen begint over een paar weken, maar niemand heeft coach Lindt over de strenge winters verteld. Hij is ervan overtuigd dat hij ons alleen door non-stop te trainen in vorm kan krijgen – zelfs als mijn adem voor mijn gezicht bevriest. Dit is Opportunity in Alabama. Verstandige mensen gaan de deur niet uit als het vriest dat het kraakt. We slaan voorraden in, drinken warme chocolademelk totdat we in een suikercoma raken en bidden dat we gespaard zullen blijven voor de kou.

Eerste indruk

Al vanaf het eerste moment dat ik hoorde van This is where it ends, de bestseller over een Amerikaanse school shooting van een Nederlandse auteur, wist ik dat ik het boek absoluut wilde lezen. Toch ben ik een hele tijd bang geweest voor het boek: van alle kanten hoorde ik namelijk dat het ontzettend heftig was en ik word al snel naar van berichten over dit soort gebeurtenissen. Ik twijfelde of ik het boek wel aan zou kunnen, of het niet té heftig zou zijn… maar mijn verlangen om het te lezen, het te ervaren, won het van mijn angst. En daar ben ik heel blij om.

Waar het over gaat

Het is de eerste dag van een nieuw semester op Opportunity High School in het gehucht Opportunity, Alabama. De dag lijkt te zullen gaan verlopen als alle andere. Terwijl Autumn en haar beste vriendin Sylv in de aula naar de welkomstspeech van de rector luisteren, zijn Claire en haar vriend Chris op het atletiekveld aan het trainen en is Sylvs broer Tomás met zijn vriend Fared zijn eerste delict van het jaar aan het plegen. Alles lijkt normaal. Tot aan het eind van de speech de auladeuren niet opengaan. Totdat er iemand binnenkomt, voor al deze mensen een bekende, en begint te schieten. En dan breekt de hel los: 54 minuten lang vecht iedereen voor zijn leven.

Wat ik ervan vond

Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen. Hoe beschrijf je een boek dat zo intens is dat je na het uitlezen ervan tien minuten lang alleen maar hebt kunnen huilen en voor je uit hebt zitten staren? Hoe beschrijf je een boek dat je helemaal heeft meegesleurd, je naar adem heeft doen happen, je ‘’NEE!’’ heeft laten schreeuwen, je in snikken heeft doen uitbarsten en je blik troebel heeft doen worden door de tranen? Hoe beschrijf je een boek dat je helemaal kapot heeft gemaakt? Dat kan niet. Niet echt. Maar ik ga het proberen, want dit boek verdient een waardige recensie.

Rommelig

Ik zal eerlijk zijn en meteen even met het negatieve beginnen. In het begin en ook later in het verhaal had ik een paar keer moeite met hoe rommelig het verhaal aanvoelde. Vooral in het begin kostte het me moeite om de personages echt te leren kennen: ze hebben allemaal iets met elkaar te maken en de onderlinge verhoudingen van ruzies en relaties zijn nogal lastig uit elkaar te houden, ook omdat de focus natuurlijk op een veel grotere verhaallijn ligt. Doordat het perspectief zo snel wisselt, krijg je niet echt de kans om hun persoonlijkheden en problemen te leren kennen en blijven die voor een groot deel vaag en ingewikkeld: meer dan de hooflijnen begrijp je niet echt. Dat is toch wel jammer bij een boek waarin de personagedynamiek juist zo belangrijk is.

Sterke dynamiek

Misschien heeft Nijkamp dat rommelige echter wel met opzet gedaan. Want doordat het soms een beetje vaag blijft wie ze nou eigenlijk zijn, komt het grote plaatje juist veel meer bij je binnen. Ik vind het alleen al enorm mooi hoe de hoofdpersonen allemaal een aparte positie hebben in het verhaal: Autumn en Sylv zitten middenin het drama, Tomás en Fared werken zich in de problemen en kunnen daardoor een reddingsactie op touw zetten en Claire en Chris staan erbuiten, maar hebben juist daardoor de ellende dat ze machteloos zijn. Dat zorgt voor een echt bijzondere spanningsopbouw, en doordat ze allemaal iets met Tyler als schutter te maken hebben, doordat ze hem allemaal op een andere manier zien, kom je niet alleen steeds meer te weten over Claire, Chris, Autumn, Sylv, Tomás en Fared maar ook over Tyler, over wie hij is en waarom hij doet wat hij doet.

Understatement

De schrijfstijl van dit boek uitleggen is bijna onbegonnen werk. Woorden als emotioneel, heftig en intens gebruiken zou het understatement van de eeuw zijn, want het is zo ontzettend goed geschreven. Het is onwijs beklemmend, het laat je hart sneller kloppen en snijdt je de adem af. Het voelde af en toe alsof ik in een diep gat viel en ik wilde soms tegelijkertijd stoppen en doorlezen. Elke keer als er een slachtoffer valt, weet Nijkamp diegene precies zo neer te zetten dat je, ook al heb je maar weinig informatie, echt om die persoon rouwt. Het is zo choquerend en zo angstaanjagend, vooral omdat het zo ontzettend echt is: het gebeurt, het is niet fictief. Het is een nachtmerrie, maar het besef dat veel mensen daar niet uit wakker zijn geworden maakt het nog veel erger. Het verhaal is echt, het ademt en leeft en het sleurt je mee, en daarom is het zo bizar goed.

Helden

In het begin kwam ik nog redelijk door het boek heen zonder in een emotioneel wrak te veranderen, maar de laatste 100 bladzijden waren echt funest voor mijn traanbuizen. Dan komt alles samen: alle thema’s, alle personages, alles wat er tussen hen gebeurd is en nog steeds gebeurt… dan besef je precies waarom Nijkamp alles heeft gedaan en hoe goed ze erover heeft nagedacht. Er zitten altijd meerdere kanten aan zo’n verschrikkelijke gebeurtenis, meerdere perspectieven. Iedereen is iemands dierbare, of het nou een slachtoffer of een dader is. Het is altijd iemand met een verhaal en een persoonlijkheid. Dat zijn dingen die 54 minuten je doet beseffen: het is een verhaal over kracht en hoop, over hoe doodsangst je onbevreesd kan maken, over onvoorwaardelijke liefde voor de mensen die belangrijk voor je zijn en over hoe iedereen op zijn eigen manier een held is. Over vechtlust en moed. Over saamhorigheid.

Conclusie

54 minuten is een overweldigend boek. Het is ontzettend krachtig, fenomenaal goed geschreven en ontzettend bijzonder. Het is onbeschrijfelijk heftig op een manier waar je echt tegen moet kunnen, maar geloof me: het is de tranen en de hartkloppingen meer dan waard.

Titel: 54 minuten (This is where it ends)
Auteur: Marieke Nijkamp
Vertaald door: Ineke van Bronswijk
Uitgeverij: HarperCollins Young Adult
Verschenen: september 2016
Aantal bladzijden: 320
Beschikbaar als: paperback, ebook
Genre: young adult thriller
ISBN13: 9789402715408
| Goodreads | Bol.com | Auteurssite |

HarperCollins Young Adult, bedankt voor het recensie-exemplaar!