Vivian 
Bron beeld: Wokkandapix
Het onderwijs is een branche die voortdurend verandert en zich vernieuwt, en die veranderingen zijn niet per se altijd goed. Er zijn tal van mensen met goede ideeën over hoe het onderwijs veranderd en verbeterd zou moeten worden, maar van die ideeën komt meestal niet veel terecht, of maar op een paar scholen. Vandaag wil ik graag een paar dingen met jullie delen waarvan ik vind dat ze echt landelijk doorgevoerd moeten worden om te zorgen dat het onderwijs op onze scholen erop vooruit gaat.
Overkoepelend onderwijs: alle vakken dezelfde insteek
In een onderwijsdocumentaire zei een keer iemand dat de maatschappij niet werkt in allerlei losse vakken en onderdelen, maar dat het één groot geheel is waarin je moet zien te functioneren. Ik ben het daar roerend mee eens en ik vind dan ook dat overkoepelend onderwijs een dingetje zou moeten worden. In diezelfde documentaire zag ik een basisschool waar dit al gebeurt: de leerstof wordt verpakt in maatschappelijke thema’s en bij elk vak wordt met die thema’s gewerkt. Op de middelbare school is dit natuurlijk wel ietsjes lastiger, maar nog steeds heel goed mogelijk. Neem bijvoorbeeld een thema als Burgerschap, waar op het mbo al veel aandacht aan wordt besteed: daar kun je enorm veel kanten mee op en op die manier kun je nog steeds aandacht besteden aan allerlei soorten vaardigheden maar wel in koppeling met de daadwerkelijke situatie. Datzelfde geldt voor thema’s als geld, religie, politiek enzovoorts. Al zou het alleen maar gaan om één thema voor alle teksten en opdrachten, dat zou al heel wat zijn. Leren gaat immers om het verbinden van nieuwe kennis met bestaande kennis, en overkoepeling zou dat mogelijk maken.
Meer koppeling met de realiteit
Om meteen maar even voort te borduren op het vorige punt: scholen zijn veel te vaak een geïsoleerd eilandje, afgescheiden van de buitenwereld en van de realiteit. Wat leerlingen leren, moet veel meer echt in dienst staan van wat ze later moeten kunnen. We zouden eens kritisch moeten kijken naar het curriculum van de vakken: hebben leerlingen dit écht nodig? Wat betekent het precies voor ze en voor hun toekomst als ze dit niet weten of niet beheersen? En nog beter: maak vakken op basis van het toekomstig functioneren. In plaats van leerlingen stukjes theorie aan te leren die ze toch niet zullen gebruiken, moeten we ze die kennis laten ervaren. Neem ze mee naar een toneelstuk à la ANNE in plaats van ze teksten te laten lezen over de oorlog, dán beleven ze het pas. Geef ze praktische opdrachten met betrekking tot het uitgeven van geld en het berekenen van statistieken in plaats van ze eindeloze sommen te laten maken en stuur ze erop uit om dingen te regelen die belangrijk voor hen zijn in plaats van ze rollenspellen te laten spelen. De school is een comfortzone, maar als ze goed willen functioneren in de maatschappij moeten ze ook leren om daar uit te komen.
Personalisering: onderwijs op de leerlingenmanier
In een aflevering van Tessa een paar weken geleden kwam de volgende quote voorbij: als het lastig is om leerlingen les te geven plakken we het liefst een labeltje op hen in plaats van ons onderwijs te verbeteren. Dat vond ik zó mooi, omdat het zó goed past bij hoe ik hier zelf over denk. Ik vind dat onderwijs veel meer zou moeten draaien om de leerling zelf, om zijn behoeften en belangen en zijn leerroute. Laat leerlingen kiezen welke opdrachten ze willen uitvoeren afhankelijk van hun interesses en niveau, laat ze op hun eigen tempo werken met hun eigen leermiddelen en laat ze elkaar versterken en aanvullen. Op die manier wordt er echt gewerkt aan hun kwaliteiten en sterke punten en kunnen ze zich ontplooien en ontwikkelen tot een sterk e aanwinst voor de maatschappij, en dat is toch wat we allemaal willen van het onderwijs?
Wat zou er volgens jou moeten veranderen in het onderwijs?
Wat een mooi artikel! Ik heb zelf Pedagogiek gestudeerd en lang stage gelopen in het speciaal onderwijs. Ik vind het nog steeds jammer dat er nog veel te weinig wordt geluisterd naar de behoefte en de ontwikkeling per kind. Lessen worden vaak nog op dezelfde manier aangeboden terwijl niet iedereen daar op die manier behoefte aan heeft. De stempels en de labels daar kan ik mij heel erg aan irriteren. Ik zou liever zien hoe leraren proberen een manier te zien/vinden om met een kindje die het lastig heeft in de klas om te leren gaan. Ik weet dat het lastig is, want je hebt tegenwoordig 30 kids in de klas en om iedereen uniek te blijven zien vind ik wel dat de klassen iets kleiner mogen.
Kelly onlangs geplaatst…MAC Diva Lipstick
Heel mooi stukje. Vooral dat laatste, daar ben ik het zo intens mee eens. Ik heb het tijdens stages veel gemerkt dat als leerlingen ergens moeite mee hebben, ze snel een label opgeplakt krijgen. Als je gewoon even de tijd voor hen neemt, dan blijkt er vaak niets aan de hand. Maar goed, individueel lesgeven gaat natuurlijk ook weer moeilijk (vooral in het kader van alsmaar door blijven bezuinigen en zo).
Dina onlangs geplaatst…Ik ben er klaar voor
Ik zit natuurlijk in een vak waarbij ik veel gemakkelijker kan koppelen naar de belevingswereld van het kind. Ik doe dat eigenlijk altijd zo veel mogelijk. Zo pas ik alle opdrachten van mijn sportklassen aan naar een sportthema. Op die manier boeit het ze meer en tja.. dat is nodig.
Emmy onlangs geplaatst…Wensen en doelen
Ik denk dat je daar de kern van een groot probleem te pakken hebt. Het valt mij op dat leerlingen die “anders” zijn (om welke reden dan ook: dit kan een leerprobleem zijn, een thuissituatie, een probleem in de gezondheid) al snel buiten de boot vallen en het heel lastig is om deze feiten mee te nemen in het realiseren van een nieuwe stabiele en gezonde leersituatie voor het kind. Wat ik me wel afvraag n.a.v. jouw stukje: hoe ga jij om met het stukje frustratie wat de problemen die jij beschrijft, oplevert in je dagelijks werk? En hoe probeer je richting te geven?
Marjolein onlangs geplaatst…Wie is de mol? Aflevering 1
Ik ben het met je eens! Meer koppeling met de realiteit vind ik een goede! Ik vind dat het onderwijs daar veel te weinig aandacht aan besteed. En het onderwijs zou inderdaad meer mogen draaien om een leerling zelf!
Lizzy onlangs geplaatst…Waarom mijn kerstvakantie geweldig was
Heel erg mooi artikel!
Ik ben het wel met je eens. Vooral op het vlak van koppeling met de realiteit. Wat ik op school leerde lag vaak zo ver weg van wat ik me kon voorstellen of hoe ik dingen zag. Dat ligt natuurlijk bij mij, maar ik denk dat er op dat vlak zeker nog een hoop winst te behalen valt!
Hetzelfde geldt over het onderwijs meer richten op de leerling. Iedereen heeft sterke en zwakke punten. Waarom moeten die evenveel belicht worden? Het zou mooier zijn als de zwakke punten konden worden gecompenseerd met de sterke punten. Mensen zijn nu eenmaal niet in álles goed, en dat zou niet erg moeten zijn.
Kim onlangs geplaatst…Gelukkig nieuwjaar! En tijd voor een update?
Met overkoepelend onderwijs ben ik het 100% eens, haha! Ik snap je frustraties wel 😉
Anouk onlangs geplaatst…7x Hip en Handgemaakt in Holland
Het laatste puntje ben ik het zeker mee eens!