10 dingen die ik heb geleerd over het leraarschap

Ik vind mijn stage nog steeds superleuk: hoe meer lessen ik heb gegeven, hoe meer ik merk dat ik echt op mijn plek ben in zo’n klaslokaal, met een groep kinders die zowaar naar me luistert. En ik voel me steeds meer echt een docent: natuurlijk is er nog wel een hoop dat ik moet leren, maar er zijn ook een hoop dingen die al goed gaan. En een hoop dingen die ik al héb geleerd, en daar schrijf ik dit blogje over!

1. Je hebt altijd lievelingetjes

Docenten geven het waarschijnlijk niet toe, maar… bijna elke docent heeft ze wel. Geen lievelingetjes in de zin van dat je ze echt voortrekt, maar elke klas heeft wel een leerling waar je net een wat betere klik mee hebt. En overigens ook leerlingen waar het niet mee klikt.

2. Leraar ben je overal

De docentenhoed zet je niet af zodra je de school uit gaat. Ik heb echt gemerkt dat ik, sinds ik lesgeef, bepaalde dingen met heel andere ogen bekijk: alsof er altijd een deel van me is dat erover nadenkt hoe ik dat in een les zou kunnen verwerken of wat het betekent voor het onderwijs. Docenten blijven altijd betrokken, tijdens schooluren met leerlingen en daarbuiten met onderwijsontwikkelingen.

3. En altijd

Nog zoiets: het leraar zijn houdt niet op na je laatste les. Echt niet. Dit is een enorme eyeopener geweest: het duurt vaak nog uren voordat docenten naar huis gaan. In het weekend wordt er druk gewerkt aan lesvoorbereidingen, maar ook aan administratieve zaken met cijfers, mentorleerlingen, noem het allemaal maar op. En ook in de vakantie. Echt, docent ben je gewoon altijd. En dat is best wel bijzonder.

4. Lessen voorbereiden is nodig

Ik hoor vaak van medestudenten of docenten dat ze hun lessen nooit voorbereiden of het alleen doen omdat het verplicht is: oké, ik ben er ook niet zo weg van, maar ik heb wel gemerkt dat het echt heel nuttig is. Zonder een lesvoorbereiding heb ik totaal geen overzicht. Ik moet gewoon dat formulier invullen om een planning voor mezelf te kunnen maken, om te weten wat ik de leerlingen tijdens de les wil meegeven en om in kaart te brengen wat er nodig is om tot een efficiënt leerproces te komen. Meestal maak ik de Powerpoint-presentatie van de les terwijl ik het formulier invul en samen is dat dan een prachtige voorbereiding.

5. Thee of koffie is nutteloos

Tja. Niet nutteloos in de zin van dat je er niets aan hebt, want ik weet zeker dat er veel docenten zijn die per les echt niet zonder hun dosis cafeïne kunnen. Maar, eh… hoe hard ik mijn best ook doe, als ik thee zet voor het begin van de les vergeet ik het altijd. Het is superleuk om die mok te hebben staan, maar het wordt altijd koud. De les is natuurlijk het belangrijkste – logisch – en nou ja, ik moet er gewoon niet aan denken dat een leerling iets vraagt en dat ik dan niet kan antwoorden omdat ik net een slok neem. Maar ik neem wel altijd thee. Ik vind het koud toch nog steeds lekker. Soort van.

6. Theorie is goud

Een tijdje geleden, toen het niet zo goed ging en we dachten dat we mijn studietraject flink moesten vertragen omdat het anders niet zou gaan lukken, was er sprake van dat ik 8 jaar over de opleiding zou doen: 4 jaar stage en 4 jaar studie. Dat is gelukkig niet nodig gebleken, maar het werd al snel duidelijk dat het sowieso niet zou kunnen omdat je de connectie studie/stage heel hard nodig hebt. Inmiddels weet ik dat dat inderdaad zo is. Toegegeven: niet alles wat ik op mijn studie leer geeft me het gevoel dat het bijdraagt aan mijn capaciteiten als docent (soms mis ik helemaal die link tussen de theorie en de toepassingspraktijk) maar er zijn ook veel vakken waarvan ik heel dankbaar ben dat ik ze heb gehad. Niet alleen vaardigheden zoals logopedie en gesprekstechnieken zijn winstgevend geweest, door vakken als adolescentiepsychologie begrijp ik mijn leerlingen beter en de vakken die echt gaan over goed lesgeven zijn GOUD. Ik was daar eerst sceptisch over – hoe kun je nou voortdurend die theorie onthouden tijdens je stage? – maar eens geleerd betekent dat je het erin hebt zitten en het snel als uitgangspunt gebruikt bij het lesgeven. En dat is heel fijn.

7. Leerlingen malen niet om een groeiproces

Ik heb wel gemerkt dat de leerlingen aan wie ik lesgeef behoorlijk ongenadig zijn, haha. Zo is er een klas die ik al sinds het begin van mijn stage heb en die me dus nu nog een beetje aan het uittesten is omdat ik in het begin nog niet zo goed was in het voor de klas staan. Maar ik heb ook een klas, twee zelfs, die ik pas sinds kort lesgeef (de eerste periode heb ik alleen maar geobserveerd) en die zijn supergehoorzaam, blijkbaar omdat ik nu zo goed ben dat ik geen voor hen zichtbare fouten meer maak (klinkt dat te egoïstisch?). Zij hebben in het begin niet zoveel aandacht aan me hoeven besteden en krijgen pas les van mij sinds ik weet hoe ik het moet aanpakken. Die andere klas maakt het niet uit dat ik nu beter ben: zij weten nog steeds dat ik in het begin niet zo goed was en willen nog steeds weten of ik niet weer fouten zal maken. Ik heb dus wel geleerd dat je persoonlijke niveau op het moment dat je een klas gaat lesgeven heel belangrijk is voor de manier waarop zij jou zien en met jou omgaan.

8. Een gehandicapte docent is niet ideaal, maar ook niet verkeerd

In het begin was ik best een beetje zenuwachtig voor hoe het zou gaan met mijn gehoor en mijn zicht en het feit dat ik zelf ook in een rolstoel zit als ik voor de klas zou staan. Om de rolstoel maakte ik me nog het minst druk aangezien ze bijna allemaal in datzelfde schuitje zitten (letterlijk) maar het zien en horen was toch best lastig. Leerlingen keken me ook echt wel een beetje vreemd aan als ik uitlegde dat ze daar rekening mee moesten houden en dat is natuurlijk ook niet zo gek: een slechthorende docent, dat is ook lekker. Gelukkig is het horen niet meer zo’n probleem: de spraakversterker die ik gebruik is in vrijwel elke groep geadopteerd en ze vinden het helemaal niet gek meer. Zicht is echter een beetje een ander verhaal. Ik vind het namelijk best wel lastig dat ik bij leerlingen niet zo gemakkelijk kan zien wat ze aan het doen zijn: de afstand is daarvoor te groot en het lettertype op hun computer meestal te klein. Gelukkig vinden ze het nooit een probleem om het te vergroten en sommigen doen dat al uit zichzelf, maar het is wel een nadeel dat ik niet gemakkelijk kan meekijken als ik rondjes maak: ik moet me dan altijd direct met ze bemoeien. Maar het is natuurlijk wel heel positief dat ze zo makkelijk omgaan met dingen die lastig zijn voor mij!

9. Docenten vinden oud-leerlingen geweldig

Ik loop natuurlijk stage op mijn eigen oude middelbare school en het is echt heel leuk om te ervaren dat ze mij nu op een heel andere manier zien! Het is nog niet lang geleden dat ik les van hen kreeg en nu word ik beschouwd als lid van het docententeam, dat is echt heel gaaf. Alsof er een beetje met me gepronkt wordt, haha.

10. Leerlingen hebben graag een docent die fouten maakt

Haha, hier ben ik al twee keer achter gekomen: als ik een foutje maak doordat ik de stof niet helemaal goed onder de knie heb, vinden ze het geweldig om me te verbeteren. Voor mij ook alleen maar leuk, want op die manier kan ik zien hoe goed ze eigenlijk zijn als ze het zelf niet doorhebben. En ze maken er graag een sport van om de meester te overtreffen!