5 studietips om je tentamens mee te acen

Staat jouw tentamenperiode ook alweer voor de deur? Of ben je net van die vermaledijde toetsen af en kun je weer rustig ademhalen, beginnen met voornemens maken voor de volgende keer dat je moet blokken? Ik vind tentamens nooit zo heel erg, maar het is ook zeker niet mijn favoriete onderdeel van het studeren. Toch is het me tot nu toe steeds gelukt om een voldoende te halen voor mijn toetsen, en dat heeft er ook voor gezorgd dat ik tijdens de afgelopen tentamenperiode wat ben gaan experimenteren met een nieuwe studietechniek. Dat is heel goed bevallen, en die nieuwe techniek wil ik jullie dan ook niet onthouden!

1: Zorg dat je goed bijblijft

Het is misschien het grootste cliché dat er bestaat als het om studietips gaat, maar het is wel echt een hele belangrijke. Als je zorgt dat je goed bijblijft met je colleges en lessen, scheelt dat echt een hoop voor het studeren. Niet alleen voorkom je dan dat je straks alles in één keer moet gaan leren, het helpt ook om het uitgelegd te krijgen en vragen te kunnen stellen. Ik weet uit ervaring dat naar een college gaan zonder het lees- of maakwerk te hebben gedaan niet heel erg winstgevend is… het zorgt gewoon voor zoveel meer verwerking als je het wel allemaal goed bijhoudt!

Maak aantekeningen en gebruik die

Probeer waar mogelijk met de hand aantekeningen te maken tijdens colleges. Op die manier ben je al automatisch bezig met verwerken en in je eigen woorden noteren en je hebt straks alles bij de hand. Maak schema’s en lijstjes waar nodig en zorg ervoor dat je je aantekeningen gebruikt bij het leren: verwerk ze in je samenvatting, neem ze door als leerwerk, vul ze aan en werk ze bij… doe er iets mee!

2: Maak een samenvatting

Nog steeds mijn favoriete manier van leren, ook al wordt er wel eens gezegd dat het niet de meest productieve manier is. Ik vind het enorm fijn om samen te vatten, omdat ik de stof op die manier veel beter verwerk én niet uit het boek hoef te leren. Zo kan ik bovendien de hoofd- en bijzaken mooi van elkaar gescheiden houden en zelf illustreren met voorbeelden, schema’s enzovoorts. Ja, samenvatten kost tijd, maar het levert je ook veel op!

Vat klein samen

Ook als je je colleges voorbereidt, vind ik altijd dat gewoon de teksten lezen niet genoeg is. Als ik geen tijd of puf heb om ‘’groot’’ samen te vatten in de aanloop naar een college, doe ik het klein. Dat wil zeggen: ik pak een collegeblok en een pen en schrijf de belangrijkste zaken op uit het opgegeven leeswerk. Soms in een lijstweergave met steekwoorden, soms wat uitgebreider… maar ik vat het wel samen zodat ik het bij de hand heb tijdens college én ermee bezig ben geweest. Ook hier geldt weer: schrijven is studeren! Dit helpt allemaal al om te zorgen dat de stof straks beter beklijft.

3: Stel een zelftoets op

Dit is een tactiek die ik nu voor het eerst heb geprobeerd. Uit heel veel onderzoeken schijnt te zijn gebleken dat het heel goed werkt om jezelf vragen te stellen over de stof en die vragen vervolgens ook te beantwoorden. Wat ik dus doe: als ik de samenvatting van de leerstof af heb, lees ik die door en de hoofdlijnen zet ik om in vragen die op de toets zouden kunnen komen. Je hoeft die vragen niet eens per se te beantwoorden (kan wel, maar het is veel werk) maar je bent op die manier wel heel actief bezig met de stof. Door de vragen af en toe door te lezen, kom je er ook achter welke dingetjes je nog lastig vindt. Je mag best diep in de stof duiken als je dit doet!

Gebruik de OBIT-manier

Stukje lerarenopleiding voor jullie: het OBIT-model gaat over de verschillende niveaus van leren. Onthouden, begrijpen, integreren en toepassen. Door je vragen zo te formuleren dat je alle vier de niveaus gebruikt, weet je zeker dat je bent voorbereid op mogelijke tentamenvragen. Onthouden is puur parate kennis, dus het noemen van kenmerken bijvoorbeeld. Bij begrijpen gaat het om in eigen woorden formuleren, uitleggen, samenvatten enzovoorts. Integreren gaat over verbanden tussen stukjes informatie (verschillen, overeenkomsten) en bij toepassen kun je denken aan een stel dat…-vraag of casus. Het werkt echt! Ik krijg in ieder geval altijd spontaan zin om met de vragen aan de slag te gaan als ik ze zo formuleer.

4: Interpreteer

Ben je klaar met samenvatten en heb je je zelftoets gemaakt? Dan kun je ofwel gaan kijken of je de vragen van de zelftoets kunt beantwoorden – dit geeft een goede indicatie van de nog lastige stof – maar je kunt ook nog een kleinere samenvatting maken. Dat noem ik de interpretatieve samenvatting: ik lees mijn grote samenvatting nog eens door en beschrijf bij elk puntje waar het nu precies op neerkomt en wat het voor mij inhoudt: eigenlijk schrijf ik het nog eens op een andere manier op waarbij ik ook andere elementen erbij betrek. Het verschilt per vak hoe je dit kunt doen, maar het helpt wel om de context te blijven zien en gemakkelijker verbanden te kunnen leggen. Voorbeeldje: de basis van effectief leren >> de basis van een goed leerklimaat >> de opbouw van een les, dat kun je allemaal aan elkaar linken.

5: Stampen

Er zullen altijd dingen overblijven die je lastig vindt. Die kun je in deze laatste tip erin gaan stampen, bijvoorbeeld door gewoon rijtjes uit je hoofd te leren, door ezelsbruggetjes te verzinnen, door jezelf steeds te overhoren tijdens het leren van je samenvatting, door de elementen die je steeds vergeet extra in je hoofd te prenten, door de moeilijke dingen op post-its te schrijven… wat er maar nodig is!

Loslaten

Hoe hard je ook leert, hoe serieus je het ook neemt: besef dat het oké is om dingen te vergeten of vragen fout te hebben, dat geeft niet en is voor een behoorlijk groot deel onvermijdelijk. Streef er gewoon naar dat je uiteindelijk zo goed mogelijk hebt geleerd en laat het dan los. Kom maar op met dat tentamen!

Hoe studeer jij meestal voor je tentamens?